هفته گذشته مسئول نظام پرستاری کشور همزمان با دهمین سال تصویب قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری اظهار کرد: 16 پرستار بین 25 تا 40 سال کشور، در اثر پدیده کاروشی در سال 95 جان خود را از دست داده اند.

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ کاروشی یک آنفولانزای جدید و یا بیماری عفونی پیشرفته ناشی از حضور در محیط آلوده بیمارستانی نیست بلکه مرگ ناشی از فشار کاری زیاد است.


چنین مرگی شاید وصله ناجوری برای مردم ما باشد و بیشتر در کشور های شرق آسیا همچون ژاپن و کره جنوبی رواج دارد. سخن گفتن از کاروشی در کشوری که کارمندانش 20 دقیقه در هفته کارمفید می کنند و بیشترین تعطیلات را دارند شاید کمی دور از ذهن باشد اما این تنها بخشی از حکایت غم انگیز سنگ آسیای نظام سلامت در کشور ما است.

«کاروشی» بلای جان پرستاران


در حالی که این پدیده به آرامی در بین پرستاران شایع می شود، دکتر ژاله عزتی معاون پژوهشی نظام پرستاری کشور اعلام کرد «این قشر زحمت کش بیش از بقیه کارمندان کشور در معرض ابتلا به MSD می باشند. MSD بیماری اختلالات عضلانی-اسکلتی است که ناشی از شیفت های طولانی و سختی کار می باشد.»

وقتی سهم پرستاران یک مایکرویو است!

یک مطالعه آماری در پنج کشور نشان داده است که حدود 17 الی 39 درصد از پرستاران به خاطر مشکلات جسمی و روانی در نظر داشتند تا یکسال آینده حرفه خود را ترک کنند.


عوارض روحی و جسمی بالا و نیز سهم ناچیز این قشر از امکانات رفاهی در بیمارستان ها باعث شد که در طرح تحول سلامت، مشکلات پرستاران مورد توجه واقع شود. اما گزارش ها حاکی از آن است که بودجه اختصاص یافته جهت بهبود شرایط کاری پرستاران تقریبا «هیچ» بوده است آنگونه که رئیس هیات مدیره نظام پرستاری تهران می گوید: از بودجه 10 میلیونی اتاق پرستاران در هر بیمارستان در شهر تهران، تنها یک ماکرویو نصیب آنها شده و بسیاری از پرستاران همچنان روی زمین بیمارستان می خوابند.


اما نکته جالب این است که در کنار مشکلات حرفه ای و معیشتی، ایرادات ساختاری نیز در سیستم مرتبط با پرستاران وجود دارد. برای مثال نداشتن «بانک اطلاعاتی پرستاران»  نکته ای است که شاید در عصر اطلاعات و نیز در عرصه پراهمیت سلامت، امری عجیب و باورنکردنی باشد.

پیچیده ترین شغل

ماهیت کار پرستار کمی پیچیده است. او در کار، با افراد عادی طرف نیست. مریض می‌آید، درد و مشکل دارد، ممکن است حتی با مشکلاتی همچون قطع عضو روبرو شود. بنابراین پرستار با حجم عظیمی از مشکلات جسمی، فیزیکی و روحی و روانی بیمار مواجه است و گاهی با بیمارانی مواجه می‌شود که همراهانش نیز نگران و برانگیخته اند. مثلا با پدری یا مادری مواجه است که فرزند بیماری دارد و انتظار او از یک پرستار بیش از حد موجود است. همچنین پرستاران با عوامل بیماری‌زای خطرناک مواجه هستند؛ بیماری‌های واگیر‌دار فراوانی که به علت حضور دائمی آنان در محیط آلوده و تماس نزدیک با بیماران در کمین آنهاست.

شیفت‌های سخت و طولانی که بیش از سه برابر استاندارد جهانی است، در کشور ما بر آنان تحمیل می شود و شب‌ بیداری های وقت و بی وقت روی سیستم ایمنی و عصبی آنان تأثیرات مخرب جبران ناپذیری دارد.

بر اساس نقشه جامع علمی سلامت کشور در افق 1404، بالاترین سطح سلامت و توسعه‌یافتگی نظام سلامت در منطقه برای جمهوری اسلامی ایران پیش‌بینی‌شده است؛ این در حالی است که رتبه کشورمان در منطقه در شرایط خوبی نیست. به عنوان مثال رتبه ایران در شاخص «نسبت کادر درمانی به تخت بیمارستانی» در میان هجده کشور پانزدهم است. در این میان جامعه سلامت و درمان کشورمان با تناقضی عجیب مواجه است: از یکسو فقدان پرستار در بیمارستان های کشور موجبات نارضایتی و نارسایی نظام درمان کشور را فراهم آورده و از سوی دیگر عده کثیری از فارغ التحصیلان پرستاری کشور از بیکاری رنج می برند.

با توجه به استانداردهای جهانی می بایست به ازای هر 4 تخت حداقل یک پرستار جهت خدمات رسانی در بیمارستان وجود داشته باشد اما این آمار در برخی بیمارستان های دولتی کشورمان از 30 تخت نیز تجاوز می کند.

