در گفتگوی ویژه خبری مطرح شد؛
سالانه حدود 100 هزار نخبه از کشور می‌روند
معاون بنیاد علمی نخبگان، نائب رئیس کمیسیون و آموزش و تحقیقات و عضو هیئت علمی دانشگاه شریف به بررسی موضوع خروج نخبگان از کشور پرداختند.
به گزارش خبرنگار سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، موضوع چه کسانی برای نخبگان، بلیط بدون بازگشت می‌گیرند در گفتگوی ویژه خبری امشب چهارشنبه 22 مهر ماه با حضور غلامعلی منتظر معاون بنیاد علمی نخبگان، جواد هروی نائب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و علی مقداری عضو هیئت علمی دانشگاه شریف مورد بحث و بررسی قرار گرفت.در ابتدای این برنامه غلامعلی منتظر معاون بنیاد علمی نخبگان در خصوص هدایت سازمان یافته نخبگان به خارج از کشور گفت: بحث خروج نخبگان از کشور یک خروج استعدادهای برتر از چرخه خدمت به کشور موضوع پر دامنه و نیازمند یک سری مقدمات قبلی است.
مهم‌ترین پایه توسعه در یک کشور منابع انسانی فرهیخته است
وی ادامه داد: زمانی که ما درباره توسعه یک کشور بحث می‌کنیم، توسعه کشور مبنی بر یک سری بناها است که مهم‌ترین پایه های توسعه یک کشور منابع انسانی است و هر چه این منابع انسانی فرهیخته تر و توسعه یافته تر باشند پیشرفت کشور نیز سریع‌تر خواهد بود.
معاون بنیاد علمی نخبگان اضافه کرد: در ایران به خصوص بعد از انقلاب پایه رشد جدی در حوزه آموزش عالی ، علوم و فناوری مواجه بودیم که نتیجه آن را این گونه مشاهده می‌کنیم که جمعیت 175 هزار نفری دانشجویی ما در سال 57 امروز به بیش از چهار ونیم میلیون نفر رسیده است که این رقم نشان دهنده این است که جامعه ما خیلی خوب توانسته است در حوزه علم، فناوری و تحصیلات عالی رشد کند.
منتظر ادامه داد: علی رغم رشد علمی کشور سؤال اصلی این است که آیا بقیه کشور نیز همپای این توسعه توانسته‌اند رشد کنند یا نه چرا که این نیروها که نیروهای برجسته ای هستند باید بتوانند جایی پیدا کنند که در آن فضا تنفس کنند و اگر ما کشوری داشته باشیم که در آن همه اتکا به منابع زیرزمینی باشد طبعاً نیاز به منابع روی زمین و نیروی انسانی فرهیخته نخواهد بود و آن جا که برخی افراد احساس می‌کنند که کارایی در جامعه خود ندارند لذا از جامعه فاصله می‌گیرند و به دنبال راه های دیگری می‌روند که یکی از این راه‌ها خروج از کشور است.
فرهنگ خدمت کردن به کشور باید تقویت شود
وی تاکید کرد:مهم‌ترین نکته ای که در این قضیه موثر است نوع نگاه افراد به این موضوع است لذا باید فرهنگ کار کردن و خدمت کردن به کشور که مایه افتخار و غرور ملی است تقویت شود.
در بخش دیگری از این گفتگو جواد هروی نائب رئیس کمیسیون و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز در همین باره اظهار داشت: بنده تصور می‌کنم که حرکت سازمان یافته ایی در خروج نخبگان از کشور وجود دارد و شاید زمینه‌ساز این قضیه این باشد که ما نتوانستیم به خوبی این نخبگان را جذب کنیم و آن چنان که بایسته و شایسته است در عملیاتی کردن آن چه که آن‌ها آموخته‌اند در فضای عینی به آن‌ها کمک کرده باشیم و به همین خاطر آن‌ها را به دانشگاه های خارجی، کانون‌های قدرت سیاسی و کانون‌های حساب شده غربی که روی این افراد کار می‌کنند سوق می‌دهیم.
سالانه در حدود 100 هزار نفر نخبه از کشور خارج می‌شوند
وی ادامه داد: نمی‌توانیم خروج سالانه حدود 100 هزار نفر نخبه از کشور را تصادفی بگیریم ضمن این که ما بارها این موضوع را در کمیسیون آموزش مورد بررسی قرار دادیم ولی متأسفانه برخی از مسئولین این موضوع را خیلی سطحی نگاه می‌کنند.
