چگونه اقتصاد افغانستان را شگوفا سازیم؟
افغانستان و کشورهای جنوب آسیا برای توسعه و شگوفایی اقتصاد خود، نیاز دارند تا بازی‌های سیاسی را کنار بگذارند.
به گزارش حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران، ضیا صادق در مقاله خود در روزنامه هشت صبح نوشت: مشارکت بیانگر تغییرات سریع قرن حاضر می‌باشد. از زمان پایان جنگ سرد، جهان به‌شکل روز‌افزونی در هر دو بعد امنیت و توسعه اقتصادی به سوی وابسته شدن به پیش می‌رود. به این دلیل است که کشورها بیش از این نمی‌خواهند در باره نوع سیاستی مجموع – صفر که در دهه‌‌های گذشته جنگ سرد و در ابتدای سال‌های پس از جنگ سرد استفاده می‌کردند صحبت کنند. حد‌اقل، «مشارکت برد- برد» جایگزین اصطلاحات سیاست‌های عملی و سایر اصطلاحات گذشته در قرن اخیر شده و به‌صورت روز‌افزونی کشورها به سوی نظم جدید جهانی جایی، که هر کشور فرصت برای توسعه را در کنار دیگران داشته باشد، به پیش می‌برد.
تجربیات افغانستان در جریان و پس از جنگ سرد ما را کمک می‌کند که تا درک کنیم که تشریک مساعی برای ملت‌ها مهم است.
جنگ سرد قدرت سیاسی افغانستان را قربانی کرد و این کشور را به میدان جنگ نیابتی بدل کرد. در پایان غرب و اتحاد جماهیر شوروی این جنگ نیابتی پیروز و شکست را در این جنگ‌ها تجربه کردند. اما این مردم افغانستان بودند که فشار رقابت‌بازی مجموع – صفر را تحمل کردند و هنوزم از آن رنج می‌برند.
انتظار می‌رود افغان‌ها در جهت نگهداری مشارکت و همکاری بین‌المللی تلاش کنند تا سبب ثبات و اعمار مجدد کشور پس از جنگ گردند. در نتیجه حصول اطمینان از صلح و رفاه جهانی نیز شود.
امریکا و کشورهای هم‌پیمانش به‌صورت نابه‌هنگام افغانستان را در او‌اخر سال ۱۹۹۰ به حال خود رها کردند، که در ادامه آن شوروی نیز از افغانستان خارج شد. اما یک دهه بعد‌تر در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ امریکا بهای سنگینی از عدم همکاری با افغانستان پرداخت.
از ۱۱ سپتامبر جامعه بین‌المللی به‌صورت روز‌افزونی به همکاریهای خود با افغانستان ادامه داده که این همکاری‌ها به اهداف و نوعیت‌های مختلف در قالب بانک آسیایی سرمایه‌گذاری زیرساخت‌ها، بانک اروپایی برای بازسازی و توسعه، بانک انکشافی جدید ارایه شده است. نکته مشترک میان تمام این‌ها، عنصر همکاریهای اقتصادی است. جنوب آسیا به‌صورت بالقوه یکی از ثروتمندترین مناطق جهان می‌باشد. تمدن باستانی این منطقه سبب اتحاد مردمان مختلف این سرزمین‌ها با یک‌دیگر‌شان شده است.
این کشورها از ظرفیت جمعیت جوان برخوردار‌اند که می‌توان از از انرژی و ذکاوت آن‌ها برای بهره‌برداری از منابع طبیعی موجود در منطقه برای اساس‌گذاری صنعت پایدار و برای توسعه تمام کشورهای منتطقه جنوب آسیا و کشورهای متصل به آن استفاده کرد.
متاسفانه کشورهای جنوب آسیا نتوانستند از همکاریهای دو‌جانبه و چند‌جانبه برای رشد اقتصادی خود به‌گونه موثر استفاده کنند. این را می‌توان به حساب بدشانسی بعضی از کشورهای جنوب آسیا برشمرد که اقدامات‌شان منعکس‌کننده رفتارها و سیاست‌های دوران گذشته است.
افغانستان از قربانی‌های اصلی این چنین فعالیت‌های منفی منطقه‌ای می‌باشد که در نتیجه «ایجاد نا‌امنی‌ها در قالب تروریسم» بی‌ثباتی را در کشورهای آرام دیگر نیز گسترش می‌دهد.
