به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در مجلس سنای ایالات متحده طرحی تصویب گردیده است که بر مبنای آن محدودیت‌های تازه‌ای به منظور سفر 38 کشور خارجی که با دولت آمریکا دارای موافقت‌نامه لغو روادید هستند اعمال خواهد شد. این قانون وزارت امنیت سرزمینی آمریکا را موظف میکند تا به وسیله سیستم الکترونیکی احراز هویت مسافر- خطر تروریسم را به عنوان یک عامل درنظر بگیرد.
براساس فصل 203 از متن بودجه سال آینده آمریکا که، بعد از تصویب سنا و امضای اوباما به قانون تبدیل شده است اگر شهروندان کشورهای مذکور در 5 سال گذشته به سوریه، عراق و کشورهای حامی تروریسم (به تصور وزارت‌خارجه آمریکا) ایران، سوریه، سودان و عراق سفر کرده باشند نمی‌توانند مانند گذشته بدون ویزا وارد آمریکا شوند بعلاوه کسانی که تابعیت دوگانه این کشور را هم دارند از جمله ایرانی‌هایی که شهروند کشورهای معاف از ویزا مانند بریتانیا، استرالیا و فرانسه هستند باید با اجرای قانون تازه برای سفر به آمریکا درخواست ویزا کنند.
جرقه اين طرح جنجالي 10 روز پيش در كنگره امريكا زده شد. روز جمعه به وقت اين كشور اين لايحه مجلس سنا با 66 راي موافق و 33 راي مخالف از سد سناتورها گذشت و روي ميز باراك اوباما، رييس‌جمهور قرار گرفت. ساعتي پس از تصويب اين لايحه در سنا، رييس دولت امريكا هم با امضاي آن در حقيقت مهر تاييد خود را بر بند 203 لايحه هم قرار داد.
گفته مي‌شود كه باراك اوباما براي پايان دادن به هفته‌ها اختلاف ميان جمهوريخواهان و دموكرات‌ها در خصوص لايحه بودجه بلافاصله آن را امضا كرده است؛ تعجيلي كه در سايه آن بند 203 و تضاد آن با روح توافق هسته‌اي با ايران ناديده گرفته شد. بر اساس اين بند شهروندان 38 كشور از جمله بيشتر كشورهاي اتحاديه اروپا كه به ايران، عراق، سوريه يا سودان سفر كنند يا تابعيت دوگانه داشته باشند براي ورود به خاك امريكا ملزم به دريافت ويزا يا همان رواديد خواهند بود و اين در حالي است كه پيش از تصويب اين قانون اين افراد مي‌توانستند 90 روز اقامت بدون رواديد در امريكا داشته باشند.
انتقادهاي بي‌شماري كه به اين طرح وارد شده بود پيرامون اين حقيقت است كه، در سايه اين بند، روند تجارت آزاد كشورهاي اروپايي با تهران و همچنين رونق صنعت گردشگري كشورمان تحت‌الشعاع قرار خواهد گرفت. به زبان ساده‌تر، شهروندان اين 38 كشور كه عمدتا از مقصد اروپا به عنوان توريست وارد تهران مي‌شدند و براي ورود به امريكا هم از امكان لغو رواديد استفاده مي‌كردند پس از سفر به ايران براي سفر به امريكا با روند بررسي سوابق و فرآيند صدور رواديد روبه‌رو خواهند بود. برخی از اين كشورها عبارتند از: استراليا، اتريش، بلژيك، دانمارك، فنلاند، فرانسه، آلمان، يونان، ايرلند، ايتاليا، ژاپن، كره جنوبي، ليختن‌اشتاين، لوكزامبورگ، مالت، هلند، نيوزيلند، نروژ، پرتغال، اسپانيا، انگليس، سوئد، سوييس، تايوان و...
