باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می دهد؛
راهبرد آنکارا در منطقه، پارادایم «شیفت» به عقب
ارتش ترکیه با رفتاری به نیابت از ناتو؛ تجاوزی آشکار به عراق کرده است که؛ این امر برگ جدیدی از حمایت تروریسم را ورق خواهد زد.
به گزارش حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوات؛ پس از هدف قرار گرفتن جنگنده روسی در خاک سوریه توسط ترکیه، روابط دو کشور دچار تنش و جنگ‌های لفظی شده است .
روسیه هم ناوشکن‌های خود را روانه دریای مدیترانه نموده است. همچنین مسکو اقدام به تقویت پایگاه‌های نظامی خود در ارمنستان نزدیکی مرز ترکیه کرده است.در مقابل آنکارا عنوان کرده که؛ منافع کرملین را مورد تهدید قرار می‌دهد
در کوران ماجراجویی‌های آنکارا در قبال مسکو و جنایات گروه تکفیری داعش در منطقه، عثمانی‌ها دست به آتش‌بازی جدیدی زده‌اند. حال اینکه در پی اعمال تحریمهای اقتصادی و اختلافات درون گفتمانی (با احزاب مخالف) کنش های آنکارا بسیار آشفته و سراسیمه به نظر می رسد.
بیان رخداد:
ارتش ترکیه تجاوزی آشکار روز جمعه 13 آذرماه بدون هماهنگی دولت حاکم عراق به این کشور نموده است. به گفته مقامات آنکارا، حضور نظامی به دلیل مبارزه با گروه تروریستی داعش صورت گرفته است. این در حالیست که برمبنای اسناد و شواهد متعدد و منتشر یافته دولت مرکزی ترکیه تاکنون به طور آشکار و پنهان از حمایت همه‌جانبه گروه‌های تروریستی به ویژه داعش در سوریه و عراق فروگذار نکرده است.
مضاف بر اینکه اسناد متقنی در رابطه با همکاری‌های خانواده رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه با داعش وجود دارد، در این دفتر رسانه‌ای نخست‌وزیر عراق با صدور بیانیه‌ای شدیدالحن خواستار خروج فوری نیروهای ارتش ترکیه شده است.
وزارت خارجه عراق حضور نظامی ترکیه در خاک این کشور تجاوزکارانه ارزیابی کرده و هرگونه عملیات نظامی که با دولت عراق هماهنگ شده باشد را مردود اعلام می‌کند.
به علاوه در بیانیه حیدرالعبادی نخست وزیر عراق آمده است: «این امر نقض جدی حق مالکیت سرزمینی عراق و برخلاف روابط حسن همجواری بین دو کشور می‌باشد».
تحلیل رخداد:
وجود مسئله کردها و احتمال استقلال آنها_ مناطق نفتی شمال عراق و نیز حضور اقلیت ترکمن در این کشور همه از منافع ترکیه و از عوامل موثر بر امنیت ملی این کشور محسوب می‌شود. این امر وضعیت داخلی دو طرف معادله را برای دیگری مهم می‌سازد.
عراق به دلیل وضعیت بد جغرافیایی به جهت ارتباط با جهان غرب و تجارت بین‌المللی به ترکیه نیاز دارد و ترکیه نیز به دلیل موقعیت ژئوپلتیک خود و همچنین وضعیت جغرافیایی سیاسی عراق نمی‌تواند نسبت به تحولات این کشور بی‌تفاوت باشد.
کردهای عراق در شمال این کشور و در مناطق سلیمانیه، اربیل و دهوک و موصل سکونت دارند. به دنبال تجزیه امپراطوری عثمانی ، این مناطق از جمهوری ترکیه جدا شد.
تفسیر موضوعی رخداد:
ترس از تجزیه‌طلبی کردهای عراق و اتحاد آنها با کردهای ترکیه به خصوص نیروهای حزب کارگر کردستان (پ ک ک) از مهمترین انگیزه‌های ترکیه در این مداخله نظامی به عراق است.
لایه دیگر حضور نظامی دولت اردوغان در عراق می‌توانددربرگیرنده؛ یک پیام سیاسی به نیابت از ائتلاف ناتو و آمریکا به روسیه تحلیل گردد. این رویداد مهم می‌تواند اقدامات حمایتی از تروریست و مبارزه با آن را در عراق و سوریه را وارد مرحله جدیدی از تحولات منطقه‌ای کند. این در حالیست که لشکرکشی درون خاک عراق در مقطعی صورت می‌گیرد که پس از حوادث تلخ تروریستی در ضاحیه و پاریس اراده کشورهای جهان برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه به سمت یک خرد جمعی تمایل پیدا کرده است، اما اردوغان با به حراج گذاشتن جایگاه ویژه ترکیه در اتحادیه اروپا و منطقه حساس خاورمیانه و همچنین با به خطر انداختن اقتصاد خود از طریق تحریمهای اعمال شده روسیه نقشه‌های خود را در منطقه عملیاتی کند.
