به گزارش خبرنگار گروه استانهای باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، علل و عوامل زیادی هم از قول صنعتگران و هنرمندان و حتی دست‌اندرکاران صنایع دستی بیان شده است. از کم‌توجهی دولت به این صنعت در سال‌های اخیر گرفته تا مشکلات مربوط به تأمین مواد اولیه، بازاریابی و فروش محصول، نبود بخش خصوصی توانمند در زمینه صادرات، نبود استراتژی‌های حمایتی از صنعتگران و خلاصه فرهنگ‌سازی و آموزش مردم و بسیاری دیگر که طی این چند سال به عناوین مختلف مطرح شده و البته همچنان هم به قوت خود باقی است.

اما در میان همه این مسائل و مشکلات، ورود محصولات خارجی و فروش آن با عنوان صنایع دستی، یکی از انتقادهای شدید کارشناسان این حوزه و مهم‌ترین عامل در بی‌انگیزه شدن هنرمندان در تولید آثار صنایع دستی با کیفیت و کاربردی با شناسه‌های بومی و ملی کشور است. ورود محصولات چینی، تایلندی، هندی و مراکشی به کشور، ایران را تبدیل به یکی از اصلی‌ترین بازارهای خرید این تولیدات تبدیل کرد. بازاری که ایران در آن بیشتر خریدار است تا فروشنده. فروش و ورود محصولاتی که نه به عنوان محصولات و دست‌ساخته‌های کشورهای همسایه، بلکه به عنوان صنایع دستی و هنرهای سنتی در برخی از فروشگاه‌های صنایع دستی به فروش می‌رسد و کیفیت آن گاهی به اندازه‌ای پایین است که خرید برخی از این آثار و ورود آن در منازل به تدریج موجب کاهش تقاضای مشتری در زمینه صنایع دستی نسبت به صنایع ماشینی در بازار می‌شود.

مازندران هم از جمله استان‌هایی است که در زمینه صنایع دستی دارای ظرفیت‌های قابل توجهی است. در گوشه و کنارش هنرمندانی صاحب سبک مشغول به‌کارند و هر یک به تنهایی در رشته مورد نظر خود در میان هنرمندان و علاقه‌مندان به این صنعت شناخته شده‌اند. هنرمندانی که می‌توانند در صاحب‌نام شدن صنایع دستی مازندران نقش به‌سزایی داشته باشند.

مهر تأیید یونسکو بر20 اثر صنایع دستی مازندران

به گفته معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری مازندران در حال حاضر صنایع دستی با کیفیتی از 52 رشته صنایع دستی‌ و هنرهای سنتی در استان تولید می‌شود. مورد تایید قرار گرفتن 20 اثر از این محصولات در استان از سوی یونسکو و دریافت مهر اصالت مرغوبیت کالا گویای این مطلب است.

سید رحیم موسوی بر کنترل بازار ورود محصولات به‌ویژه محصولاتی که با عنوان صنایع دستی به فروش می‌رسد تاکید کرد و افزود: باید ورود تولیدات صنایع دستی دیگر کشورها به‌طور جدی ساماندهی شود. چرا که واردات بدون برنامه تولیدات کشورهای دیگر که بیشتر در قالب تعریف کاردستی جای می‌گیرد و صنایع دستی هم نیست، بازارهای کشور به ویژه مازندران را اشباع کرده و مانع از رونق صنایع دستی بومی و ملی کشور می‌شود.

وی درباره انتشار خبری مبنی بر راه‌اندازی مرکز بین‌المللی صنایع دستی کشورهای آسیای شرقی گفت: این مرکز تحت عنوان مؤسسه آسیای شرقی از سازمان صنعت، معدن و تجارت مجوز فروشگاه گرفته که در آن می‌تواند تمامی مایحتاج مورد نیاز مردم را عرضه کند.

وی افزود : یک فروشگاه خاص عرضه تولیدات صنایع دستی و هنرهای سنتی نیست. بلکه قرار است به پیشنهاد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران یکی از بزرگ‌ترین سالن‌های این فروشگاه به عرضه تولیدات صنایع دستی و هنرهای سنتی مازندرانی اختصاص یابد و همان سالن هم مجوز اعتماد و اعتبار محصول از این سازمان بگیرد.

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی وگردشگری مازندران به اعطای مجوز بسته‌بندی و پایانه صادراتی نیز به عنوان یکی دیگر از پیشنهادات این سازمان به موسسه آسیای شرقی اشاره کرد و گفت: یکی از اهداف سازمان ترغیب بخش خصوصی به فعالیت در زمینه بسته‌بندی و صادرات این محصولات به خارج از مرزهای ایران است که در این زمینه از بخش خصوصی حمایت می‌کند.