مسئله فرار مغزها به خوبی درمان نکردیم
وی با بیان این که ما مسئله ای به نام مهاجرت و یا فرار مغزها را به خوبی درمان نکرده ایم گفت: برخی‌ها معتقدند مهاجرت نخبگان از کشور بیش از 150 میلیون دلار به اقتصاد ما ضربه وارد می‌کند در حالی که امروز پشتوانه کشورهای پیشرفته، نیروهای زبده و خبره هستند ما این نیروها را خیلی راحت از دست می‌دهیم.
نائب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تاکید کرد: این که بخواهیم تحمل کنیم شبکه ای در امر خروج نخبگان از کشور وجود ندارد سادگی است و خروج نخبگان از کشور امری حساب شده و برنامه ریزی شده است.
ناتوانی ما در جذب به موقع فارغ‌التحصیلان فضا را برای استفاده دیگران از آن‌ها باز می‌کند
در ادامه این بحث علی مقداری عضو هیئت علمی دانشگاه شریف نیز درباره همین موضوع اظهار داشت: ناتوانی ما در جذب به موقع و سریع فارغ‌التحصیلان فضا را برای این که دیگران از آن‌ها استفاده کنند باز می‌کند.
مقداری با اشاره به این که بالای نود درصد دانشجویان بورسیه خارج از کشور گرفته‌اند گفت:متأسفانه به فارغ‌التحصیلان پشت کرده‌ایم و سراغ آن‌ها نرفته‌ایم.
وی با اشاره به این که 95 درصد فارغ‌التحصیلان دکتری در ایران به فکر عضو هیئت علمی شدن هستند.
وی با اشاره به این که در گذشته تعداد دانشجویان ایرانی به عنوان دانشجوی خارجی بیشترین آمار را داشت.
هروی در ادامه برنامه با اشاره به این که متأسفانه شاهد رانش درونی در حوزه نخبگان کشور هستیم گفت: در دوره دکتری امسال دو هزار نفر دانشجو داشتیم که در مقایسه با سال گذشته کاهش داشت.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به ناتوانی و عدم جذب و عدم ایجاد شرایط بهینه در کشور گفت:باید شرایط جذب نخبگان را فراهم کنیم.
وی با اشاره به این که متأسفانه دستگاه های ذیربط در این رابطه کند عمل کرده‌اند ادامه داد: ظرفیت‌های ناتوان و غیر دقیق سبب ایجاد کشش بیرونی شده‌اند.
دقیق‌ترین آمار نخبگان در خارج از کشور وجود دارد.ژ
هروی با اشاره به این که دقیق‌تر آمار نخبگان خارج از کشور وجود دارد بیان کرد: متأسفانه به پشتوانه اساسی اقتصاددانش بنیان بی تفاوت هستیم .
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به سند راهبردی کشور در امور نخبگان در ماده 23 قانون برنامه پنجم ذکر شده است که باید دانشجو خارجی جذب کنیم به طوری که این مسئله در حوزه آلمان باقی مانده است.
وی با اشاره به موازی کاری‌های صورت گرفته در این حوزه ادامه داد: متأسفانه به این قضیه رسیدگی نکرده ایم و این سبب دامن زدن بی توجهی‌ها شده است.
هروی گفت: نخبگانمان به راحتی در اختیار کشورهای خارجی قرار می‌گیرند.
منتظر با اشاره به این که 120 هزار دانشجوی دکتری داریم گفت: از این تعداد بالای 70 درصد به این فکر هستند که در آینده عضو هیئت علمی دانشگاه شوند.
وی با بیان این که دانشجویان را برای مفید بودن و کارآفرینی تربیت نکرده ایم افزود: متأسفانه این امر تا کنون صورت نگرفته است.
آمار دقیقی از خروج نخبگان وجود ندارد
معاون بنیاد علمی نخبگان در پاسخ به سؤال دیگری مبین بر این که آیا آمار دقیق از خروج نخبگان از کشور وجود دارد افزود: هنوز تعریف دقیقی وجود ندارد که چه کسی را به عنوان نخبه در نظر بگیریم.
منتظر با اشاره به این که تعریف خروج نخبگان از کشور معلوم نیست ادامه داد: به لحاظ علمی حدود 1 درصد جمعیت در مسیر نخبگی قرار می‌گیرند.
وی با بیان این که در درون بنیاد علمی نخبگان تلاش می‌کنیم تا جوانب مختلف نخبگی را شناسایی کنیم افزود: در نظام نخبگی دو چرخه خدمت داریم لذا در سند راهبردی امور نخبگان عبارت خروج به چرخه خدمت تصریح شده است.
معاون بنیاد علمی نخبگان با بیان این که بخشی از نیروی قوی کشور از گردونه خدمت کنار گذاشته می‌شود گفت: فرد از چرخه خدمت خارج می‌شود اما به طور فیزیکی در کشور حضور دارد لذا فرد باید احساس کند در این چرخه مشغول به خدمت رسانی است.
