مدیرعامل منطقه آزاد چابهار گفت: منطقه آزاد چابهار تغییردهنده قواعد بازی تجارت جهانی در آینده است.

به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، سیاست تاسیس مناطق آزاد از ابتدا بر اساس ارزآوری به کشور پایه گذاری شد. در این میان بسیاری از کارشناسان معتقدند این مناطق از اهداف اصلی خود فاصله زیادی گرفته اند و تبدیل به مأمنی برای واردات قانونی یا غیرقانونی کالا به داخل کشور شده اند.

اما مسوؤلان این حوزه معتقدند که این موضوع صحت ندارد و روند رو به رشد مناطق آزاد در سال های اخیر شتاب بیشتری گرفته است. با تمام این اوصاف، یکی از مناطق آزادی که اکنون نه تنها برای ایران، بلکه برای منطقه و حتی کل دنیا از اهمیت ویژه ای برخودار شده ، منطقه آزاد چابهار است.

به منظور دریافت پاسخ ، پیرامون انتقادهایی که به مناطق آزاد وارد می شود و همچنین برای اطلاع یافتن از میزان پیشرفت منطقه آزاد چابهار در سال های اخیر با عبدالرحیم کردی مدیرعامل منطقه آزاد چابهار گفتگویی داشته ایم که به شرح ذیل است.

 چه دلیلی موجب شده تا منطقه آزاد چابهار به عنوان یکی از قطب های مهم اقتصادی و لجستیک منطقه مطرح باشد؟

کردی: منطقه ای که چابهار در آن قرار دارد یک منطقه استراتژیک است. از طرفی چابهار در یک موقعیت جغرافیای بسیار خاص قرار گرفته و با تغییر آرایش اقتصادی منطقه به دلیل اتفاق های سیاسی چند سال اخیر، از اهمیت خاصی برای ایران ، کشورهای حوزه اقیانوس هند،کشورهای شوروی سابق و حتی اروپایی ها برخوردار شده است.

 رقبای اصلی چابهار در منطقه کدام بنادر هستند؟

کردی: بندر گوآدر پاکستان و دُقُم عمان را می توان مهمترین رقبای چابهار در منطقه خلیج فارس دانست، اما باید توجه داشت که بندر دُقم به دلیل ظرفیت پایین جمعیتی نمی تواند به پای چابهار برسد و گوآدر با وجود دارا بودن ظرفیت 800 میلیون نفری مشابه چابهار به دلیل نبود راه ها و زیرساخت های لازم در کشور پاکستان ، ظرفیت های چابهار را ندارد.

 آیا با مغفول ماندن ظرفیت های چابهار به علت بی برنامگی مسوؤلان موافقید؟

کردی: باید توجه داشت که اولین سند  توسعه محور شرق که محوریت آن تشکیل منطقه آزاد چابهار بود، برای اولین بار در دهه 60 به تصویب رسید و در دهه 70 بازنگری شد. شاید بتوان گفت که اصلی ترین دلیل اجرایی نشدن اهداف مورد نظر این سند؛مشکلات سیاسی ، بی توجهی به منطقه چابهار و تامین نشدن منابع مالی مورد نیاز برای گسترش زیر ساخت ها بوده است.همه این موارد دست به دست هم دادند تا  این منطقه نتواند به پیشرفت های که از آن توقع می رفت ، دست یابد.

 چرا چابهار  مانند بنادری چون جبل علی امارات یا بندر سنگاپور، تبدیل به شاهراه تجارت منطقه نشده است؟

کردی: اول اینکه چابهار هیچ گونه مرز دریایی یا زمینی مشخصی ندارد و دلیل دوم نبود منابع مالی مورد نیاز،ثبات مدیریتی ، قانونی و همچنین ضعف موجود در زیر ساخت های لازم است که موجب شده تا ما از پیشرفت های مناطق آزادی چون سنگاپور و جبل علی عقب بمانیم.

 آیا قوانین وضع شده برای مناطق آزاد کشور،دچار ضعف هستند؟

کردی: خیر. قوانین اولیه قانون های بسیار خوب و جامعی بودند اما به دلیل نبود ثبات مدیریتی به درستی اجرا نشدند و قانون گذاران مدام به آن تبصره های مختلف اضافه کردند که این موضوع در انتها موجب شد تا در این حوزه شاهد چندگانگی شویم.

 آیا  مناطق آزاد کشور  به هدف گسترش تجارت و رونق تولید داخلی دست یافته اند؟

کردی:منطقه چابهار در این سال‌ها توانسته به پیشرفت های خوبی دست یابد و به نسبت شهرهایی مانند کنارک که در حوالی آن قرار دارد، توسعه کمی و کیفی بیشتری داشته باشد. زیرساخت های آموزشی و بهداشتی آن رشد قابل ملاحظه ای پیدا کرده است، اما به نظر می رسد قضاوت در مورد مناطق آزاد دستخوش مسائل سیاسی قرار گرفته و آماری که در مورد آن در کشور پخش می شود بر پایه اطلاعات ناشفافی است که در گذشته وجود داشته، اما در سال های اخیر فعالیت های این مناطق نظام مند شده و در زمینه ارائه اطلاعات، شفاف سازی خوبی صورت گرفته است.

