به گزارش گروه استان های باشگاه
خبرنگاران از زنجان؛ ابناي اصلي مسجد ، گنبد خانه ي مربعي به ابعاد تقريبي 5/9
*5/9 متر است كه با گنبد بلندي پوشش يافته است . با توجه به آثار موجود ، در اصل ،
بناهاي ديگري به اين گنبد خانه متصل بوده كه امروزه از بين رفته است .
گنبد خانه ، در اضلاع شرقي ، غربي ء غربي و شمالي
درگاههايي داشته كه درگاه هاي شرقي و غربي آن مسدود شده است . گنبد با واسطه ي چهار
فيلپوش بر روي جرزهاي چهارگانه استوار گرديده و پا طاق فيلپوش ها بر روي تخته ي قطوري
كه با ديوار 45 درجه زاويه دارد ، قرار داده شده است .
چهار فيلپوش و در حدود فاصل آنها چهار طاقنما كه
متناوبا قرار گرفته اند با قوس پنج و هفت ، به همراه قوس هاي كوچكتر بالايي ، نقشه
مربع را به دايره تبديل كرده است . سطح فيلپوش ها و طاقنماها با اجراي آجر كاري به
سبك آلت و لغت ، تزئينات هندسي جالبي را ايجاد كرده اند .
بالاي فيلپوش ها ، طاقنماهاي زيبايي قطاربندي
شده كه زمينه را براي بر پليي گنبد فراهم مي كند . گنبد بنا كه از نوع گنبد هاي يكپوش
است ، با آجر اجرا شده و تزئينات آن منحصر به نقش ستاره ي پنج پر است
.
ورودي كنوني ، در جرز شمالي تعبيه شده ودر
جرزها ي غربي و شرقي ، دو در بزرگ شبيه به ايوان و در ضلع جنوبي ، محراب ايجاد شده
است . به قرينه ي محراب در جرزهاي غربي و شرقي و در حد فاصل درهاي بزرگ تزئيناتي نظير
محراب انجام گرفته كه تنها جنبه ي قرينه سازي دارد .
محراب كنوني مسجد با توجه به شيوه ي گچبري
و استفاده از رنگ و همچنين آثاري از محراب قديمي در زير آن ، به نظر مي رسد كه مربوط
به دوره ي ايلخاني باشد . اين مسجد از نظر گچبري و كتيبه ها بسيار ارزنده و قابل توجه
است .
چهار كتيبه ي بدون تاريخ در مسجد نوشته شده است ،كتيبه
ي اول در ساقه ي گنبد به خط نسخ ابتدائي گچبري گرديده كه احتمالا هم سن بناي مسجد است
. كتيبه ي فيلپوش ها با خط ثلث زيبائي رقم گرديده كه با توجه به سبك آن احتمالا از
دوره ي ايلخاني است .
در زير فيلپوشها كتيبه ي بسيار ارزنده اي
به عرض حداقل 50 سانتي متر به صورت سرتا سري نوشته شده كه مشتمل بر سوره ي ملك است
. اين كتيبه با دو خط موازي در بالا و پايين محدود شده و بالاي خطوط كتيبه ي كوچك ديگري
به خط كوفي نوشته كه احنمالا مربوط به قرن پنجم هجري است ؛ سوره ي ملك كه به خط نسخ
خوانا نوشته شده ، با گچبري هاي بسيار زيبا و طرح هاي اسليمي پر كاري مزين گرديده است
.
با توجه به شيوه ي معماري و كتيبه هاي موجود
و شباهتي كه بناي اين مسجد با ديگر بناها ي دوره ي سلجوقي منطقه دارد ، مي توان بناي
اصلي را به اواخر قرن پنجم هجري منسوب داشت كه در دوره ي مغول نيز تعميرات و تزئيناتي
در آن صورت گرفته است
انتهای پیام/ن
