به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ وجب به وجب پیاده روهای بازار در این روز و شب ها پر است از آدم؛ آدم هایی که با یک نیت قبلی پا به خیابان گذاشته اند؛ خرید! کلمه چهار حرفی کوچکی که می تواند شامل هرچیز نوروزی و غیرنوروزی که فکرش را می کنید باشد! از لباس و آجیل و دیگر نیازمندی های شب عید گرفته تا کیف های مسافرتی،زیورآلات بدلی، حوله و دمپایی؛ این یعنی بهترین فرصت و بازار برای دست فروش ها.

عمرشان کوتاه است، سودشان زیاد! این حکایت مشاغلی است که بازارشان در آخرین روزهای سال داغ می‌شود؛ روزهایی مثل همین امروز؛ همین حالا که آدم‌ها با عجله کوچه و خیابان‌ها را بالا و پایین می‌دوند تا برای عید خرید کنند؛ روزهایی که شهر از هیاهو و رنگ و سروصدا دوباره جان گرفته است.

روزهایی مثل همین امروز که اگر گذرتان به خیابان بیفتد، ناخواسته جلوی بساط دستفروش‌ها که نوروز بهانه ای برای فروش کالا‌هایشان شده، پا سست می‌کنید و دل دل می‌کنید برای خرید چیزهایی که در بساطشان پهن کرده‌اند؛ برای خرید سبزه ،سمنو، هفت‌سین و شمع و وسیله‌های کوچک و ساده.

کالای موجود در بازار شلوغ و پررفت و آمد فقط به کیف، کفش و پوشاک خلاصه نمی شود، بلکه دست فروشان به عنوان نماینده های تمام مشاغل هر کالایی را روی زمین می فروشند؛ از ساعت و انگشتر گرفته تا ادکلن و آلبوم عکس و اسباب بازی. به همین دلیل خیلی وقت ها مشتری ها چیزهایی را می خرند که اصلا قصد خریدشان را نداشتند. این البته مهارت بزرگ دستفروش هایی است که آسمان، سقف مغازه هایشان است و کف پیاده رو، ویترین پرزرق و برق شان.

درآمدها از شغل‌های دم‌عید متفاوت است؛ از یک‌میلیون گرفته تا 15میلیون‌تومان. شغل‌‌هایی که روزهای آخر سال ظهور می‌کنند و خبر و اثری از آنها دیگر باقی نمی‌‌ماند تا سال دیگر که از دهه اول اسفند دوباره دل به کار می دهند. این شغل‌های آخر سالی کوتاه است اما پردرآمد. آنقدر که برخی را وسوسه می‌کند شغل‌های ثابتشان را برای دو، سه‌هفته کنار بگذارند و کنار خیابان بساط کنند یا کنار کاسبی سالانه، جایی ‌هم برای شغل‌هایی چندروزه باز کنند.

به گفته عبداللهی معاون شهری خدمات شهرداری ، با نزدیک شدن به عید نوروز دستفروشان از نقاط مختلف کشور به پایتخت می آیند و از کل دستفروشان تنها 10 درصد آنها مستحق هستند و بیش از 90 درصد از این افراد جزو تولیدکنندگان هستند که در قالب تیم و گروه های بزرگ اقدام به بساط گستری می کنند .

افسر افشار جامعه شناس در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به فلسفه حراجی و دستفروشی ها در شهر عنوان کرد: در ابتدا هرکسی با فکر و ایده خود کاری را راه می انداخت و کسب درآمد می کرد اما با جلب نظر مغازه داران به این کار و بی انگیزه تر شدن خانواده ها در ایجاد کسب و کار از خود، بیشتر مغازه داران هم برای رفع تقاضای مردم گاهی حتی در شب های عید به دستفروشی روی آوردند و اجناس خود را به شکل بساط و حراجی عرضه می کنند.

وی گفت: مردم تنها یک عید نوروز را دارند که بتوانند طبق ایده های خود کسب درآمد کنند و مردم هم طالب هستند. تازمانی که تقاضا وجود داشته باشد این بازارها بخصوص شب های عید رونق دارند. این کسب درآمد از آنجاکه در ارتباط با سنت پذیرفته شده و برای مراسمی است که کاملا مورد تایید جامعه است به راحتی انجام می شود.

انگار دستفروش ها هرچه خیابان های تهران را روی نقشه طی کرده و بالاتر رفته اند به قیمت شان هم به همان نسبت اضافه کرده اند. پس لباس یا کیف و کفشی که در بساط فروشنده های نقاط دیگر به قیمت 25 هزار تومان به فروش می رسد؛ علاوه بر اینکه نباید عیدی شب عید فروشنده را فراموش کنید و سرجمع چیزی حدود 55 هزار تومان برای همان وسیله باید بپردازید. این اختلاف قیمت و گرانی البته مورد اعتراض هیچ کس نیست. به نسبت مشتری های این منطقه، حتی دستفروش هایش جیب های پرپول تر و دل بزرگتری دارند. 