 احداث زیرساخت های مورد نیاز چابهار در چه مرحله ای قرار دارد؟

کردی: بندر چابهار با ظرفیت جابجایی 8.5 میلیون تن در سال، در حال افتتاح است و خط آهن چابهار به زاهدان حدود 30 درصد جلورفته که البته خط ایرانشهر-چابهار آن 57 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است . در خصوص فرودگاه نیز، در این منطقه همچنان از فرودگاه نظامی به صورت موقت استفاده می شود که پیگیری های زیادی برای تاسیس یک فرودگاه در داخل منطقه چابهار صورت داده ایم، اما به دلیل مشکلات ناشی از جانمایی به تعویق افتاده و اکنون درحال جذب منابع از طریق قراردادهای خارجی برای ساخت آن هستیم.البته توافقنامه هایی هم به این منظور به امضا رسیده که امیدواریم تا دو سال آینده فرودگاه چابهار به بهره برداری برسد.

آیا مناطق آزاد در سال های اخیر تبدیل به دروازه ورود قاچاق به کشور شده است؟

کردی: سهمیه کل سالانه واردات مناطق آزاد 7 میلیارد دلار است. بعد از ورود کالا به مناطق آزاد ، 15 درصد عوارض منطقه از آن دریافت شده و در مرحله بعد کالا به گمرک تحویل داده می شود.از اینرو برای روشن شدن اذهان عمومی بهتر است بدانیم که ثبت و ضبط و کنترل کالاهای وارداتی از مناطق آزاد به طور کامل جز وظایف گمرک است.در این میان برخی افراد سودجو کالایی را به عنوان موادِ اولیهِ تولید ، وارد مناطق آزاد کرده و با زدوبند و بدون تعرفه از منطقه خارج می کنند.

 راهکار مقابله با قاچاق از طریق مناطق آزاد چیست؟

کردی: مهمترین راه مقابله با قاچاق از طریق مناطق آزاد، شفاف سازی  و هوشمند کردن اطلاعات ورود و خروج کالا از یک منطقه آزاد است. یعنی با استقرار سامانه های مختلف ؛ اطلاعات گمرکی ، انبارداری و حمل ونقل در ارتباط با هم قرار می گیرند تا هر ماده اولیه که وارد منطقه می شود ،در نهایت با تبدیل به محصول  از گمرک خارج شود در غیر این صورت  موظف است تمام تعرفه ها را بپردازد.

 در زمینه تقویت تولید و اشتغال در مناطق آزاد چه اقداماتی صورت گرفته است؟

کردی: در چند سال گذشته، مهمترین برنامه مناطق آزاد تغییر استراتژی از تجارت به تولید بوده است، به عنوان مثال در چابهار در 7 ماهه نخست امسال  ورود مواد اولیه مورد نیاز تولید 700 درصد رشد داشته، در حالیکه واردات کالای همراه مسافر به دلیل اجرای موفق سیاست افزایش تعرفه، 23 درصد کاهش پیدا کرده است . اکنون چابهار دارای 15 واحد صنعتی فعال و 170 واحد تولیدی در حال ساخت است، همچنین با توجه ویژه به بحث صنایع دستی در چابهار توانستیم میزان اشتغال را افزایش دهیم.

 چرا نماینده های مجلس شورای اسلامی  نسبت به عملکرد مناطق آزاد معترض هستند؟

کردی: چون در20 سال ابتدایی فعالیت مناطق آزاد، هیچ ارتباط معناداری بین این مناطق و شهرهای اطراف آنها به وجود نیامده است و همین موضوع موجب شده تا بسیاری از نمایندگان این شهرها از عملکرد مناطق آزاد شاکی باشند. به طور حتم دیوار بی اعتمادی که در 20 سال گذشته بین مناطق آزاد و نمایندگان به وجود آمده، به راحتی از بین نخواهد رفت.

 چرا برخی کارشناسان ارزش چابهار را معادل چاه های نفت ایران می دانند؟

کردی: زیرا در دنیای امروز، شکاف تکنولوژیکی بین رقبا کم شده و آن چیزی که می تواند تعیین کننده برنده یک رقابت باشد، هزینه های حمل و نقل است . مهمترین ویژگی چابهار قرار گرفتن مابین بازار 800 میلیون نفری افغانستان تا شرق اروپا و بازار 2 میلیارد نفری حاشیه اقیانوس هند تا شرق آفریقاست. بدون شک منطقه چابهار می تواند تغییردهنده قواعد بازی تجاری در آینده دنیا باشد و با توجه به اینکه ما تحریم های سختی را پشت سر گذاشته ایم، می توان امیدوار بود در آینده نزدیک این منطقه استراتژیک دروازه ای برای ورود ارز به کشور باشد.

تا چند سال دیگر چابهار می تواند به رشد تجاری پیش بینی شده دست پیدا کند؟

کردی: جذب سرمایه یک فرآیند زمان بَر است. به طور مثال با اینکه ازسال گذشته قراردادی بین چابهار و افغانستان برای ترانزیت کالا نهایی شده اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. با این وجود، ما تمام تلاش خود را به کار می بریم تا بتوانیم سرعت اجرایی شدن قراردادها را افزایش دهیم و در نهایت باید دید که از 23 میلیارد اعتبار وزارت اقتصاد به مناطق آزاد ، چه میزان سهم منطقه آزاد چابهار می شود.

گفتگو از سمیه عرب

 انتهای پیام/