شکافی بین حداقل دستمزد و در واقع دستمزد و هزینه های زندگی وجود دارد که این شکاف در سالهای متمادی ایجاد شده است که تاکنون راه حلی اساسی برای آن یافت نشده است و مسئولان مربوطه تنها به ارائه راه حل بسنده کرده و برطرف کردن مشکلات پیش روی کارگران را به عهده خود آن ها واگذار کرده اند.
شکافی که حتی بیان کردن آن به تنهایی و در برخی اوقات میان مسئولان از جمله وزیر تعاون با ایجاد حس همدردی با کارگران و یادآوری خاطرات خود در گذشته در صدد است تا از معضلات این قشر بکاهد، اما آیا واقعاً با یادآوری خاطرات و عدم نداشتن پول برای خریدن گوشت دردی از مشکلات این افراد دوا می شود؟ آیا بهتر نیست با صحیح اندیشیدن و ارائه راهکار اساسی فکری برای مشکلات این قشر زحمتکش و مهم البته به دید خود آقایان اندیشید؟
**کارگران در ایران زیر کدام خط زندگی می کنند؟
خط فقر خطی است که از ميزان درآمدی كه شخص بتواند به وسيله آن نيازهای اساسی و مادی خود را تأمين کند و با اين ميزان درآمد به شخص فقير گفته نشود و افرادی كه از نظر ميزان درآمد پايين‌تر از آن قرار گيرند فقير به حساب می آیند.
از آنجايی كه نيازهای اساسی و مادی بسته به تنوع زمان، مكان و جوامع متفاوت است، خط فقر نیز در هر كشوری متفاوت است و می توان عنوان کرد که به ميزان توسعه و ارزش‌های اجتماعی آن جامعه بستگی دارد.
حال ما برآن شدیم تا بدانیم که همه افراد و یا نه حداقل عده ای کثیر از افراد در ایران زیر خط فقر زندگی می کنند یا خیر؟ کارگران قشری که برای یک برآورد سطحی و جزیی به سراغشان رفتیم تا ببینینم آیا آنها زیر خط فقر زندگی می کنند یا خیر؟
در ابتدای این جست و جو متوجه شدیم که زندگی افرادی که درآمد پایین تر از یک میلیون و هشتصد هزار تومان تا 2 میلیون و 300 هزار تومان دارند زیر خط فقر محسوب می شوند و با کمی دقیق تر شدن در این جست وجو به یک آمار تاسف برانگیز دیگر البته برای مسئولان ذی ربط برخوردیم که تمامی کارگران مزد بگیر درآمدی نزدیک به یک میلیون تومان دارند.
اما آیا به راستی کارگران مزد بگیر ایرانی زیر این خط فقر زندگی نمی کنند؟ آیا خط جدیدی و البته با نام مدرن دیگری برای این افراد در نظر گرفته شده است که حقوق دریافتی 700 هزار تومانی آنها زندگی در زیر خط فقر محسوب نمی شود؟
**70 درصد کارگران زیر خط فقر هستند
رحمت الله پور موسی دبیرکل کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور با اشاره به اینکه 70 درصد کارگران زیرخط فقر هستند، گفت: 19 هزار و 974 نفر سال گذشته در اثرحوادث ناشی از کارجان خود را از دست دادند که این مسئله ناشی از خستگی مداوم در چند شیفت کاری به دلیل دستمزد نامناسب است.
وی درباره حفظ قدرت خرید فعلی کارگران، گفت: دغدغه اصلی کارگران تأمین معیشت روزمره آنهاست. در حال حاضر بسیاری از کارگران توان خرید کالاهای معمول برای زندگی را ندارند و بسیاری از کالاها برای آنها کالای لوکس تلقی می شود.
دبیرکل کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور با بیان اینکه کمتر کارگری است که بدون دغدغه و شغل دوم بتواند امرار معاش کند، افزود: عمده هزینه کارگران بهداشت و بحث مسکن آنهاست که بیش از 50 درصد حقوق را به خود اختصاص می‌دهد.
