به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ جشنواره فیلم فجر بزرگ‌ترین و مهم‌ترین رویداد سینمایی ایران است که همه‌ساله خیل عظیمی از هنرمندان و فیلمسازان کشور را با هر نگاه و جریان و خط فکری که دنبال می‌کنند، به دور یکدیگر جمع می کند تا آخرین ساخته‌های سینمایی خویش را با یکدیگر به تماشا و قضاوت بنشینند.

بدون شک «سینما» یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین رسانه‌های امروزی است که تاثیرگذاری فوق العاده‌ای را بر روی مسئله فرهنگ در جهان دارد. این رسانه از همان بدو ورود به ایران توانست جایگاه قابل قبولی را در میان مردم به خود اختصاص دهد و این جایگاه را تا به امروز حفظ نماید؛ همچنین روز‌به‌روز بر مقبولیت و مؤثریت خویش بیفزاید. لذا مهم‌ترین رویداد این رسانه‌ی تاثیر‌گذار یعنی جشنواره فیلم فجر، دارای اهمیت فوق العاده‌ای در فرهنگ و اخلاق کشور است.

همسو بودن سیاست‌های آن، با سیاست‌های کلان نظام جمهوری اسلامی و قدم برداشتن در راستای تحقق آنها از منظرگاه فرهنگ و رسانه است. اما آیا حقیقتاً همینطور بوده؟ یعنی آیا این رویداد بزرگ فرهنگی از ابتدای فعالیتش تا به امروز در راستای تحقق آرمان‌های نظام پیش رفته است یا نه؟

به طور قطع نمی‌توان جواب صریح منفی یا مثبتی به این سوال داد. کارنامه سی و چهار ساله این جشنواره پر است از نمره‌های متفاوتی که یک معدل‌گیری آسان را برای آن دشوار کرده است. جشنواره فجر در طول این چند سال، دستخوش انواع تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسیِ داخلی و خارجی بوده است. از برگزاری آن در بحبوحه جنگ تحمیلی گرفته تا تغییر سیاست‌های آن همسو با تغییر دولت‌ها، از حواشی و اتفاقات اجتماعی و فرهنگی گرفته تا دست‌های پشت پرده خارجی. همه‌ی این عوامل در طول این چند دهه، هیئت و شاکله ای از این فستیوال نشان داده که چه بسا دوره‌ای از آن را در تناقض با دوره‌ای دیگر دیده باشیم.

سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر هم با وجود اینکه تلاش کرد تا بی حاشیه‌ترین جشنواره را برگزار کند. اما در نهایت شاهد اعتراضاتی به نحوه انتخاب و داوری و جوایز با خود به همراه داشت نتوانست جشنواره قابل قبولی را برگزار کند.

در ادامه گفتگوی اهالی سینما در خصوص جشنواره فیلم فجر و آثار آن با خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ را می‌خوانید:

پژمان کریمی منتقد سینما در خصوص برگزاری و موضوعیت آثار جشنواره فیلم فجر، گفت: جشنواره‌ها آیینه یکسال فعالیت فیلمسازان است که در نهایت گیشه سال بعد را تضمین می‌کند. آنچه ما در قاب جشنواره سی و پنجم دیدیم به این نکته اشاره دارد که سینمای ایران همچنان با باورها، مطالبات، آرمان های ملت ایران فاصله دارد، مردم روی پرده سینما خودشان را نمی‌بینند و به همین دلیل نمی‌توانند با آن همذات‌پنداری کنند وقتی فیلم‌های این دوره از جشنواره را می‌بینید در می‌یابید که سینماگران ما به واقعیت‌های جامعه می‌پردازند اما نمی‌توانند آن را به درستی روایت کنند، پرداختن به این موضوعات نیازمند پردازش و نگاه درست است تا بتواند به درستی آن‌ها را به تصویر بکشد.

کشور ما امروز پیشرفت‌های خوبی در حوزه سینما داشته است اما خروجی آثار سینماگران روی پرده نقره‌ای بیانگر این موضوع نیست. کشورهای غربی شکست‌هایشان را در جنگ‌های مختلف، پیروزی نشان می‌دهند و قهرمان می‌سازند. اما ما با توجه به پیروزی‌هایی که داشتیم اثری در خور نساختیم و همه این‌ها باعث می‌شود تا ما سینمای استراتژیکی نداشته باشیم، جشنواره فجر را در جهت پاسداشت پیروزی انقلاب برگزار می‌کنیم اما هیچ بازتابی در برابر این پیروزی از دل جشنواره بیرون نمی‌آید و تنها شاهد سیاه‌نمایی‌هایی هستیم که 98 درصد از مردم ایران آن موضوعات را به عنوان یک چالش در زندگی واقعی خود نمی‌دانند و تنها سینماگران تصویری مرده و یخ زده از جامعه امروز ارائه می‌دهند. 

ما در این چند سال در پی پاسخ به فیلم «سیصد» هستیم و وقتی این واقعیت‌ها و اتفاقات را در سینمای کشورمان می‌بینیم، نمی‌توانیم بپذیریم که مسئولان ما اسم جشنواره فجر را جشنواره «امید» بگذارند. معضل سینمای امروز ما خیانت و عشق‌های مثلثی نیست بلکه معضل ما نرسیدن به سینمای ایرانی_اسلامی است که نتوانستیم تا به امروز آن را در کشورمان جا بندازیم.

