به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛هشتمین نشست از سلسله نشست‌های مدرسه ملی سینما با عنوان «دین و سبک زندگی در سینمای ایران» با حضور محمد مهدی عسگرپور، مهرزاد دانش و احمدرضا معتمدی برگزار شد.

محمد مهدی عسگرپور کارگردان سینما در ابتدای این نشست در خصوص جایگاه دین و سبک زندگی در سینمای ایران گفت: در گذشته این جنگ‌ها بودند که سبک زندگی را در دنیا تعیین می‌کردند اما امروز و از زمانی که سینما و تلویزیون پدید آمدند این رسانه‌ها هستند که نقش اول را در طراحی زیست و شیوه زندگی ایفا می‌کنند.

وی افزود: به نظر می‌رسد امروزه رسانه‌ها کارکردی بسیار مهم و قابل توجه برای انتقال تجربه به مردم دارند و می‌توان گفت استعمار شکل جدید خود را در دنیای امروز در قالب رسانه‌ها نشان داده است. 

این کارگردان ادامه داد: با پدید آمدن رسانه‌ها، شکل زندگی نیز به سرعت همانند سایر نقاط دنیا شده است و این موضوع ناشی از کارکرد رسانه‌ها است. ما در حقیقت در این زمان شاهد پدید آمدن حرکتی به سمت مدرنیته هستیم.

این کارگردان اضافه کرد: به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و پس از آن وقوع جنگ تحمیلی علیه کشور، شاهد شکل گیری فضایی جدید و آرمانی در ایران بودیم. پیام این دوره آرمانی هم این بود که این دوره با سایر مقاطع قبلی متفاوت است.

کارگردان «نفس گرم» تصریح کرد: جامعه ما را می توان یک جامعه با فرهنگ مبهم دانست. در حقیقت جوامع مبهم به جوامعی می‌گویند که وقتی عناصر زیستی آن را در کنار هم قرار می‌دهیم در یک سبد جای نمی‌گیرند و به همین جهت در کشور ما سینما آن نقشی را که باید نتوانسته بازی کند.

عسگرپور اظهار داشت: در حقیقت با توجه به این موارد گفته شده نمی‌توانیم سینمای ایران را در این ماجرای پرداختن به دین و سک زندگی پیشتاز بدانیم و این سینما نمی‌تواند در خلق یک تجربه زیستی موقق عمل کند. به علت اینکه سینمای ما آن قوامی را که باید پیدا نکرده است و آنچنان که باید نمی‌‌تواند بر تمام ابعاد زندگی مردم تاثیرگذار باشد.

این کارگردان ادامه داد: اگر بخواهیم بررسی کنیم که چرا سینما در پرداختن به دین و سبک زندگی دینی ناموفق بوده باید به چند عامل اشاره کنیم. نخستین عامل جشنواره‌های داخلی هستند زیرا فیلم‌هایی که برای حضور در این قبیل جشنواره‌ها ساخته می‌شوند به دلیل نوع نگاه این دست از جشنواره‌ها به تدریج از موضوع سبک زندگی فاصله گرفته اند. دومین دلیل ناشی از نگاه روشنفکران دهه 60 بوده، البته شاهد هستیم که این نگاه امروز تعدیل شده است.

وی خاطرنشان کرد: البته در این میان نمی‌توان از نقش و تاثیر جشنواره‌های خارجی بر فاصله گرفتن سینما از پرداختن به مضامین دینی و سبک زندگی غافل شد. زیرا خیلی از فیلمسازان وقتی پا بر روی فرش‌های قرمز آنجا می گذارند لرزه بر اندام آنها می‌افتد.

این کارگردان سینما اضافه کرد: جشنواره‌های خارجی کارکردها و تاثیرات جدی بر سینمای ما داشته اند. البته نمی‌توانیم بیان کنیم که آنها برای ما برنامه ریزی دارند زیرا آنها هم به دنبال پیشبرد اهداف و برنامه‌های ملی خود هستند ولی این موضوع که درصد بالایی از بودجه جشنواره‌ای چون کن توسط وزارت امور خارجه فرانسه تامین می‌شود خود جای تامل و بررسی بیشتر دارد.

