به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، وبسایت تحلیلی المانیتور در مطلبی نوشت: پس از آنکه وزارت خزانه‌داری آمریکا به شرکت‌های بوئینگ و ایرباس مجوز فروش هواپیماهای مسافربری به ایران را صادر کرد، تهران این اقدام را به عنوان انجام تعهدات از جانب آمریکا قلمداد کرد. روز 24 سپتامبر (3 مهر)، 3 روز پس از صدور این مجوز، محمد جواد ظریف – وزیر امور خارجه ایران – صدور چراغ سبز برای دریافت 80 هواپیما از میان 88 هواپیمای درخواستی از بوئینگ را تایید کرد. وی همچنین افزود: "از 118 هواپیمای ایرباس، مجوز فروش 17 فروند هواپیما صادر شده است."

پیش از این، شرکت‌های ایرباس و بوئینگ بر سر فروش بیش از 200 فروند هواپیمای مسافربری با ایران توافق کرده بودند. پس از اجرای برجام، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا، اسنادی را منتشر کرد و اعلام کرد تمامی ارگان‌هایی که قصد فروش و یا اجاره دادن هواپیما، قطعات و یا ارائه خدمات نگه‌داری از این هواپیماها به ایران را دارند، باید برای هر مورد، یک پرونده مخصوص تشکیل دهند. این نهاد همچنین اعلام کرد در صورتی که بیش از 10 درصد محصولات شرکت‌هایی که در خاک آمریکا فعالیت ندارند، ساخت آمریکا باشد، آن‌ها نیز باید برای فروش و اجاره دادن هواپیماها و قطعات به ایران مجوز کسب کنند.

علاوه بر موانع پیش رو برای فروش هواپیماها به ایران، مسئله تامین مالی این قراردادها نیز چالش‌هایی را برای این تراکنش‌ها ایجاد کرد. جواد ظریف در شورای روابط خارجی آمریکا گفت: "دفتر کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا به بانک‌های جهان اعلام کرده است همکاری با ایران منعی ندارد اما... اما و ولی‌ها بسیارند. آمریکایی‌ها در یک جمله می‌گویند همکاری بانک‌ها با ایران مشکلی ندارد و پس از آن چندین صفحه اما و اگر می‌آورند. به همین دلیل، در نهایت این بانک‌ها نیز جانب احتیاط را رعایت می‌کنند و می‌گویند ایران را درنظر نخواهیم گرفت. اکنون نتیجه همین شده است. هیچکدام از بانک‌های بزرگ اروپایی همکاری با ایران را آغاز نکرده است. ما معتقدیم این یکی از نقص‌های موجود است."

بر اساس گزارش‌ها، فروش هواپیماهای ساخت بوئینگ و ایرباس با وجه نقد انجام نخواهد شد. بلکه در این معامله از روش تامین مالی بهره گرفته خواهد شد؛ به این معنی که ایران با دریافت وام، هواپیماها را خریداری می‌کند و با استفاده از درآمد‌های حاصل از به کار بردن آن‌ها در ناوگان هوایی، مبلغ وام را تسویه خواهد کرد. به این ترتیب، نه تنها یک بانک و یا یک موسسه مالی دیگر در انجام این معامله شرکت خواهد کرد، بلکه وام‌ها دریافتی باید بلندمدت نیز باشند. به عبارت دیگر، در صورتی که ایران قادر به خرید هواپیماها از طریق تامین مالی خارجی باشد، این کشور باید پروژه‌های جانبی را نیز در نظر داشته باشد.

در حالی که مذاکرات نهایی برای خرید هواپیماها همچنان ادامه دارد، مقامات ایران اعلام کردند پیشرفت مناسبی حاصل شده است. در حقیقت، در بحث تامین مالی، شرایط به صورت مناسبی پیش می‌‍رود. روز 14 اکتبر (23 مهر) خبرگزاری تسنیم به نقل از یکی از مقامات دولت ایران نوشت: "بوئینگ و یکی از بانک‌های آمریکا در حال حصول توافقی بر سر تامین مالی خرید هواپیماهای این شرکت از طریق یک بانک ژاپنی هستند." گزارش‌های پیشین نیز نشان داده بود مشکلات مربوط به تامین مالی برای خرید هواپیما از شرکت ایرباس نیز حل و فصل شده اند. روز 24 سپتامبر (3 مهر) قائم مقام وزیر راه و شهرسازی ایران گفت: "توافقی بین ایرباس و یک موسسه مالی بزرگ نهایی شده است. خبر حصول این توافق برای ناکام ماندن نقشه‌های دشمن، تاکنون منتشر نشده بود."

به باور برخی از کارشناسان، صدور مجوز از جانب وزارت خزانه‌داری آمریکا برای فروش هواپیماهای ساخت بوئینگ و ایرباس، نشان می‌دهد به زودی همکاری‌های بانکی بین ایران و کشورهای اروپایی شکل خواهد گرفت. از آنجا که بسیاری از بانک‌های اروپایی به دلیل تحریم‌های باقی مانده علیه ایران، از همکاری با این کشور سر باز می‌زنند، صدور این مجوز می‌تواند پیشرفت قابل توجهی محسوب شود.

تهران نیز در حال حاضر با بانک‌های کوچکتر اروپایی همکاری می‌کند و به مذاکرات با بانک‌های بزرگ ادامه می‌دهد. با توجه به رقم توافقنامه‌های بوئینگ و ایرباس، مشخص است بانک‌های کوچکتر توانایی تامین مالی را نخواهند داشت. به همین دلیل، می‌توان انتظار داشت برخی از بانک‌های برجسته در این میان واسطه شوند و به این صورت تجارت بین ایران و بانک‌های بزرگ غربی از سر گرفته شود. اطلاعیه دفتر کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا علاوه بر صدور مجوز برای فروش هواپیماها به ایران، به کسب‌و‌کارهای بزرگ اطمینان داده است همکاری با ایران منعی نخواهد داشت.

انتهای پیام/