پورموسی با بیان اینکه دولت موافق افزایش قدرت خرید کارگران است، اظهار کرد:هر ساله حقوق کارگران و کارمندان در یک راستا و تقریباً شبیه هم افزایش یافته است، اما با توجه به اینکه قدرت خرید کارگران حدود 73 درصد افت داشته است، انتظار این است که امسال حقوق کارگران با توجه به تبصره دوم ماده 41 قانون کار تعیین شود.
به گفته پور موسی واقعیت های زندگی کارگران چیزی نیست که از سوی مسئولان بیان می شود. مسئولان تورم را 14 درصد یا 17درصد اعلام می‌کنند اما آنچه در زندگی کارگران واقعیت دارد مشکلاتی فراتر از این میزان است.
وی با تأکید بر اینکه کارگران به دنبال میزان مشخصی در افزایش دستمزد نیستند، گفت: از نمایندگان کارفرمایان تقاضا داریم حداقل معیشت خانوار 4نفره کارگری را برای دستمزد 94 لحاظ کنند و دستمزد کارگران باید با توجه به افزایش قیمت ها در سال آینده تعیین شود.
دبیرکل کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور با بیان اینکه بیش از 70 درصد از کارگران زیر خط فقر هستند، افزود: کمبود دستمزد کارگران تبعات نامطلوبی برای جامعه دارد. یک هزار و 994 نفر سال گذشته در اثر حوادث ناشی از کار جان باختند. اگر بخواهیم علت را ریشه یابی کنیم؛ یکی از عواملی که باعث بروز مشکل برای کارگران می شود خستگی ناشی از کار زیاد است به علت اینکه کارگران درچند شیفت فعالیت می‌کنند عدم همخوانی درآمد و هزینه‌هاست.
پورموسی بیان کرد:در حال حاضر با توجه به اینکه درآمدها پاسخگوی نیازهای خانوار کارگری نیست، تعداد زیادی از کارگران در شغل دوم و سوم مشغول کار هستند و همین مسئله باعث میشود فرصت های شغلی که باید در دست جوانان باشد به دلیل پایین بودن نرخ دستمزد توسط افراد شاغل پُر شود. بارزترین بحث در حمایت از تولید و کار، نیروی انسانی است که اگر خوب تأمین شود، حتی می تواند جبران‌گر کمبود منابع مالی در تولید باشد.
**حقوقی که تنها کفاف 10 روز از زندگی را می دهد
کارگران بسیاری دلخوری های متعددی از حقوق دریافتی و تورم موجود در کشور دارند و این گلایه های خود را در همایش کارگران استان تهران با وزیر در میان گذاشتند، اما متاسفانه وزیر تعاون تنها با یادآوری خاطرات گذشته و یک حس همدردی خشک و خالی سخنان خود را به پایان رساند اما همچنان دردهای آن ها بدون هیچ درمانی به قوت خود باقی ماند.
آقای رستمی، کارگر حقوق بگیری که به گفته خودش با 5 سر عایله نمی تواند و نمی شود گذر زندگی کرد چرا که با 820 هزار تومان حقوق علاوه بر پرداخت اجاره بها مبلغی نمی ماند که بخواهد برای فرزندان خویش خرج کند.
پس از گفت و گو با برخی از کارگران به یک نقطه نظر مشترک مابین آنها برخوردیم و این عدم کفاف حقوق آنها برای زندگی بود به همین علت با گشتی در بازار خواستیم از زیر و بم مخارج زندگی مطلع شویم که نتیجه این جست و جو به شرح زیر است:
گوشت قرمز کیلویی 33 هزار تومان
مرغ کیلویی 7 هزا تومان
رو غن 5 لیتری 20 هزار تومان و چای و قند و برنج و شکر و ماست و ...
پول کیف،کفش و درکل هزینه پوشاک از طرفی دیگر هزینه تعمیرات وسایل منزل و اگر در خانه مریض نشوی و هیچ دارویی لازم به مصرف نباشد و هزینه های غیره و غیره و حقوقی که تنها کفاف 10 روز از زندگی 5 نفره افراد را می دهد.
