به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،هر چند "قطاب"، "لوز" و "پشمک" از شیرینی‌جات معروف یزد هستند اما در کنار آنها، "حلوار ارده" نیز از سوغات اختصاصی یکی از شهرستان‌های استان یعنی اردکان است؛ شهرستانی که دروازه‌ی شمالی این استان کویری به شمار می‌آید. صنعت تولید محصولات کنجدی از پیشینه‌ی دیرینه‌ای در شهرستان اردکان برخوردار است و برخی کارشناسان از آن به عنوان قطب تولید محصولات کنجدی کشور یاد می‌کنند.

ارده، روغن ارده و روغن کنجد، حلوا ارده و انواع شیرینی‌های کنجدی از جمله مشتقات با ارزش غذایی بالای دانه‌های گیاهی کنجد هستند که در بیش از 160 واحد صنعتی و سنتی شهرستان اردکان تولید می‌شوند.

عامل توسعه خوشه‌ی صنعتی برتر کشور با اشاره به مرغوبیت خاص و بی‌نظیر محصولات کنجدی شهرستان اردکان، از تلاش‌ برای ایجاد زمینه‌های صادرات و برندسازی این سوغاتی سنتی اردکان از جمله ایجاد مجتمع بزرگ کارگاهی خوشه محصولات کنجدی در این شهرستان خبر داد.

"نادر پیری اردکانی" موسس موزه فرهنگ اردکان و از پژوهشگران استان یزد در خصوص پیشینه تاریخی محصول حلوا ارده در شهرستان اردکان، خاطرنشان کرد: براساس اسناد تاریخی، پس از آن که حلوا ارده توسط شیخ بهایی برای سربازان جنگجو تولید شد، دقیقاً مشخص نیست که چه کسانی این صنعت را به اردکان منتقل کردند، اما آنچه که در آن شک و تردیدی نیست، این که پیشینه دیرینه‌ای در این شهرستان دارد و حداقل به قبل از دوران قاجاریه باز می‌گردد. در مجموع اسنادی که در موزه فرهنگ اردکان نگهداری می‌شود، اسناد بی‌شماری مرتبط با خرید کنجد، حلوا ارده و ارده در تاریخ اردکان ثبت شده است و نشان از رونق صنعت حلوا‌ ارده اردکان در طول دوران گذشته دارد.

وی از وجود چندین بازار قدیمی به عنوان عاملی بر تقویت بخشیدن صنعت حلوا ارده در اردکان یاد کرد و گفت: صنعت‌کاران حلوا ارده در کارگاه‌های خود معروف به "عصاری" در بازارهای قدیم اردکان فعالیت می‌کنند و هنوز تعدادی از آنها نیز در این بازار در حال فعالیت هستند و به تولید ارده و حلوا ارده می‌پردازند.

مهارت متفاوت استادکاران اردکانی در تولید حلواارده

این نویسنده و محقق اردکانی با این توضیح که در گذشته، کارگاه‌های عصاری موجود فقط در فصل زمستان فعال بوده‌اند، اظهار کرد: مهارتی که امروزه در ساخت حلوا ارده در نزد استادکاران اردکانی وجود دارد، سبکی متفاوت است و در هیچ کجای ایران چنین فنی با این سبک وجود ندارد و مطمئنا همین عامل یکی از دلایل خوشمزگی و مرغوبیت حلوا ارده اردکانی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه خانواده‌هایی در اردکان هستند که به صورت موروثی و در چند نسل، این صنعت را در اختیار دارند، وجود برخی از عناوین خانوادگی در بین شهروندان اردکانی همچون "عصارزاده" و "حلوایی" را جای مانده از آن دوران دانست و ادامه داد: براساس اسناد موجود، مردم اردکان خرید کنجد مصرفی خود را بیشتر از استان‌های شیراز و اصفهان انجام می‌دادند و فقط مقداری محدودی از آن در داخل اردکان کشت می‌شده است.

به گفته‌ی وی، پس از دهه‌ی 40 که ارتباطات و حمل و نقل در ایران رونق می‌گیرد، محصولات کنجدی به ویژه حلوا ارده به سایر شهرها، صادر و در سطح کشور بیشتر شناخته می‌شود و همین سبب می‌شود تا کارگاه‌های متعددی در اردکان تاسیس شود و به تولید ارده، روغن ارده و حلوا ارده بپردازند.

اقدامات سودجویانه از برند و اعتبار اردکان

دبیر انجمن حامیان میراث کهن اردکان در ادامه عنوان کرد: امروزه با توجه به افزایش تقاضا و وجود بازارهای داخلی و خارجی، علاوه بر تولید این محصولات در فصول سرد سال در دیگر ایام سال نیز شاهد تولید آنها در این شهرستان هستیم تا جایی که شرکت‌های صنعتی نیز به تولید انبوه این ماده خوراکی پرداخته و رقیب جدی برای کارگاه‌های سنتی شده‌اند.

پیری اردکانی با ابراز نگرانی از دست‌اندازی افراد سودجو بر برند و نام حلوا ارده‌ی اردکان، اظهار کرد: متاسفانه این روزها برخی افراد سودجو که فقط به دنبال منافع شخصی خود هستند، با عنوان و برند اردکانی، سعی در تولید محصولات نامرغوب و درامدزایی از این طریق دارند و این موضوع کیفیت و اعتبار حلوا ارده اردکان را که در طول سالها کسب شده است را به خطر می‌اندازد.