برنامه جامع اقدام مشترك در ماه جولاي ميان ايران و1+5 به دست آمد تا در سايه تحريم‌هاي ظالمانه و غيرقانوني هسته‌اي عليه تهران برداشته شود و از آن سوي ميدان هم جامعه جهاني در خصوص صلح‌آميز بودن برنامه هسته‌اي ايران به قطعيت برسد. ايران و امريكا كه در راس دو سوي جبهه مذاكراتي بودند هر دو تاكيد دارند كه صرفا در خصوص مسائل هسته‌اي با هم مذاكره داشته‌اند و لاغير. تهران مي‌گويد در حوزه مسائل منطقه‌اي با امريكا حرفي نزده و امريكايي‌ها هم استدلال مي‌كنند كه در دو حوزه حقوق بشر و فعاليت‌هاي تروريستي كه حوزه‌هاي مورد اختلاف با تهران است با طرف ايراني رايزني نداشته‌اند.
صرف نظر از هزینه زمانی و مالی که برای اخذ ویزای آمریکا وجود دارد و ایرانیانی که مشمول این قانون می‌شوند باید این هزینه‌ها را بپردازند، دومین اثر منفی بر ساختار گردشگری و کاری شهروندان این 38 کشور به ایران خواهد بود که اکنون چنین سفرهایی را با یک مانع روبه‌رو میکند. این شهروندان با سفر به ایران خود را از سفر بی‌دردسر به آمریکا محروم می‌کنند. این موضوع همچنین می‌تواند بازرگانان را از سفر به ایران منصرف کند و هم‌زمان به صنعت گردشگری این کشور ضربه بزند.انتطار می رود که، بر بهبود مناسبات تجاری - اقتصادی به‌ویژه میان ایران با اروپا و ژاپن هم سایه می‌افکند.
یک سوال مهم،چرا از عربستان - پاکستان -افغانستان خبری نیست؟
وقتی مشخص شد که حملات سن برناردینو که منجر به کشته‌شدن 14 آمریکایی در خاک آمریکا شد توسط یک پاکستانی متولد آمریکا و همسرش انجام شد که در عربستان با هم ازدواج کردند و هر دو افکار افراطی وهابی عربستانی داشتند، این سؤال پیش می‌آید که چرا نام کشورهایی چون پاکستان و عربستان در این طرح نیست. یکی از قربانیان بزرگ این طرح بی‌شک مهاجران ایرانی ساکن اروپا و برخی کشورهای آسیایی خواهند بود که برای دیدن خانواده و دوستان خود به ایران سفر کرده‌اند. در این مورد روزنامه گاردین با اشاره به ضرب‌المثل ایرانی «گنه کرد در بلخ آهنگری؛ به شوشتر زدند گردن مسگری» می‌نویسد: «تصویب این لایحه یک ضرب‌المثل فارسی را درباره یک حاکم یادآور می‌شود که شنید یک آهنگر در بلخ مرتکب جنایت شده است.
گاردین با اشاره به نقش خاندان آل سعود در حادثه 11 سپتامبر، این سؤال را مطرح میکند که چرا سعودی‌ها هر بار در زمینه ترور، از مهلکه فرار می‌کنند؟ نویسنده در ادامه پاسخ میدهد که دلیل این مسئله این است که آنها موردلطف طبقه سیاسی آمریکا و حکومت اشرافی بوش و ترامپ هستند. گاردین در چرایی این مسئله به دو علت می‌پردازد؛ اول اینکه در این مسئله بالاخره کسی باید مجازات شود و زیاد فرقی نمی‌کند که مجازات‌شونده چه کسی باشد. دوم؛ با وجود اینکه تا به‌حال هیچ ایرانی آمریکایی‌ای در تروریسم آمریکا یا اروپا شرکت نداشته است، هیچ‌کس هزینه سیاسی مجازات ایرانی‌تبارها را نمی‌پردازد.
