به‌گزارش خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان، با فرار رسیدن ماه مبارک رمضان و پیچیدن عطر خوش‌بوی میهمانی خدا، سرزمین افغانستان نیز همانند دیگر کشورهای اسلامی، آداب و‌ رسوم زیبا و درعین حال دوست‌داشتنی خود را در گرامی‌داشت ماه ضیافت الهی به معرض نمایش می‌گذارد. در ماهی که هیچ زمانی در طول سال در فضیلت و برتری به آن نمی‌رسد، مردم مسلمان افغانستان هم آئین‌های ویژه‌ای را پیش از فرارسیدن این ماه و نیز در طول آن دارند تا با بهره‌گیری هرچه بیشتر از این سفره گسترده و پربرکت،  علاوه بر جلب رضایت خدای‌متعال بتوانند در مسیر خشنودی بندگان نیز گام بردارند.


لذا در این گزارش به آئین‌ها و رسوم متنوع و دوست‌داشتنی مردم افغانستان در طول ماه مبارک رمضان اشاره‌ای گذرا می‌کنیم.

*چهره افغانستان در پیشواز ضیافت الهی


بنابر رسوم دیرینه مردم کشور افغانستان در ماه مبارک رمضان،  مردم مسلمان این سرزمین پهناور چند روز مانده به طلوع هلال زیبای شهرالله، با انجام مجموعه ای از برنامه‌های عموما معین به پیشواز میهمانی الهی می‌روند.
یکی از مولفه‌هایی که جایگاهی ویژه در میان مسلمانان ولایات مختلف افغانستان دارد، غذاهای ویژه‌ای است که بر سر سفره‌های افطار روزه‌داران این کشور، چشم هر بیننده‌ای را نوازش می‌دهد.  
به‌دلیل تنوع غذایی موجود در سفره‌ها ،  مردم این سرزمین دو روز مانده به حلول رمضان، اقدام به خریدهای متنوع و زیادی از مواد غذایی گوناگون می‌کنند.

نکته قابل توجه آن است که نرخ محصولات و موادغذایی در آستانه ماه مبارک رمضان و نیز در طول این ماه  کاهش می‌یابد و در حداقلی‌ترین حالت ممکن، این قیمت ها تغییری نمی‌کند.
موضوع دیگری که اهمیت بالای ماه میهمانی خدا را در کشور افغانستان، جلوه خاصی می‌بخشد آن است که دولت این کشور با اعلام زمان ورود به ماه صیام و پاسداشت آن،  همه‌ساله روز اول این ماه را به‌عنوان تعطیل رسمی اعلام می‌کند که در نوع خود بسیار جالب توجه است.

*حضور پرشور نمازگزاران روزه‌دار افغانستانی در مساجد

 
با توجه به فضیلت بالای نمازجماعت در مساجد، با فرارسیدن ماه رمضان حضور در صفوف نماز جماعت جلوه ای خاص می‌یابد به‌گونه‌ای که تمامی مساجد شهرها، مملوء از نمازگزاران روزه‌دار می‌شود.  
گفتنی است این حضور به‌حدی می‌رسد که گاه گنجایش مساجدجامع ولایات این کشور جهت پذیرش نمازگزاران تکمیل شده و جایی برای حضور بیشتر افراد یافت نمی‌شود. 

*استمساک به قرآن و عترت، راهکار مقابله با تهاجم فرهنگی غرب 

ماه مبارک رمضان که ظرف زمانی نزول قرآن کریم است، بهترین زمان برای انس بیشتر بندگان با آیات کلام‌الله وحی است؛  از همین‌رو محافل گوناگون و متعددی جهت تلاوت و انس با قرآن در جای‌جای این کشور اسلامی برگزار می‌شود. علاوه بر برگزاری جلسات قرآنی در افغانستان، ذکر مناقب پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت از دیگر موارد برجسته ماه میهمانی خداوند در این کشور است، چرا که اعتقادات عمیق اهالی تمامی ولایات به احکام دین مبین اسلام در این ماه رنگ‌و‌بوی دیگری می‌یابد.


به باور فرزندان سرزمین افغانستان، همین علایق و ارزش‌های دینی برجسته موجب می‌شود که مردم بتوانند در برابر تهاجم فرهنگی نشات گرفته از سوی غرب ایستادگی کنند.
 
*رمضان و حال‌و‌هوای مساجد در افغانستان


با وجود آن‌که شیعیان و اهل تسنن افغانستان دارای آداب‌و‌رسوم گوناگونی هستند، اما می‌توان گفت بیشتر مساجد این کشور در ماه مبارک میزبان خیل عظیمی از نمازگزاران است که با در دست داشتن افطاری‌های خود، لحظاتی قبل از گلبانگ اذان مغرب در این اماکن مقدس حضور می‌یابند تا بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، به افطار پرداخته و بدین شکل یک روز دیگر از ماه ضیافت‌الله را در خانه‌های خدا یعنی مساجد به‌پایان برسانند.
موضوع برجسته دیگر مردم این دیار، اهتمام ورزیدن در کمک‌رسانی به فقرا و محرومان است که در این ماه با دادن افطاری در مساجد، پذیرایی از آنان و نیز سایر روزه‌داران جلوه‌ای خاص می‌یابد.
مسئله دیگری که نقش مساجد را در ماه مبارک رمضان پررنگ‌تر می‌کند، برگزاری مراسم‌های مخصوص احیای لیالی قدر است که در این مورد نیز، مساجد افغانستان همگام با همه کشورهای اسلامی جایگاهی باشکوه در برگزاری شب‌های قدر دارند.