با این حال، افغانستان گام‌های قابل توجهی را در قسمت ثبات درازمدت برداشته است، در این میان باید از کشورهای کمک‌کننده بین‌المللی به شمول کشور هند سپاس‌گزاری کرد که در جریان ۱۴ سال گذشته افغانستان را یاری رسانده‌اند. برعلاوه، افغان‌ها نیز امنیت را در کشورشان برقرار ساخته و نهادهای دولتی را ایجاد کردهاند. هم‌چنان آن‌ها بخش سکتور خصوصی را جهت رشد اقتصادی فعال کردهاند. افغان‌ها همواره از سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی خواسته‌اند که سرمایه‌های‌شان را در بازارهای «دست‌نخورده افغانستان» سرمایه‌گذاری کنند.
وزیر خارجه افغانستان، از طریق سفارت افغانستان در دهلی جدید، آجندای مهم دیپلوماسی اقتصادی را دنبال کرده است. دیپلومات‌های افغانستان به شمول نویسنده، تعداد زیادی از ایالت‌های هند را دیده‌ایم و به‌گونه مستقیم با جومع تجارتی آن‌ها دیدار داشته‌ایم. هندی‌ها گفتگوهای موثری را در باره فرصت‌های سرمایه‌گذاری در افغانستان که شامل سکتور معدن، زراعت، انرژی، زیرساخت‌ها، ارتباطات و سایر بخش‌ها می‌گردد کردهاند.
بند برق سلما در هرات که به کمک مالی هند احداث شده، یکی از نمونه‌های خوب همکاری و روابط متقابل میان دو کشور هند و افغانستان می‌باشد. برعلاوه، دیپلومات‌های افغان زمینه امضای تفاهم‌نامه‌های مشارکت اقتصادی را تسهیل کرده و با شماری از اتاق‌های تجارت محلی هماهنگی کردهاند. هم‌چنان زمینه دیدار سرمایه‌گذاران هند را از افغانستان مساعد ساخته‌اند؛ سرمایه‌گذارانی که در جستجوی به‌دست آوردن بازارهای پر‌سود‌اند. علی‌رغم این تلاش‌ها، اما جنوب آسیا هم‌چنان میان ساست‌های فلج‌کننده این دولت‌های موجود به دام افتاده که این موضوع، اثرات منفی بر کل منطقه به‌ویژه هند و پاکستان گذاشته است.
این دو کشور می‌توانند رابط «باخت- باخت» خود را با تمرکز بر امتیازات زیاد همکاریهای اقتصادی «برد- برد» برقرار سازند، که این امر می‌تواند زیربنای روابط این کشور با سایر کشورهای جهان گردد. چنان‌که، اشتراک هند و پاکستان در در پروژه پایپ لاین تاپی (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند) می‌تواند نمونه خوبی باشد این‌که چگونه دو کشور می‌توانند در پروژه‌های اقتصادی دیگر سرمایه‌گذاری کنند. انجام این کار، می‌تواند سبب بلند بردن وابستگی‌های متقابل منطقه‌ای نیز شود، از سوی دیگر این موضوع دو کشور متذکره و کشورهای دیگر را تشویق می‌کند که منابع خود را نه در مواجهه با یک دیگر بلکه در همکاریهای اقتصادی «برد- برد» به مصرف برسانند.
همکاری تعاونی و استراتژیک چین و هند، نمونه‌ای از دشمنان سنتی، خوب عمل کردهاند، آن‌ها در حال مدیریت تفاوت‌های خود بوده و تلاش دارند تا فرصت‌های متقابل توسعه اقتصادی را پیدا کنند.
در سال‌های آینده، انتظار می‌رود آن‌ها به اهداف خود دست یابند. علی‌رغم شکست‌های کوتاه‌مدت، این دو کشور سالانه ۱۰۰ میلیارد دالر تجارت دو‌جانبه دارند که با کسری تجارت به نفع هند می‌باشد.
به‌عنوان یک کشور محدود شده و متعهد به اصول همزیستی مسالمت‌آمیز در جنوب آسیا، افغانستان آماده است تا در حصه خود در جهت تسهیل همکاریهای منطقه‌ای اقتصادی نقش بازی کند. در پنجمین نشست کنفرانس قلب آسیا- پروسه استانبول در اسلام‌آباد که به تاریخ ۸ دسامبر سال ۲۰۱۵ برگزار گردید، افغانستان بار دیگر به سایر کشورهای منطقه اعلام کرد که در کشورهای هم‌دیگر سرمایه‌گذاری کنند.