مجازات بی‌دلیل:
تصویب اولیه این طرح نمایندگان آمریکا با موجی از انتقادهای کاربران ایرانی یا ایرانی تبار شبکه‌های اجتماعی روبرو شد که آن را مجازاتی بی‌دلیل و بی‌مورد می‌دانند این واکنش‌ها به ایران محدود نمی‌شود و سفرای کشورهای اروپایی در آمریکا که کشورهایشان شامل برنامه معافیت از ویزای آمریکا می‌شود در موضعی مشترک از وضع بوجود آمده انتقاد کردند.
در ادامه واکنش‌ها به این طرح، اتحادیه بین‌المللی نجوم نیز به محدودیت‌های مسافرتی آمریکا واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا»، این اتحادیه با صدور بیانیه‌ای اظهار کرده است:«رویدادهای تأسف‌بار اخیر موجب شده تا برخی کشورها با افزایش اقدامات امنیتی، محدودیت‌های بیشتری را برای صدور ویزا به اجرا بگذارند. این محدودیت‌ها باعث محدودشدن سفرهای بدون ویزا شده و در برخی موارد صدور ویزا را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.
اتحادیه بین‌المللی نجوم به اعضای خود درباره حمایت کامل از مسافرت‌ها در این مقطع زمانی اطمینان میدهد تا آزادی رفت‌وآمد دانشمندان کمتر تحت‌تأثیر این اقدامات قرار گیرد. با وجود اینکه اتحادیه بین‌المللی نجوم در پی تأثیرگذاری در تصمیمات سیاسی کشورها درخصوص مسائل امنیتی نیست، نگران تأثیر این محدودیت‌ها در سهولت رفت‌وآمد اعضای خود است. به دنبال این اقدامات، اتحادیه بین‌المللی نجوم از اعضای خود می‌خواهد تا برنامه حضور خود در رویدادهای بین‌المللی علمی را حتی با وجود دشواری‌ها در اخذ ویزا، تغییر ندهند. هریک از اعضا در صورت مواجه‌شدن با مشکلاتی که ممکن است در این شرایط ایجاد شود، آن را با دبیرکل مطرح کنند و اتحادیه از همه توان خود برای رفع دشواری‌ها استفاده خواهد کرد. در این خصوص اهتمام ویژه‌ای درباره سمپوزیم‌ها، گردهمایی‌های منطقه‌ای و مدرسه‌های بین‌المللی برای منجمان جوان در کشورهایی که تحت‌تأثیر این قوانین خواهند بود، به عمل خواهد آمد. اتحادیه بین‌المللی نجوم خود را ملزم به رعایت اصول بیانیه جهانی‌بودن علم می‌داند که نیازمند آزادبودن رفت‌وآمد، عضویت، اظهارنظر و ارتباط دانشمندان و مخالف تبعیض قومیتی، مذهبی، ملیت، زبان و عقاید سیاسی است.
واکنش تهران به تصویب یک بی قانونی:
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به قانون محدودیت صدور روادید در سفر به ایران گفت: این موضوع یک پیام بسیار بد برای ایرانی‌ها به همراه دارد مبنی بر اینکه آمریکا روی سیاست خصمانه در قبال ایران تکیه کرده است. یکی از آنها مصوبه جدید مبنی بر قانون محدودیت لغو روادید است. ما اکنون منتظریم ببینیم دولت آمریکا چگونه می‌خواهد خود را با تعهداتش طبق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تطبیق دهد.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در خصوص لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران در روز اجرای توافق هسته‌ای معتقد است؛ ما باید صبر کنیم و ببینیم چه چیزی پیش می‌آید. اقدام آمریکا برای تغییر قانون لغو روادید که مسافرانی را که به ایران سفر کرده‌اند هدف قرار میدهد بی‌معنی است. من در روزهای گذشته با وزیر امور خارجه آمریکا در این باره گفت‌وگو کردم و اکنون منتظرم تا آنها تصمیم‌گیری کنند.
