**مقدمات اشغال " سوسنگرد "




در محور میانی نیروهای عراقی به دو دسته تقسیم شدند و بخشی از آنها از " چزابه " در شمال " هورالهویزه " وارد خاک ایران شدند تا با گذر از شهرهای " بستان " و " حمیدیه " و " سوسنگرد " به " اهواز " برسند و بخش دیگر هم از " طلائیه " در جنوب "هورالهویزه"وارد خاک ایران شدند تا با تصرف " کوشک " و " جفیر " و " پادگان حمید " به " اهواز " دست پیدا کنند.





**سقوط شهر " بستان " و رسیدن به پشت دروازه‌های " سوسنگرد "



**دلایل عدم پذیرش قطعنامه توسط " امام خمینی (ره) "


" امام خمینی (ره) " به دلیل حضور نیروهای متجاوز عراق در خاک ایران پیشنهاد آتش‌بس را نپذیرفتند و فرمودند: « صدام حسین دستش را دراز کرده، برای اینکه با ما مصالحه کند، ما با او مصالحه نداریم، تکلیف ما این است که از " اسلام " صیانت کنیم و حفظ کنیم " اسلام " را، کشته شویم تکلیف را عمل کرده‌ایم، بکشیم هم تکلیف را عمل کرده‌ایم.» دولت وقت هم رسما پاسخ داد: « تا هنگامی که یک سرباز عراقی در قلمرو سرزمین ایران باشد، ایران حاضر به مذاکره نخواهد شد. تنها شرط قبول آتش‌بس از نظر ایران، این است که دولت عراق نیروهای خود را از خاک ایران بیرون ببرد.» با شکست اولیه نیروهای متجاوز عراق توسط دلیرمردان ایرانی، نیروهای متجاوز مجبور به عقب‌نشینی به سمت " حمیدیه " شدند و بعد از آن هم با حملات متعدد " بالگردهای هوانیروز "، نیروهای عراقی از " بستان " تا پشت مرزهای عراق عقب رانده شدند.


**نقض آتش‌بس از سوی عراق





**سقوط " خرمشهر " و آغاز " حصر آبادان "



اما با خبررسانی به موقع یکی از رزمندگان به نام " دریاقلی " " نیروهای ارتش "، " سپاه و مردمی " با عجله به مقابله با دشمن پرداختند و با شجاعت تمام نیروهای متجاوز را به عقب رانده و مجبور به فرار کردند که در حین این فرار عده زیادی از نیروهای دشمن اسیر شدند و عده دیگری نیز در رودخانه " بهمن‌شیر " افتاده و غرق شدند. در تاریخ 14 آبان " امام خمینی (ره) " طی پیامی به نیروهای مسلح و رزمندگان فرمودند:« من منتظرم این حصر " آبادان " از بین برود. این حصر باید شکسته شود. حالت تهاجمی بگیرید.»




**اشغال " سوسنگرد "


" سوسنگرد " یکی از شهرهای استان " خوزستان " است و این استان از نظر طبیعی دشتی باز است که با اندکی باران در آن سیل جاری می‌شود و زمینش غیرقابل عبور می‌شود. عراقی‌ها نیز از همان آغاز تجاوز به خاک ایران دو هدف عمده را دنبال می‌کردند: 1) بستن راه مواصلاتی نیروهای ایرانی و تسلط بر آن. 2) دست یافتن به نقاط مرتفع قبل از فصل باران، با توجه با اینکه از زمان حملات به بعد نیز روزها به سمت فصل سرما پیش میرفت. محور " حمیدیه – سوسنگرد – بستان " هم که جزء محورهای اصلی تجاوز عراقی‌ها بود دارای هر دو ویژگی بالا بود. به همین دلیل نیروهای عراقی تصمیم گرفتند تا قبل از فصل باران "سوسنگرد"را اشغال کرده و بعد از آن به سمت " حمیدیه " رفته و آن را اشغال کنند تا بعد از آن نیز به هدف اصلی خود یعنی تصرف استان " خوزستان " دست پیدا کنند.



**محورهای تصرف " سوسنگرد "






**نیروهای مدافع " سوسنگرد "





در روز 25 آبان اوضاع در " سوسنگرد " بحرانی شد و " تانک‌ها " و " کماندو‌های " رژیم بعث با تمام توان خود از چهار طرف وارد " سوسنگرد " شدند و حلقه محاصره را تنگ‌تر کردند. نیروهای عراقی قسمت‌های زیادی از شهر را ویران کردند و تعداد زیادی از مدافعان شهر را به " شهادت " رساندند و بعد از غروب خورشید شهر را ترک کردند تا با " توپ‌ها و تانک‌های " خود به شهر شلیک کنند و هیچ جنبنده‌ای را زنده نگذارند و صبح روز بعد فاتحانه وارد " سوسنگرد " شوند اما غافل از آن بودند که فرماندهان " ارتش و سپاه و نیروهای مردمی " در حال طرح‌ریزی و اجرای یک عملیات در صبح روز بعد برای باز پس گیری " سوسنگرد " بودند.

به همین منظور جلسه‌ای در تاریخ 25 ابان 1359 در ستاد عملیاتی " لشکر 92 اهواز " و با حضور " حضرت امام خامنه‌ای مدظله العالی ( نماینده وقت امام در شورای عالی دفاع ) "، " شهید سرلشکر فلاحی ( رئیس ستاد مشترک ارتش ) "، " مرحوم سرلشکر ظهیرنژاد ( فرمانده نیروی زمینی ارتش ) "، " مهندس محمد غرضی ( استاندار وقت خوزستان ) " و " شهید سرتیپ غلامرضا قاسمی ( فرمانده لشکر 92 اهواز ) " برگزار شد که نتیجه آن شد که " گروه رزمی 148 لشکر مشهد و یک گروهان از تیپ 3 لشکر 92 " برای احتیاط در جاده " حمیدیه به سوسنگرد " قرار گیرند و سپس " تیپ 2 دزفول " از محور عبور کرده و " سوسنگرد " را از محاصره و اشغال دشمن برهاند.



**عملیات آزادسازی " سوسنگرد "









مجله تایمز درباره شکست عراق در " سوسنگرد " چنین نوشت:«اکثر کارشناسان، حمله عراق به " سوسنگرد " را چنین توجیه می‌کنند که صدام قصد داشت در شب افتتاح کنفرانس عالی سران عرب،‌که این هفته در عمان تشکیل شد، یک پیروزی چشم‌گیر به دست آورد، ولی ناتوانی عراقی‌ها در اشغال " سوسنگرد " و عقب‌نشینی سربازان عراقی از این شهر، رئیس‌جمهور عراق را از نیل به اهداف خود دور ساخت.»




**یادبود حماسه " سوسنگرد "

در حال حاضر و باگذشت چندین سال از این اتفاق مردم " غیور و شهید پرور " ایران اسلامی هنوز یاد و خاطره آن روزها را از یاد نبرده و هر ساله در تاریخ 26 آبان در سالروز آزاد سازی " سوسنگرد " قهرمان یاد و خاطره " شهدای دفاع مقدس " به خصوص " شهدای حماسه سوسنگرد " را زنده نگاه می‌دارند.



گزارش از امین ملکیان

انتهای پیام/

برای دریافت پیامک‎ها و اخبار باشگاه خبرنگاران جوان به کانال تلگرامی ما بپیوندید.