رییس‌جمهور غنی تاکید کرد که در جریان نشست آخری همکاریهای منطقه‌ای جنوب آسیا (سارک) در نیپال، تمام کشورها را دعوت کرد که به‌جای مقابله همکاری را در پیش بگیرند. دولت و مردم افغانستان امیدوار‌اند که سال ۲۰۱۵ میلادی گام‌های مستحکمی با حمایت‌های سیاسی به سوی توسعه اقتصاد پایدار برای تمام منطقه برداشته شود.
انتهای پیام/
تجربیات افغانستان در جریان و پس از جنگ سرد ما را کمک می‌کند که تا درک کنیم که تشریک مساعی برای ملت‌ها مهم است.
جنگ سرد قدرت سیاسی افغانستان را قربانی کرد و این کشور را به میدان جنگ نیابتی بدل کرد. در پایان غرب و اتحاد جماهیر شوروی این جنگ نیابتی پیروز و شکست را در این جنگ‌ها تجربه کردند. اما این مردم افغانستان بودند که فشار رقابت‌بازی مجموع – صفر را تحمل کردند و هنوزم از آن رنج می‌برند.
انتظار می‌رود افغان‌ها در جهت نگهداری مشارکت و همکاری بین‌المللی تلاش کنند تا سبب ثبات و اعمار مجدد کشور پس از جنگ گردند. در نتیجه حصول اطمینان از صلح و رفاه جهانی نیز شود.
امریکا و کشورهای هم‌پیمانش به‌صورت نابه‌هنگام افغانستان را در او‌اخر سال ۱۹۹۰ به حال خود رها کردند، که در ادامه آن شوروی نیز از افغانستان خارج شد. اما یک دهه بعد‌تر در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ امریکا بهای سنگینی از عدم همکاری با افغانستان پرداخت.
از ۱۱ سپتامبر جامعه بین‌المللی به‌صورت روز‌افزونی به همکاریهای خود با افغانستان ادامه داده که این همکاری‌ها به اهداف و نوعیت‌های مختلف در قالب بانک آسیایی سرمایه‌گذاری زیرساخت‌ها، بانک اروپایی برای بازسازی و توسعه، بانک انکشافی جدید ارایه شده است. نکته مشترک میان تمام این‌ها، عنصر همکاریهای اقتصادی است. جنوب آسیا به‌صورت بالقوه یکی از ثروتمندترین مناطق جهان می‌باشد. تمدن باستانی این منطقه سبب اتحاد مردمان مختلف این سرزمین‌ها با یک‌دیگر‌شان شده است.
این کشورها از ظرفیت جمعیت جوان برخوردار‌اند که می‌توان از از انرژی و ذکاوت آن‌ها برای بهره‌برداری از منابع طبیعی موجود در منطقه برای اساس‌گذاری صنعت پایدار و برای توسعه تمام کشورهای منتطقه جنوب آسیا و کشورهای متصل به آن استفاده کرد.
متاسفانه کشورهای جنوب آسیا نتوانستند از همکاریهای دو‌جانبه و چند‌جانبه برای رشد اقتصادی خود به‌گونه موثر استفاده کنند. این را می‌توان به حساب بدشانسی بعضی از کشورهای جنوب آسیا برشمرد که اقدامات‌شان منعکس‌کننده رفتارها و سیاست‌های دوران گذشته است.
افغانستان از قربانی‌های اصلی این چنین فعالیت‌های منفی منطقه‌ای می‌باشد که در نتیجه «ایجاد نا‌امنی‌ها در قالب تروریسم» بی‌ثباتی را در کشورهای آرام دیگر نیز گسترش می‌دهد.
با این حال، افغانستان گام‌های قابل توجهی را در قسمت ثبات درازمدت برداشته است، در این میان باید از کشورهای کمک‌کننده بین‌المللی به شمول کشور هند سپاس‌گزاری کرد که در جریان ۱۴ سال گذشته افغانستان را یاری رسانده‌اند. برعلاوه، افغان‌ها نیز امنیت را در کشورشان برقرار ساخته و نهادهای دولتی را ایجاد کردهاند. هم‌چنان آن‌ها بخش سکتور خصوصی را جهت رشد اقتصادی فعال کردهاند. افغان‌ها همواره از سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی خواسته‌اند که سرمایه‌های‌شان را در بازارهای «دست‌نخورده افغانستان» سرمایه‌گذاری کنند.