سید رحیم موسوی افزود: ما مخالف ورود صنایع دستی کشورهای دیگر به استان مازندران نیستیم. اما به فروش آن به‌عنوان صنایع دستی و هنرهای سنتی ملی انتقاد داریم و از ورود آن به فروشگاه‌هایی که مورد تایید این سازمان است یا نمایشگاه‌های صنایع دستی نیز جلوگیری می‌کنیم.

وی از بازبینی آیین‌نامه‌ها و دستور‌العمل‌های صنایع دستی در سازمان مرکزی خبر داد و گفت: باید منتظر باشیم و ببینیم معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور چه راهکاری برای کنترل فروشگاه‌های صنایع دستی و گردشگری اتخاذ می‌کند. اما درستی این مطلب که درصدد هستیم ورود کالا از کشورهای دیگر به صورت اصولی، درست، مطابق با نیازها و نظام‌مند ساماندهی شود تا کالا با اسم و هویت خودش به فروش برسد، به‌طور جدی پیگیری می‌شود.

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی وگردشگری مازندران گفت: صنایع دستی یکی از مولفه‌های شاخص فرهنگ ایران است که اقتصاد و اشتغال‌زایی به‌ویژه توسعه کارگاه‌ها و مشاغل خانگی را در خود دارد. تجربه کشورهای همسایه نمونه خوبی برای مدیران است تا این فنون و مهارت‌های خاص که با ارزش‌های هنری منحصر‌به‌فرد آمیخته شده به عنوان یک کالای سرمایه‌ای، با حضوری فعال و حرفه‌ای در صادرات ایران جای گیرد.

سید رحیم موسوی اجرایی شدن مصوبه دولت پیشین مبنی بر ایجاد بازارچه فروش صنایع دستی در نقاط مختلف استان را راهکاری مناسب برای توسعه فرهنگ تولید و عرضه صنایع دستی دانست و افزود: باید به وضعیت هنرمندان توجه داشت. چون تولیدکنندگان هنرکمتر نگاه اقتصادی و بیشتر با دید هنر و چاشنی عشق و احساس به تولید می‌پردازند و توان اجاره محل برای عرضه کالای خود ندارند. ایجاد نمایشگاه‌ها، فروشگاه‌ها یا بازارچه‌های دائمی مکان مناسبی برای عرضه مستقیم و بی‌واسطه صنایع دستی و هنرهای دستی است که به همکاری دیگر دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی نیاز دارد.

وی به برپایی مرکز تخصصی صنایع دستی و هنرهای سنتی در خانه تاریخی رمدانی ساری اشاره کرد و گفت: یکی از شیوه‌های اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی برای مردم معرفی این دست‌ساخته‌ها به صورت زنده و در قالب نمایشگاه‌های کارگاهی است. این اتفاق در گذشته هم به صورت جسته و گریخته در برخی از نمایشگاه‌ها و حاشیه همایش‌ها و جشنواره‌ها می‌افتاد. اما وجود مرکزی به این عنوان که به‌صورت نوبه‌ای قرار باشد رشته‌های صنایع دستی را به همت خود هنرمندان و صنعتگران معرفی کند و با عرضه مستقیم کالاها را به فروش برساند، می‌تواند به افزایش سطح آگاهی مردم در تشخیص و انتخاب صنایع دستی ملی و بومی یا کاردستی خارجی کمک کند.

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران از سنتی و دستی بودن و استفاده حداقلی ماشین در تولیدات صنایع دستی ملی به عنوان یک ظرفیت قابل توجه برای صادرات صنایع دستی در دنیا اشاره کرد و گفت: قیمت بالای این تولیدات، طراحی ضعیف و ناهماهنگ با بازار روز دنیا از مهم‌ترین نقاط ضعف‌ در این زمینه است که صادرات آن را برای صادرکنندگان با مشکل مواجه می‌کند. قیمت بالای این تولیدات امکان رقابت با بازارهای رقیب مانند هند، ترکیه و مراکش را از ما می‌گیرد. بنابراین هر چقدر هم که تولیدات ایرانی کیفیت، قدمت و اصالت داشته باشد در بازاریابی ناکام می‌ماند. با این روند سلطه کالاهای چینی و دیگر کشورها که هر روز هم رو به افزایش است ادامه می‌یابد.