علاوه بر تمام سین‌های هفت‌سین که این روزها بازار خوبی نسبت به قبل دارند، یکی از داغ‌ترین بازارهای شب عید به سمنو تعلق دارد. در ایام پیش ازعید نوروز میزان پخت سمنو در سمنو فروشی‌ها تا 6-7 برابر معمول می‌رسد و برخی از آنها حتی از خارج از کشور هم مشتری دارند. این‌گونه است که زنده ماندن یک آیین باستانی می‌تواند موجب رونق کسب صاحبان کسب‌و‌کارهای کوچک شود یا حتی زمینه‌ای برای گسترش آن.

ماهی‌ها که جزو جذاب‌ترین اعضای سفره هفت‌سین هستند، بیشترین توجه را در ایام پیش از نوروز به خود اختصاص می‌دهند. ماهی‌های قرمز در اندازه‌ها و شکل‌های متفاوت عرضه می‌شوند که با توجه به اندازه و چند پر بودن دم شان قیمت‌های متفاوتی دارند. طبق آمار هرساله بیش از 60 میلیون ماهی قرمز فروخته می‌شود که یک گردش مالی چند صد میلیاردی را تنها در طول یک‌ماه به‌همراه دارد.

معاون شهری خدمات شهرداری با بیان اینکه دستفروشی یک عارضه اجتماعی است و سازمان های مختلفی مسئول این کار هستند، گفت: دستفروشی از اقتصاد نامناسب در کشور و در راستای بیکاری در سطح جامعه به وجود می آید. برخی افراد که از نظر اقتصادی شرایط نامناسبی دارند رزق و روزی خود را از این طریق به دست می آورند و ناگزیر اقدام به دستفروشی می کنند.

افشار افزود: تا زمانی که دولت اشتغالی را برای دستفروشان فراهم نکند کسی نمی تواند به آنها اعتراض کند و یا آنها را از این کار بازدارد. درواقع تا منطق بر اقتصاد کشوری حاکم نباشد نمی شود فردی را برای ایجاد بازارهای کاذب متهم کرد و زمانی که قانون و منطق حکمفرما شود تمام بازارهای کاذب جمع می شوند چون تا زمانی که زمینه اشتغال و بروز قوانین محکم فراهم نشود هر شهروندی می تواند برای خود قانون وضع کند و در این صورت هم اعتراضی به شهروندان وارد نیست.

این جامعه شناس در خصوص ایجاد بازار کاذب تصریح کرد: درست است که این بساط ها بازار کاذب ایجاد می کند و اندکی بازارهای دائم را از رونق می اندازد اما اگر جامعه خود را با جوامع پیشرفته دیگر مقایسه کنیم چون قانون و مقررات سخت و محکم در این رابطه وجود ندارد نمی توان گفت که این بازار مکاره اشتباه است و به فروشندگانی که جنسی را 10 برابر قیمت خریدشان می فروشند و طالب سود کلان یکسال در یک شب هستند ایرادی بگیریم.

معاون خدمات شهری شهرداری تهران با بیان اینکه شهرداری کار تمامی دستگاه ها را نباید انجام بدهد اما تا حدودی این کار را در دستور کار خود قرار داده است، ادامه داد: مشکل عمده دستفروشی به حوزه مسائل اقتصادی بر می گردد اما همچنان به دنبال شب بازارها و روزبازارها در تهران هستیم و این کار در صورتی انجام می شود که باعث اختلاف و معضل در شهر تهران نشود.

درواقع دنبال خرید هر وسیله ای هستید ناامید نمی شوید. فقط کافی است رد صدای فروشنده ها را بگیرید. بین فریادهای بلند آدم هایی که آخر سالی حراج کرده و آتش به مالشان زده اند می توانید خیلی چیزها پیدا کنید. البته اگر جماعتی که دور بساط آنها حلقه زده اند اجازه دهند نگاهی به اجناس روی زمین بیندازید. اگر موفق شدید و به صف اول مشتری های پای بساط پیوستید این توصیه دوستانه ما را هم فراموش نکنید؛ هوشیار باشید و فریب بازارگرمی فروشنده ها را نخورید؛ هیچ آدم عاقلی شب عید آتش به مالش نمی زند؛ پس اگر چیزی روی بساطشان چشم تان را گرفت خوب آن را بررسی کنید تا دلیل ارزانی اش را پیدا کنید. خیلی وقت ها ارزان خریدن بهترین خرید نیست.

گزارش از محیامعصومی

انتهای پیام/