**رابطه ای نانوشته بین افزایش تورم و حقوق کارگران
افزایش تورم، حقوق کارگران به طور قطع می توان بیان کرد که رابطه ای نانوشته میان این 2 مسئله وجود دارد، رابطه ای که متأسفانه توجهی جدی به آن نمی شود.
علیرضا محجوب درباره میزان افزایش دستمزد کارگران با توجه به نرخ تورم، گفت: رسیدگی به موضوع تعیین دستمزد و حقوق کارگران بر اساس قانون کار، سه جانبه و بر عهده نمایندگان کارگری، کارفرمایان و دولت است.
این نماینده مجلس خاطرنشان می‌کند: در سالهای گذشته تورم افزایش داشت، ولی مبالغی که به کارگران اختصاص پیدا کرد، همیشه کمتر از تورم واقعی بوده است. این سهمی است که باید به این قشر داده می‌شد، افراد پولدار و کارفرما‌ها و کارخانه‌دار‌ها پول خود را برداشت کرده‌اند و متناسب با تورم، درآمد خود را برداشته‌اند، ولی سهم نیروی کار را نداده‌اند. هم اکنون نیز سختشان است که سهم بدهند، چون سال به سال انجام نشده است.
وی همچنین می‌گوید: با اینکه این مسئله در قانون است، قانون به درستی اجرا نشده است؛ یعنی جایی بوده که تورم 25 درصد بوده، در حالی که 11 درصد در افزایش حقوق لحاظ شده است؛ بنابر‌این ما مانده این رقم را به علاوه تورم امسال حساب کرده‌ایم که روی هم 53 درصد شده است.
محجوب در پاسخ به این سؤال که فکر می‌کنید امسال این کار انجام خواهد شد یا خیر، گفت: من کاری به انجام آن ندارم، ولی این حق مردم است و مطالبه قانونی و شرعی آنهاست. متأسفانه ما هم در جایگاهی نیستیم که در این باره تصمیم‌گیری کنیم. این اختیار به شورای سه جانبه داده شده و آنها باید تصمیم بگیرند.
وی تصریح کرد:دولت با کارگران در یک جبهه نیست. دولت و کارفرما بر این باورند که هزینه‌ها بالاست و نمی‌توان به این میزان حقوق کارگران را افزایش داد، در حالی که این حرف درستی نیست. بنا بر اعلام وزارت کار، متوسط دستمزد کارگران در قیمت تمام شده 5.56 درصد است و ما فقط می‌خواهیم 2.5 درصد افزایش دهیم.
این نماینده مجلس گفت: امروز در جامعه ما نزول‌خوار‌ها، بانک‌ها و کارفرما‌ها سهم خود را از تورم می‌گیرند، اما کارگران نمی‌توانند به حقوق اولیه خود برسند و هر وقت صحبت از کارگر و حق و حقوق آنها میشود، این بحث‌ها پیش می‌آید و سرانجام آنچه روی می‌دهد، به ضرر کارگران میشود.
**قدرت خرید مردم افزایش پیدا نکرد اما تورم کنترل شد
در جدید ترین اظهارات مسئولان با عملکرد و اضهاراتی جدید روبه رو شدیم مبنی بر اینکه مابر افزایش تورم واقف هستیم، اما خوشبختانه موفق شدیم قدرت خرید مردم را هم تا حدودی رشد دهیم.
علی ربیعی وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی گفت: در شرایط كنونی هرچند نتوانسته ایم قدرت خرید مردم را افزایش دهیم اما تا حدودی تورم را كنترل كرده ایم.
ربیعی تصریح كرد: بهبود فاصله ایجاد شده بین تورم و مزد كارگران هرچند برای زندگی امروز این قشر از جامعه راضی كننده نیست، اما نسبت به سال های گذشته چشمگیر است.
وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی تصریح كرد: با توجه به اینكه شرایط زندگی كنونی با حقوق های دریافتی در كلان شهرها مناسب نیست، اما درصدد هستیم برای حل پایدار مسائل و مشكلات گام برداریم.
حال قضاوت بماند با مسئولان آیا حقوق دریافتی کارگران مکفی است؟ آیا تورم به معنای واقعی کنترل می شود؟