ظریف براین باور است که، کشور شیعه ایران هیچ ارتباطی با گروه تروریستی داعش ندارد بنابراین واضح است که این قانون جدید آمریکا بی‌معنی است. چراکه نه ایرانی‌ها و نه هیچ‌کسی که تاکنون به ایران سفر کرده‌اند هیچ ارتباطی با وقایع وحشتناکی که در پاریس یا در سن‌برناردینو یا هر جای دیگری اتفاق افتاده، ندارد. اما آنها در این هدف قرار گرفته شده‌اند. من فکر می‌کنم که این امر کسانی را که این قانون را به تصویب رسانده‌اند بی‌اعتبار میکند. آنهایی که این قانون را ارائه و آنهایی که آن را اجرا می‌کنند.
وزیر امور خارجه کشورمان، دولت امریکا را به عنوان نماینده کل این کشور، مسئول اجرای تعهدات واشنگتن در برجام می داند و تأکید می کند که، تهران نیازی به موضعگیری درباره اقدام‌ها و مواضع نمایندگان تندرو کنگره احساس نمی‌کند.
محمدجواد ظریف پیرامون تأثیر منفی تغییر وضعیت قانون ویزای امریکا بر حضور شرکای اقتصادی در تهران گفت: «همان‌طور که قبلاً اعلام کرده‌ایم، ما با دولت امریکا به عنوان نماینده کل این کشور بحث می‌کنیم و کاری به کنگره نداریم.»
وی تصریح کرد: «دولت امریکا وظایف مشخصی را براساس ضوابط موجود برعهده دارد و این خود دولت امریکاست که باید مشکلات داخلی خود را به هر روشی که می‌داند، حل کند. این قاعده روابط بین‌الملل است که تصمیم‌گیری داخلی نمیتواند تعهدات بین‌المللی را از دوش یک کشور بردارد.»
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: «اینکه وزیر امور خارجه امریکا رسماً اعلام کرده است که اجازه ایجاد مشکل در اجرای برجام را نمی‌دهند، این اعلام یک سیاست از سوی دولت امریکاست و باید دید چگونه اجرا می‌شود.»
ظریف تأکید کرد: «اگر عین قانون مصوبه کنگره رفتار شود، حتماً نقض برجام خواهد بود، اما اگر دولت از امکانات خود برای اجرای این قانون استفاده کند، باید ارزیابی کرد که آیا نقض برجام صورت گرفته یا خیر.»
وزیر خارجه با اشاره به محتوای نامه وزیر خارجه امریکا در ارتباط با این مورد ادامه داد: «آنها در آن نامه تأکید کردند که اجازه نمی‌دهند قانون جدید مانع اجرای برجام شود و می‌توانند از امکانات داخلی این قانون به مانند امکان اجرا نکردن قانون و همچنین امکاناتی که خارج از این قانون برایشان وجود دارد، استفاده کنند.»
وی با اشاره به تأکیداتی که مقام‌های امریکایی در این ارتباط داشته‌اند و اینکه اجازه نخواهند داد این قانون مانع اجرای برجام شود، گفت: «مهم در این زمینه این است که ببینیم امریکایی‌ها چگونه به این تعهدات خود عمل می‌کنند و آیا امریکایی‌ها در ارائه ویزا و مسائل مرتبط با آن تبعیض قائل می‌شوند یا نه، چرا که اگر چنین قانونی انجام شود و چنین رفتاری صورت بگیرد، نقض برجام است. آنها اعلام کردند که از تمام امکانات خود استفاده می‌کنند تا این قانون مانع اجرای برجام نشود و باید دید که آنها در عرصه عمل چگونه رفتار خواهند کرد.»
شرح تفصیلی داستان:
مستقل از هرگونه برداشت احساسی،وقتی سابقه سیاست خارجی دولت واشنگتن را در بوته نقد قرار می دهیم نیک در می یابیم که، دولت ایالات متحده با پیروی از بنیان‌ها و دکترین‌های مختلفی که در طول دو قرن گذشته شکل گرفته تشکیل شده‌است.
