به گزارش خبرنگارگروه استانهای باشگاه خبرنگاران جوان ازسنندج،با توجه به اینکه یک روزی تا این شب باقی مانده است، اما هیاهوی مردم و ازدحام جمعیت در بازار رسیدن این شب را برای هر قشری از مردم نوید می‌دهد.

همه سعی دارند، تا در این شب به هر نوعی که می‌شود، خود را به خانواده برسانند و در این شب به دور از هر گونه غم و غصه، شاد و خوشحال باشند.

مردم استان کردستان نیز در این شب همانند مردم دیگر مناطق ایران آداب و رسوم خاصی دارند که یکی از این آداب جمع شدن همه اقوام و فامیل در خانه بزرگترین فرد فامیل است که از شام در این مهمانی شرکت می‌کنند و بعد از صرف شام برنامه‌های شب چله یا همان شب یلدا را اجرا می‌کنند.

شب یلدا را در سنندج "شه‌و چله" می‌گویند. برگزاری شب چله در هر دیار و شهر و روستایی آیین خاصی دارد که در کردستان نیز چنین است. برگزاری شب چله در سنندج با دیگر شهرهای کردستان متفاوت است.

در کردستان عده قابل توجهی از مردم برای شام دولمه درست می کنند و عده ای نیز در این شب به دلیل خوش یمن بودن از بوقلمون، مرغ و ماهی استفاده می کنند.

شب یلدا ، شب اول زمستان ، طولانی ترین شب سال است که فردای آن با تابش خورشید ، روزهای ایزدی افزونی می یابد و مردم کردستان آداب و رسوم خاصی برای این شب دارند.

یلدا و جشن هایی که در این شب برگزار می شود یک سنت باستانی است و در این باور یلدا روز تولد میترا و مهر است . در نقاط مختلف ایران به تبع محیط و سبک زندگی مردم منطقه نوع رسم و رسومات فرق می کند اما هندوانه ، میوه ای است که هیچ وقت از قلم نمی افتد و خوردن مقداری از آن در شب چله به عقیده ی مردمان قدیم ، انسان را از سرما و بیماری در سراسر زمستان حفظ خواهد کرد.

کردستانی ها سه ماه قبل از فرارسیدن شب یلدا با بند کردن انگور و آویزان کردن به در و سقف منازل خود و با تهیه و خرید خربزه و انداختن در خم ترشی به استقبال شب یلدا می روند.

مردم کردستان اهمیت فوق العاده ای برای شب یلدا قایل هستند و در این شب بسیاری از مردم همانند شب نوروز لباس های نو پوشیده و سفره ها را چیده و عود می سوزانند.

گرچه برخی از آداب و رسوم شب یلدا در کردستان اکنون کمرنگ شده و برای نسل جوان چندان آشنا نیست ولی هنوز در بسیاری از محله های قدیمی و خانواده های اصیل استان وجود دارد.

ریحانه کریمی از سالخوردگان اصیل و محلی شهر سنندج در تشریح رسم و رسومات شب یلدای اقوام کرد ایرانی گفت : در شب یلدا که شب اول زمستان و شروع فصل سرد است تمام خانواده ها دور هم جمع می شوند و در این شب که طولانی ترین شب سال است به گفتن قصه های قدیمی و باستانی وتفأل به کتاب حافظ و خواندن غزلیات آن و خوردن آجیل و میوه جات و ... می پردازند.

وی افزود : تمامی عروسها ، دامادها ، دختر و پسر و ... همه در خانه ی بزرگترها دور هم جمع می شوند و با شادی و سرور به سپری کردن یک شب برفی طولانی به شنیدن قصه ها و حرف های شنیدنی و سرگذشت بزرگتر ها می پردازند.

وی ادامه داد : معمولاٌ هر شهر و هر قوم و طایفه ای برای شب یلدا غذای مخصوصی را پخت می کنند و مردم سنندج به پختن دلمه علاقمندند و برای آن شب دلمه های مختلفی از جمله : 1. دلمه ی شیرین 2. دلمه ی ملس 3. دلمه ی ساده همراه با دوغ محلی درست می کنند و میوه های مختلفی از جمله خربزه ترش ، هندوانه ، انگور ، انار ، سیب ، پرتقال ، موز ، کیوی ، که نشانه ی تندرستی ، فراوانی ، برکت و شادی می باشد و همچنین انواع خشکبار که اصلی ترین آن تخمه می باشد را برای شب باستانی یلدا تهیه می کنند و معمولاٌ همگان آن شب را تا دیروقت بیدار می مانند.

ریحانه کریمی گفت : در زمان قدیم مردم دور کرسی می نشستند و در زیر گرمای دلنشین کرسی و با تماشای برف پشت پنجره قصه های مختلفی را برای هم تعریف می نمودند و به کتاب حافظ تفأل می نمودند و غزلیات حافظ را می خواندند و در عین رعایت سادگی و خودمانی بودن ، این شب را به خوشی می گذراندند و تشریفات بی جای کنونی را نداشت . اما در حال حاظر شب یلدا تبدیل به یک بهانه ای برای ریخت و پاش های بی مورد و چشم و هم چشمی فامیلی شده و با صرف هزینه های آنچنانی سعی می کنند برتری مالی خود را در فامیل به رخ بکشانند . در ضمن با ترویج زندگی شهرنشینی خانواده ها پراکنده شده اند و خیلی ها در غربت به سر می برند و زیاد نمی توانند مثل گذشته اعضای خانواده و اقوام به دور هم جمع شوند.

کریمی گفت : در شب یلدا معمولاٌ خانواده هایی که عروس داشته باشند ، خانواده ی داماد برای عروس خنچه می آورند و این خنچه شامل یک قواره پارچه ، گل ، طلا ، و میوه ( هندوانه ، خربزه ترش ، سیب ، انار ، موز ، و... ) همچنین یک دیس دلمه ساده و شیرین ) و حلوا و در ضمن روی خنچه (طبق ) را با پارچه ی قرمز و کوزه ی سفالی تزئین می کنند و چند نفر آن را بالای سر می گیرند و به خانه ی عروس می برند.

کریمی گفت: "سنندجی‌ها بعد از صرف شام" کاله‌ک ترش" می‌خورند، کاله­ ک ترش نوعی خربزه کوچک، معطر و شیرین است که در پایان فصل برداشت خربزه آن را به درون سرکه می‌انداختند تا ترش شود و داخل خربزه پرآب شده و آب آن را ترش و شیرین داخل ظرف جداگانه ریخته و خربزه را قاچ کرده و می‌خوردند و آخر سر هر کسی مقداری از آب خربزه را سر می‌کشید. پیشینیان عقیده داشتند خربزه ترش کشنده میکروب، ضد آسم و خفگی است، شهد این خربزه معطر است و بعد که ترش می‌شد از سکنجبین معطرتر می‌شد.