کورتیزول، اغلب به هورمون استرس ارجاع داده می شود، یک هورمون استروئیدی است که از غدد آدرنال ترشح می شود. این هورمون به کنترل سطوح قند خون، تنظیم سوخت و ساز، و کاهش التهاب کمک می کند. کورتیزول با واکنش استرس بدن ارتباط مستقیم دارد، و در زمینه کاهش وزن بسیار مهم است.

هنگامی که در موقعیتی استرس‌زا قرار دارید، کورتیزول ترشح می شود. اگر زیر استرس مداوم قرار داشته باشید، کورتیزول به طور مداوم در بدن آزاد می شود. تولید بیش از اندازه این هورمون می تواند به تخریب عضلات، اثر منفی بر سوخت و ساز، و شکل گیری چربی شکمی منجر شود. کورتیزول بیش از اندازه در بدن می تواند دلیلی بر ناتوانی شما در کاهش وزن به رغم تمام تلاش هایی که انجام می دهید، باشد.

از جمله نشانه های کورتیزول بالا در بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

نوسانات خلقی
خشم، اضطراب، افسردگی
خستگی پایدار
سردردهای مکرر
افزایش وزن بدون توضیح مشخص
مشکلات گوارشی
تکرر ادرار، یبوست، یا اسهال
اختلالات خواب
از دست دادن حافظه
تورم در صورت، دست ها یا پاها
اختلالات قاعدگی
کاهش میل جنسی
کمردرد
کاهش تمرکز

چگونگی کاهش سطوح کورتیزول به صورت طبیعی

اگر به رغم تمام تلاش هایی که انجام می دهید در کاهش وزن ناموفق هستید و نشانه هایی که پیش از این به آنها اشاره شد برای شما آشنا هستند، ممکن است با تولید بیش از اندازه کورتیزول مواجه باشید. خوشبختانه، روش هایی طبیعی و سالم برای کاهش سطوح کورتیزول و بازگشت بدن به شرایط عادی وجود دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.

کاهش استرس

گزینه نخست برای کاهش ترشح کورتیزول کاهش میزان استرس است. این می تواند به معنای رفتن به تعطیلات، انجام سرگرمی های مورد علاقه در روزهای آخر هفته یا تنها یک پیاده روی ساده روزانه در پارک باشد. اگر در رابطه ای استرس‌زا قرار دارید، شاید زمان آن رسیده است تا به آن خاتمه دهید. اگر در حرفه ای مشغول به کار هستید که استرس زیادی به شما وارد می کند، بهتر است در پی شغلی جدید باشید. فعالیت هایی ساده مانند کتاب خواندن منظم، یا انجام یوگا می توانند در کاهش استرس موثر باشند. تنها کافی است تا روشی که بیشترین تاثیر را برای شما دارد، بیابید.

ورزش

پژوهش ها نشان داده اند که ورزش منظم - حدود 30 تا 60 دقیقه در بیشتر روزهای هفته - یکی از بهترین روش ها برای مدیریت استرس، ایجاد تعادل در هورمون ها، و خواب بهتر است. ورزش می تواند به عملکرد سوخت و ساز عادی، از قبیل ایجاد تعادل در سطوح قند خون، نیز کمک کند. توجه داشته باشید که نباید بیش از اندازه به خود فشار وارد کنید و باید از فعالیت ورزشی لذت ببرید تا سلامت و تعادل در ترشح هورمون ها را حفظ کنید.

خواب

خواب کافی برای کنترل تولید کورتیزول ضروری است. افرادی که کورتیزول بالایی در بدن آنها ترشح می شود، هنگام شب احساسی عجیب و اضطراب را تجربه می کنند و در طول روز خسته هستند. اگر در روند خواب خود با مشکل مواجه هستید می توانید استفاده از اسانس های آرامش بخش پیش از خواب را مد نظر قرار دهید. از جمله بهترین گزینه ها در این زمینه می توان به اسطوخودوس، بابونه رومی، و ترنج اشاره کرد.

رژیم غذایی ضد التهاب

سطوح قند خون که به خوبی مدیریت نشده اند می تواند به سطوح بالای کورتیزول و دیگر موارد عدم تعادل هورمونی منجر شود. یک رژیم غذایی ضد التهاب حاوی مقدار اندک غذاهای فرآوری شده و میزان بالای آنتی اکسیدان ها می تواند به ایجاد تعادل در هورمون ها و کنترل هوس غذا خوردن کمک کند و فرد را در مسیر کاهش وزن قرار دهد. برخی از بهترین مواد غذایی برای کاهش کورتیزول و تثبیت قند خون شامل میوه ها و سبزیجات، روغن نارگیل، روغن زیتون، مغزهای خوراکی، دانه ها، پروتئین بدون چربی، و مواد غذایی پروبیوتیک می شوند.

پرهیز از محرک ها

اگر از سطوح بالای کورتیزول برخوردار هستید، بهتر است از محرک هایی مانند قهوه، نوشیدنی های انرژی‌زا، سیگار، و هر چیزی که حاوی کافئین است، پرهیز کنید. کافئین نه تنها بر سطوح کورتیزول تاثیرگذار است، بلکه بر سطوح آدرنالین، آدنوزین، و دوپایمن نیز تاثیر می گذارد. مصرف مداوم کافئین میزان کورتیزول در بدن را افزایش می دهد و اختلال در سطوح هورمونی را به همراه دارد.

منبع: عصرایران