راهبردهایی مانند: دکترین روزولت- نظریه ترومن- نظرات آیزنهاور و... جملگی سیاستهای مداخله جویانه در جهان را در پیش گرفته اند.
باید پذیرفت که، دولتمردان کاخ سفید به برهم زدن توازن وآرامش حیات سیاسی کشورها عادت کرده اند وهمواره سعی در ایفای نقش یک بزرگتر و آقا بالاسر را برآمده اند.
دولت آمریکا متآثر از بازیگری در نقش یک پلیس که،اتفاقا نقش یک پلیس بد را برای دنیا بازی می کند، به بهانه های مختلف اعم از؛ دموکراسی-حقوق بشر-مبارزه با تروریسم و...در تلاش برای ایجاد تنش و بحران در حوزه های گوناگون کشور مبدا است.
پیداست که نظام سیاسی آمریکا بطور ساختارمند به مخدوش کردن چهره ایران مبادرت می ورزد چرا که،اساسا دولت آمریکا بصورت ماهوی نگاهی خصمانه به نطام چمهوری اسلامی ایران دارد.به همین منظور حکومت تهران همواره با سیاستهای امپریالیستی وارباب مآبانه واشنگتن در تضاد بوده و خواهد بود .
مادامی که ایالات متحده دست از رویه کدخدامنشی ومتخاصم خود برسایر کشورها بویزه مردم اصیل و متمدن ایران برندارد،بواقع نمی توان به استراتژی مدون وتاثیر گذار در سیاست خارجی دو طرف امیدوار بود.
در حال حاضر دولت حاکم بر ایالات متحده دست سیاست خود مبنی بر توهین همیشگی به مردم فهیم ایران برنمی دارد که، این موضوع دستاوردی جز استحکام دیوار بلند بی اعتمادی بین دو دولت را نخواهد داشت.البته باید افزود احتمال می رودکه،سنای آمریکا و رییس جمهوری آمریکا برای اقناع سناتورهای تندرو کنگره که،غالبا"مخالف توافق هسته ای با ایران بوده اند اقدام به تصویب این قانون کرده است.
ازطرفی نقش پر رنگ لابی صهیونیستی در این بین شایان ذکر است. با توجه به تصمیمات اخیر در مجلس نمایندگان امریکا، باز هم اعمال سیاستهای وارونه و چند پهلو آمریکا برای همگان به اثبات رسید.از یک سو با ایران وارد فاز جدیدی از روابط سیاست خارجی می شوند واز طرف دیگر قانون ضد ایرانی علیه کشورمان وضع می کنند.بنظر می رسد سندرم (نشانه) بلاتکلیفی عضو ناگسستنی مجلس آمریکاست.
می توان این گونه تعبیر نمود که، نبش عقرب از بهره کینه است. لگد این عقرب بر ماهیت برجام صراحتا"بر بی خردی رجال سیاسی آمریکا خواهد افزود.
پیش بینی می شود نظر به الزام آور بودن برجام و همچنین رایزنیهای دیپلماتیک کشورمان رییس جمهور آمریکا را ناگزیر به ملغی کردن این قانون ضد ایرانی گرداند.
محمدرضاشجاعیان
این در حالی است که تیم مذاکره کننده به نامه آقای جان کری وزیر امور خارجه امریکا اعتماد میکند و همچنان درحال جمع آوری سنتریفیوژها و راکتور اراک و ...است
یا از تخلف دست میکشند..یا قانون مجبورشون میکنه که از تخلف دست بکشن..بالاخره قدرت های جهانی و ایران که مسخره اونها نیستن!!! همه زیر توافق رو امضا کردن... آمریکا چه بخواد چه نخواد مجبوره که با قانون پیش بیاد.