عسگرپور افزود: سومین عامل نیز عدم تسلط مدیران در فعالیت در حوزه فرهنگ است. در حقیقت این موضوع موجب شده تا بسیاری از مدیران فکر نکنند که چگونه می‌توان مروج سبک زندگی توسط سینما باشند.

مهرزاد دانش منتقد سینما در ادامه این بحث نیز گفت: بحث سبک زندگی بسیار پیچیده است. بر این اساس نمی‌توانیم این موضوع را قبول کنیم که سینما با استفاده و نمایش نشانه‌هایی چون نمایش نماز، روزه و فریضه های دینی در پرداختن به سبک زندگی دینی موفق بوده است. در این میان حتی خود بحث سبک زندگی نیز پیچیدگی های خاص خود را دارد و به صورت مستقیم به هویت ما برمی گردد. 

وی بیان کرد: هویت ما نیز صرفا یک نگره خاص نیست بلکه ترکیبی از هویت ایرانی، دینی و مدرنیته است. در حقیقت نمی‌توانیم بگوییم که سبک زندگی دینی داریم ولی در فضای مدرنی هم زندگی می‌کنیم.
 
دانش ادامه داد: امروزه فضاها مقداری پیچیده شده و ارزش گذاری‌ها نیز بسیار راحت و آسان شده است. همچنین برشماری یکسری از رفتارها و عادت‌ها نمی‌توان بیانگر نوع و نحوه رویکرد ما نسبت به سبک زندکی باشد.
 
وی بیان کرد: امروزه حتی سبک زندگی متاثر از فضاهای قومیتی، طبقاتی و حتی درآمدی شده است. در حقیقت امروز حتی سبک زندگی بین شمال و جنوب شهری چون تهران نیز متفاوت شده است.

این منتقد تصریح کرد: اگر بخواهیم به چند فیلم بسیار خوبی که دارای رویکرد دینی بوده و به سبک زندگی دینی پرداخته بودند، اشاره کنم. باید از فیلم‌های «قدمگاه» ساخته محمد مهدی عسگرپور و «نیاز» ساخته علیرضا داوودنژاد و یکی دو فیلم شاخص دیگر نام ببرم. زیرا در این فیلم‌ها دین و سبک زندگی دینی بسیار خوب و مناسب آورده شده است.
 
دانش خاطر نشان کرد: اگر قرار است پیرامون دین و سبک زندگی دینی در سینما صحبت کنیم بهتر است کیفیت آن را بررسی کنیم، نه اینکه به کمیت آن بپردازیم.

احمدرضا معتمدی کارگردان سینما نیز در بخش پایانی این نشست بیان کرد: جریان متفکر در مغرب زمین امروز به سینما به عنوان ابزار تولید نگاه نمی‌کنند بلکه سینما را روشی برای اندیشیدن، روش زندگی و شیوه تفکر می‌داند.

وی افزود: امروزه سینما به جای چشم انسان نشسته و ما هم داریم از پنجره سینما به جهان پیرامون خود نگاه می‌کنیم.

معتمدی ادامه داد: پیرامون سبک زندگی در سینما باید به این نکته اشاره کنم که جهان اطراف ما همواره تغییر است و زمانی هم که این تغییر روی می‌دهد ایدئولوژی زندگی هم عوض می‌‍شود. بر این اساس سبک زندگی و تغییرات آن هم بر اساس دگرگونی ایدئولوژی است.

وی تصریح کرد: فیلم سینمایی «نیاز» یک فیلمی دینی محسوب می شود زیرا در تمامی بخش‌های مختلف آن به خوبی شاهد تبلیغ دین و سبک زندگی دینی هستیم. دیگر فیلمی که می‌توان به آن اشاره کرد فیلم «خانه دوست کجاست» ساخته عباس کیارستمی است. این فیلم نیز تعریفی بسیار درست و اصولی از دین ارائه می‌دهد.



انتهای پیام/