*غذاهای خاص رمضان در سفره‌های افغانستان
در افغانستان نیز همانند بیشتر کشورهای اسلامی، با فرارسیدن ماه رمضان غذاهایی خاص نگارگر سفره‌های سحر و افطار در این سرزمین می‌شوند که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا می‌شویم.
غذاهای برنجی: برخی از غذاها که از برنج تهیه می‌شود و به پلو معروف است با خورشت‌ها و غذاهای معمول گوشتی در میان تمام مردم افغانستان متداول است و بیشتر این نوع غذاها، به خوراکی‌های ایرانی بسیار نزدیک است هر چند شاید نام برخی از آنها متفاوت باشد.

قابلی‌پلو: از میان غذاهایی که در افغانستان با برنج تهیه می‌شود و در هنگام سحر و افطار صرف می‌شود، می‌توان به «قابلی پلو» اشاره کرد که معروف‌ترین آن «قابلی ازبکی» نام دارد. این غذا از برنج تهیه می‌شود که برای تهیه آن مقداری زیادی گوشت، پیاز، هویج و کشمش را نیز با برنج مخلوط می‌کنند.


انواع آش: یکی از غذاهایی که غالبا در ماه مبارک رمضان مورد استفاده قرار می‌گیرد انواع آش است که البته شبیه همان آش ایرانی است.


«غلور» نیز که غذایی شبیه «شله قلمکار مشهدی» است از غذاهای رایج مردم هرات است که بیشتر در هنگام افطار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 
بولانی: «بولانی» رایج‌ترین غذای سنتی افغانستان است که بیشتر در پایتخت و شمال این کشور مصرف می‌شود و این غذا در ماه رمضان در سفره‌های افطار اکثر پایتخت‌نشینان دیده می‌شود؛ لازم به‌ذکر است شکل ظاهری بولانی شبیه «فلافل» و «سمبوسه» ایرانی است.



گفتنی است که استفاده از نوعی ترشی خاص با نام «چتنی» در این کشور بسیار مرسوم است؛ به‌علاوه آن‌که خرما نیز به‌دلیل داشتن اهمیتی بالا در علم تغذیه همواره در سبد غذایی مردم افغانستان وجود دارد.
علاوه بر موارد ذکر شده، زولبیا هم که افغانستانی‌ها به آن «جلبی» می‌گویند طرفداران زیادی میان مردم و به‌ویژه در این ماه دارد.  
همچنین فرنی، ماقوت، انواع مربا و برخی دیگر از شیرینی‌ها در سفره‌های افطاری مردم افغانستان به‌خصوص در شمال این کشور رایج است.

*روز "قدس" در افغانستان
مردم کشور افغانستان نیز همراه با مسلمانان دیگر کشورهای دنیا، آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را در حمایت از ملت مظلوم فلسطین و اعلام انزجار از اقدامات ددمنشانه رژیم غاصب صهیونیستی،  به خیابان‌ها آمده و بدین‌صورت روز جهانی «قدس» در این کشور برگزار می‌شود.

*عید فطر و آئین‌های ملت افغانستان

 
عیدسعیدفطر که در واقع عید اصلی و بزرگ مردم افغانستان به‌شمار می‌رود با برگزاری نماز این روز بابرکت و خجسته، شکوه خاصی را به سرتاسر خیابان ها و فضای شهرها می‌بخشد، چرا که با اقامه نماز عید در حقیقت روزه یک‌ماهه روزه‌داران کامل شده و خدای متعال پاداش سی روز عبادت و بندگی بندگانش را به آنان عطا می‌کند.
هم چنین براساس آداب و‌رسوم مردم کشور افغانستان، در شب آخر ماه میهمانی خدا یا همان شب عیدفطر، روزه‌داران خود را ملزم به پرداخت یا کنارگذاشتن فطریه می‌کنند به‌گونه‌ای که تا این کار صورت نگیرد، افطار نمی‌کنند.


و اما بازار عیدفطر در افغانستان هم رنگ‌و‌لعاب دیگری را به روزهای پایانی این ماه پربرکت و نورانی می‌دهد، به‌طوری‌که در چنین ایامی خانواده‌های افغانستانی با انجام خریدهای متنوع، رونق و نشاط تازه‌ای را به سطح شهرها می‌بخشند.
لازم به‌ذکر است که ایام عیدفطر در افغانستان سه روز است که در طی آن مردم ضمن انجام دیدوبازدید عید، با شیرینی‌های محلی و خشکبار از میهمانان خود پذیرایی می‌کنند.

گزارش از: وحید امیدی موحد

انتهای پیام/