ما باید مسیر فیلمسازی را برای فیلمسازانی که خالق «ویلایی‌ها»، «بیست و یک روز بعد»، «ماجرای نیمروز» و... هستند، باز کنیم تا باری دیگر امید را به سینمای ایران برگردانند در آن زمان جشنواره‌ای تحقق می‌یابد که سرشار از سازندگی است نه فیلم‌هایی که توهم ذهنی فیلمساز است. 

زمانی که فیلم‌های جشنواره سی و پنجم را می دیدم گمان می‌کردم این فیلم‌ها در جامعه دیگری ساخته شده است، فیلم‌هایی که شخصی سوار ماشین شاسی بلند می‌شود اما مشکل اقتصادی دارند به نظرم این فیلمسازان شناختی از جامعه خودشان ندارند که خروجی فیلم‌ها این می‌شود.

جشنواره امسال یکی از ضعیف ترین جشنواره‌هایی بود که برگزار شد و حواشی که در پی داشت هم بر شدت این ضعف افزود. امیدوارم که سینمای ایران مسیرش را به درستی پیدا کند و با فیلمسازان مستعد کشورمان آثار درخشانی روی پرده نقره‌ای نقش ببندد.

آرش فهیم منتقد سینما در خصوص برخی آثار حاضر در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر، گفت: فیلم‌های امسال جشنواره به نسبت جشنواره‌های گذشته آثاری متوسط و زیر متوسط بود و با توجه به اینکه آثار جا مانده از انتخاب هیات داوران فجر را دیدم، به شدت فیلم هایی پر محتوا و پر کشش بود که متاسفانه به دلیل شناخت نادرست دست اندرکاران جشنواره از تعریف جشنواره و هویت آن، نتوانستند آثار خوبی را گزینش کنند،‌ متاسفانه سی و پنج دوره را پشت سر گذاشتیم اما هنوز برگزار کنندگان به یک ثبات مناسبی نرسیده است .

وی افزود: 70 درصد از فیلم ها به جای اینکه سینمایی باشند تله فیلم بودند و این سئوال مطرح می‌شود که جشنواره بستری برای تقویت تله فیلم‌هاست یا راه‌یابی آثار سینمایی به جشنواره‌های خارجی؟

وی اظهار داشت: به طور مثال فیلم‌هایی در جشنواره اکران شده که الهام گرفته از موضوعی نخ‌نما شده بود که در همان ابتدا می‌شد پایان قصه را حدس زد و نویسنده به خودش این زحمت را نداده بود که تحلیل را به فیلمنامه اضافه کند و یا فیلمی که ازدواج سفید و روابط نامشروع را نشان داد بدون اینکه تحلیلی درمورد این موضوع به نمایش در آمده برای مخاطبان داشته باشد، فیلم‌ها به شدت با موضوعاتی تکراری که هیچ دستاوردی برای بینندگان نداشت و تنها یک خط سیر داستانی را از ابتدا تا انتها روایت می کرد،ساخته شده بودند. 

فهیم در پایان عنوان کرد: ما هر سال با این شاخصه‌های تکراری و حاشیه‌ها و اعتراضات جشنواره را برپا می‌کنیم؛ دریغ از قدری تغییر در ساختار انتخاب‌هایی که برای مخاطب توشه‌ای به همراه داشته باشد. 

بهمن کامیار فیلمنامه نویس و کارگردان سینما نیز عنوان کرد: جشنواره فیلم فجر در این دوره از کیفیت پایینی برخوردار بود و نه برای سینما و نه برای مردم دستاورد چشمگیری نداشت. از همان زمان انتخاب فیلم‌ها شوک عجیبی را به سینماگران وارد کرد و هر آنچه را که فکر می کردیم در جشنواره باید حضور داشته باشد از نگاه داوران دور و از جشنواره جا ماند. با وجود اینکه برخی از فیلمسازان خوب کشورمان در این دوره از جشنواره از نگاه داوران جا ماندند و توضیحی هم درخصوص این نوع  انتخاب‌ها داده نشد اما باز هم به نگاه داوری باید احترام گذاشت.

وی همچنین اظهار داشت: فیلم‌ها از کیفیت خاصی برخوردار نبود و نمی توان به گیشه سینمای سال آینده امیدی داشت، مگر آثاری که از جشنواره جا ماندند بتوانند گوشه‌ای از این رکود را جبران کنند. وقتی به آثار سینمای ایران نگاه می‌کنم تصویری که از یه زن به نمایش گذاشته می‌شود یا زنی تسلیم در برابر خواسته همسر است یا رفتاری غیر منطقی و ناشایست یک زن ایرانی که هر دوی آن از زن ایرانی به دور است اما ما به وفور در فیلم‌های سینمایی‌مان می‌بینیم.

کامیار در ادامه افزود: به نظرم فیلم‌ها تکلیفشان با خودشان معلوم نیست و تنها برای اینکه تولید شوند، ساخته شدند. یک فیلمساز در ابتدا باید به این نکته برسد که با ساخت اثرش چه پیامی را به مخاطب منتقل و چه تغییری را در روند سینما ایجاد خواهد کرد.

این کارگردان در پایان گفت: فیلم‌های امسال جشنواره فیلم‌هایی بود که اگر ساخته نمی شد هم اتفاقی نمی‌افتاد. فیلم‌ها نگاه من را نسبت به یک موضوعی روشن و باز نمی‌کرد. به اطلاعاتی که از قبل نداشتم و ندانسته‌هایم اضافه نکرد. این‌ها برای ساخته شدن یا نشدن یک فیلم لازم و ضروری است چرا که یک فیلم باید به یک جامعه آماری ولو محدود چیزی را اضافه کند امسال خیلی فیلم‌های دغدغه‌مندی نداشتیم.

گزارش از منا شمسایی 

انتهای پیام/