کرمانشاه؛
گنج دره کجاست؟
«گنج‌دره» نام محوطه‌ای تاریخی در شهرستان هرسین از توابع استان کرمانشاه است که آثار به دست آمده از آن حاکی از زندگی یکجانشینی انسانهایی مربوط به 8500 سال پیش است.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمانشاه؛تپه گنج دره یا «چیا خزینه» در مسیر جاده کرمانشاه به هرسین در نزدیکی روستای قیسوند قرار دارد، این تپه مخروطی شکل حدود شش متر از سطح زمین های اطراف بالاتر است.
در تپه گنج دره، پنج طبقه استقراری شناسایی شد که از سطح تپه تا خاک بکر با حروف الفبا نشان داده شده است. طبقه A جدیدترین و طبقه E قدیمی ترین طبقات استقراری گنج دره است.
طبقه A از سطح تپه تا عمق یک و نیم متری است. در این طبقه، تعدادی گور دوره اسلامی متأخر و در زیر آن بقایایی از اجاق های ساده و دیوارهای دوره نوسنگی که با خشت های قرمز رنگ چیده شده بودند، شناسایی شد.
طبقه B از عمق حدود دو متری شروع و تا عمق حدود سه متری ادامه دارد. در این طبقه فضاهای مسکونی که با چینه ساخته شده بودند، شناسایی شد. طبقه C نیز از عمق حدود 3.30 متری شروع و تا عمق 4.90 متری ادامه دارد.
معماری این طبقه استقراری نیز چینه ای است.
طبقه D از عمق حدود پنج متری شروع و تا عمق شش متری ادامه دارد. معماری این طبقه ترکیبی از چینه و خشت است. طبقه E از عمق حدود شش متری شروع و تا عمق هفت متری یعنی خاک بکر ادامه دارد.
از ویژگیهای این طبقه، شناسایی سی حفره بود که تا عمق پنجاه سانتی متری در داخل خاک بکر کنده شده بودند. این حفره ها دارای دهانه ای به قطر هفتاد سانتی متر تا یک متر بودند. از بقایای طبقه استقرار D حدود 144 متر مربع از بافت روستا کاوش شده است.
آثار معماری این طبقه نشان می دهد در این دوره ساکنان گنج دره در منازلی که دیوارهای آنها را با خشت خام می ساختند، به سر می بردند. خشت ها به شکل مکعب مستطیل های کوچکی که سطح آنها کمی بر آمدگی دارد و به نوع «پلانو کانوکس» معروف هستند.
طول این خشت ها بین 50 تا 95 سانتیمتر متغییر است. خانه های این لایه به طور معمول در جهت جنوب شرقی – شمال غربی ساخته شده بود. از سنگ برای پی دیوار استفاده نمی کردند و کف دیوار بعضی از اتاق های خانه ها با گل اندود شده بود. محلات این دهکده از خانه هایی که بدون فاصله در کنار یکدیگر بناشده بودند، شکل گرفته بود.
به نظر می رسد راه ورود به آنها از پشت بام بوده است. در برخی از خانه ها نیز اتاق های دو طبقه ای ساخته شده بود. روستای گنج دره در این دوره استقراری (طبقه D) در اثر یک آتش سوزی بزرگ کاملاً سوخته و برای مدتی متروک شده است.
از جمله یافته های گنج دره، تعداد زیادی قطعات سفالین است که از طبقه D به بالا شروع می شود. البته از طبقه E نیز یک قطعه سفال خاکستری به دست آمده است و به نظر می رسد که نمونه آن نیز از طبقات دیگر شناسایی شده است. ظاهراً ساکنان اولیه گنج دوره از سفال گری به اطلاع بودند.
علاوه بر قطعات سفالین تعدادی از ابزار سنگی از جمله تیغه، خراشنده، سنگ مادرهای مخروطی و ریز تیغه های هندسی نیز به دست آمده است.
همچنین تعدادی ظروف سنگی، هاون و دسته هاون، مشته سنگ ساب، چکش سنگی، پیکرک های گلی حیوان و انسان، صفحه های مدور گلی، سوراخ کن های استخوانی،درفش و سوزن استخوانی، مهره های زینتی از جنس صدف نیز در این محوطه شناسایی شده است.
از نظر تدفین نیز بقایای 41 اسکلت شناسایی شده که متعلق به نوزادان تا افراد مسن است.
بچه ها را در گوشه اتاق ها به صورت جمع شده و یا درازکش و افراد بالغ را به طور کاملاً جمع شده، دفن می کردند.
در یک مورد، مردی را همراه گردن بندی با مهره های سنگی و صدفی دفن کرده بودند.
در کنار بقایای اسکلت دیگری، آثاری از حصیر مشاهد شد که به نظر می رسد گاهی از حصیر برای پوشش جسد استفاده می کردند. در یک گور دسته جمعی نیز یک فرد بالغ، یک نوجوان و یک کودک را به هم در داخل تابوت گلی دفن کرده بودند.
بر اساس آزمایشات انجام شده، طبقات A و D گنج دره از اواخر هزاره هشتم و احتمالاً اوایل هزاره هفتم قبل از میلاد آغاز میشود و تاریخ طبقه استقراری E بین سال های حدود 7500 تا 8500 قبل از میلاد است.
انتهای پیام/پ
در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
ماجرای شبحی که دست از «مهیار عیار» بر نمی‌دارد!
باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می دهد؛
آرزو‌های بر باد رفته در مسیر جاده شوتی‌های لرستان
در گزارش باشگاه خبرنگاران جوان بخوانید؛
اجرای دستورالعمل نحوه محاسبه خسارت افت قیمت وسایل نقلیه از امروز ۱ دی آغاز میشود