هدف اردوغان از لشرکشی به عراق چیست؟
دولت ترکیه از این اقدام سه هدف را ترسیم می‌کند:
1-درکوتاه مدت تلاش می‌کند با حضور نظامی در شهر موصل؛ آرایش بهتری به گروه تروریستی داعش داده و از اضمحلال عنقریب آنها جلوگیری کند.
2- در میان‌مدت آنکارا می‌کوشد با نزدیکی به نیروهای مخالف (اپوزیسیون) دولت بغداد؛ اشراف بهتری بر آینده سیاسی عراق پیدا کند.
3- در بلندمدت دولت اردوغان درپی احیای امپراطوری عثمانی (آنطور که در تحلیل رخداد آمد بخش‌هایی از خاک ترکیه پس از انقراض دولت عثمانی به عراق کنونی الحاق شد) و نیزسهم‌خواهی از نقشه جدید (تجزیه احتمالی) عراق است.
از طرفی ترکیه به عنوان یکی از اعضای ائتلاف ناتو(Nato-North Atlantic Treaty Organization ) (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی)و به عنوان یکی از کشورهای مطرح خاورمیانه درصدد نقش‌آفرینی در این منطقه استراتژیک و ایجاد الگوی پان‌ترکیسم(ملی گرایی ترکی) در صحنه تحولات است.
در سوی دیگر ماجرا پس از بحران خودساخته ترکیه با دولت روسیه، دولتمردان آنکارا به دنبال زورآزمایی و نشان دادن نمایش نظامی خود به مسکو هستند.
البته تقابل نظامی آنکارا و مسکو اساسا یک رویارویی نامتقارن خواهد بود، لیکن پیش‌بینی می‌شود که ترکیه با هماهنگی و پشتیبانی استراتژیک آمریکا و ناتو پا در این کارزار نهاده است، چرا که پس از ناکامی آمریکا و متحدانش در آشفته بازار عراق و افغانستان، آنها راهبرد دخالت غیرمستقیم را در پیش گرفته‌اند.
بنابراین در تجزیه احتمالی کشور عراق آمریکا و ناتو تیم‌های در سایه معرفی می‌گردند.
ترکیه_داعش_ جبهه مقاومت
به طور کلی دولت روی کار در ترکیه پس از انزوا و مخدوش کردن چهره خود؛ در پی حمایت‌های گسترده پنهان و آشکار از تروریسم بین‌الملل بدنبال ارتقاء سطح روابط خود با رژیم صهیونیستی است. در همین راستا دولت نامشروع اسرائیل و ترکیه روابط خودشان را در سطح کاردار افزایش داده‌اند.
به نظر می‌رسد آنکارا به موازات امتیازگیری از تل‌آویو درپی تضعیف جبهه مقاومت (ایران_ عراق_ سوریه_ حزب‌الله لبنان_ انصارالله یمن و ...) می‌باشد که این امر کاملا خوشایند دولت اشغالگر قدس خواهد بود.
نتیجه ورود آنکارا به جنگ با«گلوله های برفی»:
هر اندازه از تحولات نظام بین‌الملل در منطقه بحران زده خاورمیانه می‌گذرد، دولت پرخاشگر و منفعل ترکیه بیشتر دچار سرگیجه سیاسی می‌شود. این روزها آنکارا با تمام همسایگانش وارد جنگ لفظی و تنش سیاسی شده است و در این رهاورد بی‌تعهدی خود را به حسن همجوار نمایان ساخته است.
سوریه، عراق، قبرس ، ارمنستان، یونان و به تازگی ایران و روسیه تاکنون در پازل دشمن‌تراشی‌های اردوغان چیده شده‌اند.
با توجه به تجزیه تحلیل فوق، ترکیه به نیابت از طرف ائتلاف آمریکا و متحدانش در ناتو درصدد احداث یک خاکریز تدافعی و تهاجم ایضایی در واکنش به همکاری نظامی و مستشاری ایران، روسیه، سوریه و عراق که به جهت از بین بردن تروریسم شکل گرفته است، می‌باشد.
شکی نیست؛ ما به زودی شاهد شکست سیاست‌های ترکیه در تجاوز به تمامیت ارضی عراق خواهیم بود. از یکسو اردوغان بازنده بزرگ در تقابل با پوتین تفسیر می‌گردد. از نگاه دیگر ترکیه با ورق زدن برگ جدیدی از حمایت تروریسم، توان روشن نگهداشتن ماشین خونریزی داعش را در درازمدت نخواهد داشت.
به نظر نمی‌رسد که سودای احیای امپراطوری عثمانی و بازپس‌گیری سرزمین‌های جدا شده از آن برای ترک‌ها محقق گردد، بنابراین راهبرد آنکارا را در منطقه می‌توان یک عقب‌گرد و افتضاح فاحش سیاسی در حوزه بین‌المللی و به عبارتی پارادایم «شیفت» به عقب تبیین نمود.
محمدرضاشجاعیان
انتهای پیام/