ریشه معضلات پرستاران در کشورمان کجاست؟

نظام درمان پس از انقلاب اسلامی با سیلی از بیماری های واگیر دار صعب العلاج و مهلک همچون مالاریا و فلج اطفال و کزاز و نیز مجروحیت ها و عوارض ناشی از جنگ و از سوی دیگر با کمبود شدید نیروی متخصص پزشک و نیز زیرساخت های درمانی رو به رو بود. همین امر باعث شد تا این نهال نوپا پزشک محور رشد کند. از آن زمان تاکنون تمامی وزرا و معاونان آنها و نیز روسای دانشگاه ها و بیمارستان ها را پزشکان تشکیل داده اند. به همین علت بسیاری از کارشناسان رشد بی رویه تاسیس بیمارستان های خصوصی و خودگردان شدن بیمارستان های دولتی را عاملی مهم در شکل گیری این روند می دانند. در صورتی که توسعه متوازن و پایدار در عرصه پزشکی نیازمند توجه همزمان به امر درمان و نیز مراقبت های پس از آن و پیشگیری و بهداشت عمومی است.

رشد ناموزون نظام سلامت در کشور در طول سالهای اخیر بروندادی مناسب نداشته و سازمان بهداشت جهانی (WHO) در آخرین گزارش خود عملکرد سطح سیستم بهداشتی در ایران را پنجاه و هشتمین سطح بهداشتی دانسته و عملکرد کلی سیستم سلامتی در ایران، رتبه ۹۳ را در میان دولت‌های جهان کسب کرده است.

این درحالی است که بخش زیادی از بودجه عمومی کشور و نیز درآمد افراد صرف هزینه های درمانی می شود اما سهم ناچیز و تبعیض آمیز کادر بهداشت و درمان و عدم توجه به زیر ساخت های مناسب باعث شده تا بهره وری در این عرصه کاهش یابد. به عنوان مثال حقوق و مزایای پزشکان در کشور های اروپایی و آمریکا تقریبا سه برابر پرستاران پرکتیکال و متخصص است. این اختلاف اما در کشور ما بسیار فاحش است و به گفته مسئولان نظام پرستاری حقوق یک پرستار در کشور ما گاهی از یک کارگر هم کمتر است اما پزشکان 20 تا 80 برابر آنان درآمد دارند.

بازگشت به قانون برای درمان

متاسفانه سالهای متمادی از تصویب قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری می گذرد اما به نحو رمزآلودی یک دهه است که این مصوبه بر زمین مانده و به نوعی حقوق پرستاران از این طریق پایمال می شود.

نیل به اهداف بلند افق ایران 1404 و نیز برنامه ششم توسعه نیازمند توجه بیشتر به کادر بهداشت و درمان و بالاخص پرستاران است زیرا اگر «کاروشی» جان پرستاران را نگیرد، مشکلات پرستاران ناشی از گرفتاری های معیشتی و شرایط نامناسب، جانشان را به لب خواهد آورد.

انتهای پیام/

ضرورت توجه به مشکلات معیشتی پرستاران

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۵
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۴۵ ۰۲ مرداد ۱۳۹۶
سلام با تشکر از شما
اولین مشکل پرستاران و تمام کادر درمان در کشور ما اینه که سیستم درمانی ما یک سیستم پزشک محور تمام عیاره.
پزشکان حتی پا فراتر از مسئولیت های خود گذاشته و در مسائل کوچک نظام پرستاری دخالت کرده و خود را صاحب رایمیدانند.
در چنین سیستمی نگاه از بالا به پایین وجود داره و کادر درمان عملا زیر دست تمام عیار پزشکان هستن و هیچ حق اظهار نظری ندارن.
از طرف دیگر حقوق و مزایای بسیار پایین کادر درمان انها را مجبور به اضافه کاریرهای زیاد با فشار کاری بالا شده و عملا کادر درمان از داخل نابود میشوند.
همه ما امیدواریم روزی شرایط تغییر کند و سیستم پزشک محور عوض شود و سیستم از پزشک محوری به بیمار محوریو سلامت محوری تغییر یابد هم سلامت کادر درمان هم بهترین خدمات و سلامت بیماران.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۱۹ ۰۲ مرداد ۱۳۹۶
امیدوارم مجلس و دولت به مشکلات پرستاران رسیدگی بیشتری کنن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۲۰ ۰۲ مرداد ۱۳۹۶
من یک پرستارم ..به خاطر شیفتهای زیاد و خسته کننده و محیط الوده دچار عفونت شدید ریه شدم که تبدیل به اسم شده با ای شرایط سخت به علت نداشتن نیرو با کپسول اکسیژن مجبور به کار شدم فقط تونستم دوروز استراحت کنم در حالیکه عفونت ریه شدید تب 42 درجه و باردار هم بودم نتوانستم به علت نبود نیرو استراحت کنم
Iran (Islamic Republic of)
hamid
۱۵:۰۵ ۰۱ مرداد ۱۳۹۶
چقدر خوشحال شدم دیدم به فکر پرستارها هم افتاده اید. و یه موضوعی دستمزد ماهیانه ی پرستاران را نمی دهند در عوض اضافه کار اجباری بهشون میدن اخه کجای دنیا اینجوریه. من یک پرستارم
Iran (Islamic Republic of)
hamid
۱۵:۰۵ ۰۱ مرداد ۱۳۹۶
چقدر خوشحال شدم دیدم به فکر پرستارها هم افتاده اید. و یه موضوعی دستمزد ماهیانه ی پرستاران را نمی دهند در عوض اضافه کار اجباری بهشون میدن اخه کجای دنیا اینجوریه. من یک پرستارم
آخرین اخبار