مرمت بعضی بناهای تاریخی باید به گونهای صورت پذیرد که ارزش باستانی آن بنا حفظ شود و در وضعیت ظاهری آن تغییر چشمگیری صورت نگیرد، اما متاسفانه بازسازی بعضی از این اماکن تاریخی به روشی غیر اصولی صورت میگیرد، به شکلی که به نظر میرسد بنا را یکبار کوبانده و دوباره از اول ساختهاند.
نمونهاش بازسازی بعضی پلهای تاریخی استان لرستان که با به کار بردن مصالح جدید در بخش عمدهای از بنا از ارزش تاریخی آن کاسته شده است.
بعضی از بناهای مرمت شده به روشی غیر استاندارد و توسط ادارههای میراث فرهنگی استانها بازسازی شدهاند که به نظر میرسد ضعف در مرمت آثار یا به دلیل به کار نگرفتن نیروهای متخصص است و یا نیروهای دانشگاهی خوب آموزش ندیدهاند.
از پلهای تاریخی استان لرستان بگذریم، به ستونهای چوبی عالی قاپو در اصفهان میرسیم که در اردیبهشت سال نود و سه خبر موریانه زدنشان رسانهای شد. موضوعی که کارشناسان میراث فرهنگی اصفهان با بریدن بخشی از ستون آن را مورد بررسی قرار دادند و از قضا موریانهای هم ندیدند که این مساله مورد انتقاد شدید بسیاری از مرمت کاران آثار تاریخی قرار گرفت. بریدن بخشی از ستون و مرمتی که هیچ گاه مانند روز اول نشد!
بسیاری از آثار تاریخی با دلایل و علوم گذشتگان ما ساخته شدهاند و برای مثال کاخ عالی قاپو در زمان خودش به نوعی ضد زلزله ساخته شده است و یا گنبد تاجالملک اصفهان که بزرگترین دستاورد معماری ایران است، از نظر زیبایی، سازه، هندسه و دقت بینظیر است و یا وجود نه مناره شگفت انگیز در شهر اصفهان که از نظر بار وزن، زلزله، دما و باد در وضعیت مطلوبی قرار دارند و از مهندسی و معماری بسیار خوبی برخوردار هستند. اینها نمونههایی از معماریهایی هستند که سالیان گذشته با منطق و معماری خاصی ساخته شدهاند، اما متاسفانه بعضی از کارشناسان علم کافی از این منطق و معماری خاص گذشتگان ندارند و برای همین وقتی بنایی را بازسازی میکنند، علاوه بر اینکه از ارزش تاریخی آن میکاهند، دو قانون مرمت یعنی برگشت پذیری و حداقل مقاومت را هم رعایت نمی کنند.
به نظر میرسد بعضی کارشناسان رشته مرمت و احیای بافتهای تاریخی تنها مهندسین معماری هستند که با تاریخ و گذشته هنری آن ارتباطی خوب و مناسبی برقرار نکردهاند و مسئولین بازسازی ابنیه و آثار تاریخی هم از نیروهای زبده استفاده نمیکنند.
گزارش از: پوریا سلیمانزاده
انتهای پیام/