به گزارش خبرنگار حوزه
تحولات منطقه گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، موضوعی که این روزها عناوین اصلی خبرگزاریهای دنیا را بهخود اختصاص داده، تنش و چالشی گسترده است که در روابط عربستان و قطر بهوجود آمده، اختلافاتی که در ادامه پای کشورهای دیگر عربی حاشیه خلیج فارس را نیز به این موضوع باز کرد و سعودیها با هشدار و گاه تهدید دولتهای عربزبان منطقه، آنان را در مقوله "قطرستیزی" با خود همراه کردند.
در این میان جدا از بیان دلایلی که به آغاز این شکافهای عمیق در روابط ریاض- دوحه انجامیده، اما شکست طرح سعودی برای اجماع کشورهای مختلف علیه قطر نیز بسیار قابل تامل است.
در حقیقت این ناکامی آل سعود در عرصه سیاست خارجی با هدفی مخربمحور و در جهت ساماندهی ائتلافی دیگر که اینبار قطر را نشانه گرفته بود، بار دیگر به سران سعودی یادآوری کرد که دوره اقدامات قیممابانه و زورمحور در عرصه سیاسی دنیا سپری شده است.
*گابریل: آلمان مخالف ترامپی کردن روابط در منطقه است/ با محاصره قطر مخالفیم
وزیر امور خارجه آلمان در مصاحبه با روزنامه هندلزبلت، با متهم کردن دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به نقشآفرینی در قطع روابط کشورهای عربی و بهویژه عربستان با قطر نوشت: ترامپی کردن روابط در منطقهای که از هر نظر درگیر بحرانهاست، خطرناک است.
گابریل در ادامه با اشاره به قراردادهای بزرگ نظامی اخیر ترامپ با کشورهای عرب منطقه خلیج فارس و مشخصا عربستان، گفت: این سیاست کاملا نادرست است و به طور قطع سیاست آلمان چنین نیست.
اما چند روز پس از این اظهارات، وزیرخارجه آلمان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، همتای قطری خود، اعلام کرد: محاصره تحمیل شده بر قطر را رد میکنیم و آن را غیرقابل قبول میدانیم.
*اردوغان: منزوی کردن قطر بحران را حل نمی کند
خبرگزاری رویترز سهشنبه گذشته با اشاره به مخالفت اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه با اقدامات تنشآفرین عربستان و برخی کشورهای عربی علیه قطر نوشت: منزوی کردن قطر که با تحریمها انجام می شود، هیچ مشکلی را حل نمی کند، و انکارا از هر اقدامی برای کمک به پایان دادن بحران کوتاهی نخواهد نکرد
*عمان، دیگر مخالف قطرستیزی مقامات ریاض
اما چندی قبل نیز همزمان با بالا گرفتن تنشها میان دوحه و برخی کشورهای عربی از جمله عربستان، «یوسف بن علوی» وزیر امور خارجه عمان با «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر این کشور دیدار و گفتوگو کرده و در این دیدار بر روابط برادرانه بین دو کشور و راهکارهای تقویت روابط تاکید کرده است.
* ایندیپندنت: حامی اصلی تروریستها عربستان است، نه قطر
روزنامه انگلیسی ایندیپندنت چند روز قبل در گزارشی با اشاره به تنشهای ایجاد شده در روابط قطر و همسایگان عرب زبانش، نوشت: عربستان سعودی و چند کشور عربی با ادعای حمایت قطر از تروریسم، در اقدامی غیرمنتظره اما هماهنگ شده کلیه روابط دیپلماتیک خود را با این کشور قطع کردند و مرزهای زمینی، دریایی و هوایی خود را نیز به روی این کشور بستند.
این روزنامه ضمن انتقاد شدید از سیاستهای ریاض در پشتیبانی از تروریستها در منطقه، ادامه داد: از نظر اغلب کارشناسان و ناظران سیاسی بین المللی، این وهابیت است که ریشه اصلی تروریسم است. به عقیده آنها، فرقه ای که در عربستان سعودی به نام اسلام ترویج می شود، الهام بخش اصلی گروه هایی مانند داعش و القاعده است که اقدامات آنها این روزها از مرزهای خاورمیانه نیز فراتر رفته است.