وزیر خارجه افغانستان، از طریق سفارت افغانستان در دهلی جدید، آجندای مهم دیپلوماسی اقتصادی را دنبال کرده است. دیپلومات‌های افغانستان به شمول نویسنده، تعداد زیادی از ایالت‌های هند را دیده‌ایم و به‌گونه مستقیم با جومع تجارتی آن‌ها دیدار داشته‌ایم. هندی‌ها گفتگوهای موثری را در باره فرصت‌های سرمایه‌گذاری در افغانستان که شامل سکتور معدن، زراعت، انرژی، زیرساخت‌ها، ارتباطات و سایر بخش‌ها می‌گردد کردهاند.
بند برق سلما در هرات که به کمک مالی هند احداث شده، یکی از نمونه‌های خوب همکاری و روابط متقابل میان دو کشور هند و افغانستان می‌باشد. برعلاوه، دیپلومات‌های افغان زمینه امضای تفاهم‌نامه‌های مشارکت اقتصادی را تسهیل کرده و با شماری از اتاق‌های تجارت محلی هماهنگی کردهاند. هم‌چنان زمینه دیدار سرمایه‌گذاران هند را از افغانستان مساعد ساخته‌اند؛ سرمایه‌گذارانی که در جستجوی به‌دست آوردن بازارهای پر‌سود‌اند. علی‌رغم این تلاش‌ها، اما جنوب آسیا هم‌چنان میان ساست‌های فلج‌کننده این دولت‌های موجود به دام افتاده که این موضوع، اثرات منفی بر کل منطقه به‌ویژه هند و پاکستان گذاشته است.
این دو کشور می‌توانند رابط «باخت- باخت» خود را با تمرکز بر امتیازات زیاد همکاریهای اقتصادی «برد- برد» برقرار سازند، که این امر می‌تواند زیربنای روابط این کشور با سایر کشورهای جهان گردد. چنان‌که، اشتراک هند و پاکستان در در پروژه پایپ لاین تاپی (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند) می‌تواند نمونه خوبی باشد این‌که چگونه دو کشور می‌توانند در پروژه‌های اقتصادی دیگر سرمایه‌گذاری کنند. انجام این کار، می‌تواند سبب بلند بردن وابستگی‌های متقابل منطقه‌ای نیز شود، از سوی دیگر این موضوع دو کشور متذکره و کشورهای دیگر را تشویق می‌کند که منابع خود را نه در مواجهه با یک دیگر بلکه در همکاریهای اقتصادی «برد- برد» به مصرف برسانند.
همکاری تعاونی و استراتژیک چین و هند، نمونه‌ای از دشمنان سنتی، خوب عمل کردهاند، آن‌ها در حال مدیریت تفاوت‌های خود بوده و تلاش دارند تا فرصت‌های متقابل توسعه اقتصادی را پیدا کنند.
در سال‌های آینده، انتظار می‌رود آن‌ها به اهداف خود دست یابند. علی‌رغم شکست‌های کوتاه‌مدت، این دو کشور سالانه ۱۰۰ میلیارد دالر تجارت دو‌جانبه دارند که با کسری تجارت به نفع هند می‌باشد.
به‌عنوان یک کشور محدود شده و متعهد به اصول همزیستی مسالمت‌آمیز در جنوب آسیا، افغانستان آماده است تا در حصه خود در جهت تسهیل همکاریهای منطقه‌ای اقتصادی نقش بازی کند. در پنجمین نشست کنفرانس قلب آسیا- پروسه استانبول در اسلام‌آباد که به تاریخ ۸ دسامبر سال ۲۰۱۵ برگزار گردید، افغانستان بار دیگر به سایر کشورهای منطقه اعلام کرد که در کشورهای هم‌دیگر سرمایه‌گذاری کنند.
رییس‌جمهور غنی تاکید کرد که در جریان نشست آخری همکاریهای منطقه‌ای جنوب آسیا (سارک) در نیپال، تمام کشورها را دعوت کرد که به‌جای مقابله همکاری را در پیش بگیرند. دولت و مردم افغانستان امیدوار‌اند که سال ۲۰۱۵ میلادی گام‌های مستحکمی با حمایت‌های سیاسی به سوی توسعه اقتصاد پایدار برای تمام منطقه برداشته شود.
انتهای پیام/
در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
دانشجویان سال دوم که تمایل به معلمی دارند؛ منتظر اطلاعیه دانشگاه فرهنگیان باشند
