طاق‌بستان به کردی کرمانشاهی تاق وه سان به معنی طاقی از سنگ مجموعه‌ای از سنگ نگاره‌ها و سنگ نبشته‌های دورهٔ ساسانی است .

 به گزارشگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمانشاه ؛این مجموعه در قرن سوم میلادی ساخته شده است و ارزش هنری و تاریخی زیادی داردچند صحنهٔ تاریخی از جمله تاج‌گذاری خسرو پرویز، تاج‌گذاری اردشیر دوم، تاج گذاری شاهپور دوم و سوم و هم‌چنین چند سنگ نوشته (کتیبه) به خط پهلوی کتیبه‌ای در آن کنده‌کاری شده است.
 
 وجود کوه و چشمه در این مکان، آن را به گردش‌گاهی روح‌فزا تبدیل نموده که از زمان‌های دیرین تا به امروز مورد توجه بوده است.
 
شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس‌های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او، طاق بستان را انتخاب کردند که در بین راه جادهٔ ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پر آب بود.
 
سنگ‌نگارهٔ شکارگاه سلطنتی طاق بستان نخستین تابلوی سنگی با رعایت قاعده و اصول نقاشی در جهان به حساب می‌آید این نقش برجسته نخستین نقش برجستهٔ طاق بستان است که در کنار طاق کوچک قرار دارد در سمت راست ایوان کوچک، سنگ‌نگاره‌ای وجود دارد که صحنه تاج‌ستانی اردشیر دوم، نهمین شاه ساسانی را نشان می‌دهد.
 
مهم‌ترین اثر در طاق بستان، طاق بزرگ با سنگ نگارهٔ تاج‌گذاری خسرو پرویز است که دارای ایوانی با فضای مستطیل به عرض ۷ متر و ۸۵ سانتیمتر، ارتفاع ۱۱ متر و ۹۰ سانتیمتر و عمق ۷ متر و ۶۵ سانتیمتر است که در کنارهٔ ورودی طاق، سنگ نگاره‌ای از فرشتگان بال‌دار، درخت زندگی، مجالس شکار گراز و شکار مرغان و ماهیان در مرداب و نقش‌های فیل، اسب و قایق می‌باشد که حاکی از مراسم بزم و شادی است.
 
در زیر نقش تاج‌گذاری خسرو پرویز سواری زره‌پوش سوار بر اسب قرار دارد.
 
در این تصویر شاه در میان و در سمت راست وی فروهر قرار دارد. فروهر تاجی کنگره‌دار بر سر دارد و حلقه فر ایزدی را به شاه می‌دهد. لباس شاه و نگاره فروهر تا حدی یک‌سان است.
 
هر دوی آن‌ها شلواری چین‌دار به پا دارند که توسط بندی به مچ پایشان چسبیده است هم‌چنین هر دو دارای کمربند و دست‌بند هستند. درسمت چپ شاه، میترا قرار دارد.
 
 
در سترگ‌ترین طاق، سه تندیس مشاهده می‌شود. شاه در میان، فروهر در سوی راست وی، که مانند تاج‌گذاری اردشیر دوم است و آناهیتا در سوی چپ شاه. آناهیتا ایزدبانوی آب‌هاست و نمود خرمی و سرسبزی.
 
 
طاق کوچک در میان سنگ نگاره تاج‌گذاری اردشیر دوم و طاق بزرگ قرار دارد که دارای فضای مستطیل شکل به عرض ۵ متر و ۸۰ سانتیمتر و ارتفاع ۵ متر و ۳۰ سانتیمتر است و مراسم تاج‌گذاری شاهپور دوم و سوم را به تصویر می‌کشد، این طاق دارای دو نقش در بالای دیوارهٔ طاق و دو کتیبه است. این کتیبه‌ها به خط پهلوی کتیبه‌ای هستند و برگردان آن به فارسی چنین است :
 
در بالای این تابلوی حجاری بسیار نفیس، متأسفانه در زمان قاجار دستکاری‌هایی صورت گرفته و تصاویری را حجاری کرده‌اند که لطمه فراوانی به طاق‌بستان وارد کرده است. تصویر یک حاکم خودخواه در زمان قاجار که خواسته است از خود زیر این طاق یادگاری گذاشته باشد.
 
این حجاری، مجسمهٔ محمد علی میرزا پسر فتحعلی شاه قاجار را نشان می‌دهد. تصویر چنان نامناسب و بی‌ارزش است که حتی ناصرالدین شاه در سفرنامه خود در این باب چنین نوشته است:
بالای این صفحه آغاغنی، خواجه پاشی محمد علی میرزای مرحوم، که از طوالش گیلان بوده، زحمت کشیدن صورت مرحوم شاهزاده را نشسته و حشمت الدوله پسرش و پسر کوچک‌تر را داده است حجاری نموده. خود آغاغنی را هم با هیأت مکروه ایستاده در جلوی شاهزاده نقش کرده‌اند. طوری به او بیفتاده که واقعاً مهوع است و طاق را ضایع کرده است و بس‌که بد حجاری شده روی اشکال را رنگ‌آمیزی کرده‌اند. الحق مایه تضییع طاق شده است.
 
تا سال ۱۳۴۲ بنایی مربوط به دوران قاجار در اطراف طاق بستان وجود داشت که به عمارت مسعودیه معروف بود که توسط امام قلی میرزا عمادالدوله ساخته شده بود که به منظور نمایان ساختن آثار باستانی و آزادسازی چشمهٔ آناهیتا تخریب شد.
 
انتهای پیام/ز

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.