فعالیت 160 کارگاه تولید محصولات کنجدی در اردکان

محمدرضا بهجتی اردکانی، رییس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان اردکان نیز با اشاره به وضعیت کنونی صنعت این محصولات مغذی، به خبرنگار ایسنای منطقه یزد اظهار کرد: شهرستان اردکان با داشتن بیش از 160 کارگاه تولید محصولات کنجدی، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این محصول در استان و کشور به شمار می‌رود.‌

وی با اشاره به اینکه آمار دقیقی از سهم تولید‌کنندگان حلوا ارده اردکان از مجموع فروش این محصول غذایی ارزشمند وجود ندارد، اذعان کرد: بیش از 350 نفر به صورت مستقیم و حدود 800 نفر به صورت غیرمستقیم در زمینه‌ی تولید و عرضه محصولات کنجدی در شهرستان اردکان فعالیت می‌کنند که از این طریق تقریباً درآمدی بالغ بر 10 میلیارد ریال را در ماه‌های پر فروش سال، کسب می‌کنند.

خوشه محصولات کنجدی یزد، خوشه‌ی برتر کشور

بهجتی اردکانی با بیان اینکه در زمینه صادرات و برندسازی حلوا ارده سنتی اردکان در استان اقدامات مناسبی انجام شده است، خاطرنشان کرد: شرکت شهرک‌های صنعتی استان به همین منظور با همکاری جمعی از تولید‌کنندگان استان مبادرت به ایجاد خوشه محصولات کنجدی در سال 1391 کرده که از موفق‌ترین خوشه‌های کسب و کار کشور محسوب می‌شود به نحوی که در سال گذشته نیز به عنوان خوشه برتر کشور معرفی شد.

وی از برگزاری تورهای داخلی و خارجی، برگزاری دوره‌های آموزشی و ساخت مجتمع کارگاهی در شهرک صنعتی اردکان، به عنوان بخشی از اقدامات صورت گرفته از سوی خوشه کنجدی یزد یاد کرد.

این مسئول بیان کرد: از انواع مشتقات و فراورده‌های کنجدی که در شهرستان اردکان تولید می‌شود می‌توان به ارده، حلوا ارده، روغن کنجد، روغن ارده، تختِگ، حلوا سوهان و به تازگی نیز حلوا کاکائویی و حلوا شکلاتی، اشاره و اضافه کرد: البته موارد اخیر با توجه به محدود بودن تاریخ مصرف، به صورت محدود تولید می‌شود.

تولید روزانه 110 تن ارده در اردکان

احمدکمالی اردکانی، رییس اتحادیه حلوا و عصاری اردکان نیز با اشاره به اینکه میزان تولید ارده در شهرستان اردکان روزانه 110 تن است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنای منطقه یزد، خاطرنشان کرد: در اوج فصل تولید و فروش که از اواخر شهریور تا اوایل دی ماه است، بیشترین تولید ارده و حلوا ارده در اردکان صورت می‌گیرد ولی این آمار از اوایل خرداد تا اوایل شهریورماه تقریباً به صفر نزدیک می‌شود و مابقی ایام سال نیز میزان تولید بین 30 تا 70 تن در ماه متغیر است.

وی که از تولید‌کنندگان حلوا ارده در اردکان است، عنوان کرد: از مجموع 110 تن ارده‌ی تولید شده در اوج ماه‌های تولید، مقدار 50 تن تبدیل به حلوا ارده، 20 تن به فروش ارده و مابقی برای تبدیل شدن به روغن ارده، اختصاص می‌یابد. میزان تولید روزانه حلواارده در اردکان نیز 90 تن در ماه‌های اوج تولید و فروش است.

ساخت مجتمع کارگاهی خوشه محصولات کنجدی

سیدرضا طباطبایی، عامل توسعه خوشه محصولات کنجدی استان یزد با اشاره به تجربه حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور و مقایسه محصولات کشورهای صاحب سبکی همچون ترکیه، اردن، لبنان، عربستان در این صنعت با محصولات اردکان، بیان کرد: طعم و ظاهر محصولات تولیدی اردکان به مراتب برتر از محصولات مشابه خارجی است.

وی درباره دلایل این مرغوبیت اظهار کرد: استفاده از مواد اولیه با کیفیت، روش ساخت و فرآوری خاص محصول در اردکان و استفاده نکردن از افزودنی‌های غیرطبیعی از دلایل مرغوبیت این محصول است.

عامل توسعه این خوشه، یکی از مهمترین طرح‌های در دست اقدام در صنعت محصولات کنجدی در استان را طرح ساخت مجتمع کارگاهی خوشه محصولات کنجدی، ذکر و خاطرنشان کرد: این مجتمع در حال حاضر در شهرک صنعتی اردکان شامل 57 واحد تولیدی در حال ساخت است.

وی ادامه داد: هر یک این واحدها در زمینی به مساحت 625 مترمربع و زیربنای 475 مترمربع در حال ساخت است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری به بهره‌برداری برسد.

طباطبایی بیان کرد: با توجه به پیشرفت‌های حاصل شده در حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در خوشه محصولات کنجدی، در حال حاضر امکان صادرات این محصولات به خارج از کشور فراهم شده و برخی از واحدهای پیشروی استان در حال تلاش جهت صادرات محصولات خود هستند. با توجه به شاخص مطلوب استان یزد در زمینه تولید محصولات کنجدی، با توسعه و ارزیابی این خوشه محصولات کنجدی می‌توان در ایجاد و توسعه اشتغال‌زایی استان یزد برنامه‌ریزی کرد و بازارهای جهانی و هدف را گسترش داد.

منبع:ایسنا

انتهای پیام/

برای آگاهی از آخرين اخبار و پيوستن به کانال تلگرام باشگاه خبرنگاران جوان اينجا را کليک کنيد.