با این حال، حاکمان عربستان سعودی در حال حاضر انگشت اتهام خود را به سمت همسایه کوچک خود - قطر - نشانه رفته و آن را به حمایت از تروریسم در منطقه متهم کرده اند، اما چه کسی است که نداند پولی که به طور مرتب در جیب گروه های تروریستی ریخته می شود به رغم مبارزه ادعایی عربستان با تروریسم از جیب ثروتمندان سعودی خارج می شود، بنابراین این عربستان است که حامی اصلی تروریستهاست نه قطر.
این رسانه انگلیسی در ادامه با انتقاد از حمایت لندن از روابط با سعودیها تصریح کرد: عربستان سعودی تاکنون میلیاردها دلار را صرف ترویج فرقه وهابیت در خارج از مرزهای خود از جمله انگلیس کرده است که آثار و نشانههای آن را امروز به وضوح از رقه در سوریه تا لندن و منچستر در انگلیس می بینیم. با این حال، سعودی ها همچنان دوست ما هستند و مشتری بیش از 80 درصد از صادرات تسلیحاتی ما!
*مغرب، متمایل به حل بحران قطر و مخالف تنشهای سعودی
مغرب، دیگر کشور عربی است که طی روزهای اخیر با بیان مواضع خود در قبال اقدامات تنشآلود کشورهای عربی با محوریت عربستان علیه قطر، عملا خود را از سیاستهای چالشمحور ریاض کنار کشیده است.
در همین راستا، شبکه المیادین اعلام کرد: کشور عربی «مغرب» از آمادگی خود برای کمک به حل بحران قطر خبر داد.
در همین راستا، وزارت امور خارجه مغرب در بیانیهای اعلام کرد که «محمد ششم» پادشاه این کشور تمام طرف های بحران قطر را به خویشتنداری و تدبیر جهت کاهش تنش دعوت کرده است.
وزارت امور خارجه مغرب همچنین افزود که «رباط» برای میانجیگری جهت حل بحران بین قطر و کشورهای عربی آمادگی دارد.
این بیانیه میافزاید که پادشاه مغرب تمام طرفهای بحران را به حل و فصل عللی که به بحران کنونی منجر شده دعوت کرده است.
با رویه پر از اشتباه مقامات سعودی در عرصه ارتباط با همسایگان و از جمله قطر، شاید دور از واقعیت نباشد که سیاست خارجی حاکمیت عربستان را، جنجالیترین و تنشآلودترین سیاست خارجی منطقه عنوان کنیم.
اضافه شدن قطر به شمار کشورهای منطقهای و همسایه عربستان نظیر؛ ایران، سوریه و یمن که ریاض به قطع روابط با آنها اقدام کرده است، درست بودن تحلیل مذکور را بهاثبات میرساند.
بهعلاوه حاکمیت سعودی با اصرار بر این روند، شیوهای از تهدید و مجازات را برای تمامی نهادهای حقیقی و حقوقی منطقه که دارای کوچکترین روابطی با قطر باشند نیز اتخاذ کرده است.
اقدامات مقامات سعودی علیه دوحه حتی مرزهای منطقهای را نیز درنوردیده است بهگونهای که شبکه الجزیره چندی پیش اعلام کرد لایحه ضد قطری نمایندگان کنگره آمریکا از سوی 10 سناتوری حمایت شده که طی 18 ماه گذشته بیش از یک میلیون دلار از گروههای لابی مرتبط با رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و امارات عربی متحده دریافت کردهاند.
اما مقامات کشورمان از همان زمانی که این تنشها میان دولتهای عربی و قطر ایجاد شد، با تاکید بر استفاده از روشهای سیاسی و مسالمتآمیز برای حل بحرانهای بهوجود آمده در روابط، استفاده از ابزار تحریم علیه یک کشور را ناکارآمد و مذموم عنوان کردند.
مسئولان دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همواره بر این مقوله تاکید کردهاند که افزایش تنش میان دولتهای همجوار، بهسود کشورهای منطقه نیست.
گزارش از :وحید امیدی موحد
انتهای پیام/