جبار آذین منتقد سینما در گفتگو با خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص دلیل توقیف شدن برخی فیلم‌ها در سینمای ایران گفت: این یک قاعده کلی است که در ایران و همه جای دنیا لحاظ می‌شود. هر فیلمی که مطابق با فرهنگ و ادبیات یک جامعه نباشد و مسائل اخلاقی، انسانی و قانونی را زیر سؤال ببرد با واکنش‌های متفاوتی روبرو می‌شود که شکل نهایی آن توقیف یک اثر هنری و سینمایی است.

وی افزود: خود این امر از دو منظر قابل بررسی است، فیلم‌هایی در سینمای ایران ساخته می‌شوند که از منظر دین و آئین جامعه همخوان نیستند در نتیجه با واکنش‌های آدم‌های متدین و علما و همه کسانی که نسبت به این مقوله حساسیت دارند، روبرو می‌شوند و فیلم‌هایی هستند که به دلیل توهین و تمسخر به باورهای جامعه آنها دچار مشکل توقیف می شوند. در نتیجه هر دو طیف ار اکران ساقط خواهند شد.

آذین در خصوص استفاده ابزاری برخی فیلم‌ها از فضای رسانه‌ای و حاشیه‌ای برای تبلیغات گفت: برخورد با کالاهای فرهنگی باید به صورت فرهنگی شکل بگیرد. چنانچه اثری مورد تحریف واقع شود یا برخورد غیر‌قانونی و نگاه غیر کارشناسانه برای او رخ دهد کسانی که مورد این برخورد قرار گرفتند خودشان را در موضع مظلومیت قرار داده و از این زاویه وارد مباحثات اجتماعی و رسانه‌ای می‌شوند. در نتیجه برای اینکه قیافه حق به جانب بگیرند دست به یک سری حرکت‌های تبلیغاتی می‌زنند که یا فیلمشان اکران بگیرد و یا باعث فروش بیشتر می‌شود. 

وی ادامه داد: دیدیم فیلم‌هایی که این‌گونه بودند و در عمل به خاطر تبلیغات کاذب باعث شده که تماشاگران زیادی به دیدن آن فیلم‌ها بروند و ارقام فروش آنها زیاد شود که این حرکتی پسندیده نیست. زیرا اگر یک فیلم تمامی امکانات لازم را برای تماشاگران داشته باشد نیاز به تبلیغات کاذب ندارد. 

آذین افزود: به هر حال قانون و دستگاه‌های اجرایی سینما یک چارچوبی مشخص کرده که اگر از آن چارچوب خارج شوند به برخورد قانونی نیازمند است. اما هیچ جایی دیده نشده که وقتی فیلمی دچار مشکل است می‌تواند از هر ابزاری برای به حقانیت رساندن خودش استفاده کند.

وی با بیان این مطلب که افتخار و سکوی پرتاب برخی مدیران آزاد کردن فیلمی توقیفی است، و باعث می‌شود نمونه‌ای از شیوه تبلیغات برای فیلم‌ها به وجود آید بیان کرد: اینجا هم مسئله از دو زاویه قابل بررسی است. برخی از فیلم‌ها به دلیل اینکه نگاه سیاسی و جناحی نسبت به مسائل اجتماعی دارند دوره خاصی را تحت پوشش قرار می‌دهند در نتیجه وقتی که شرایط در دوره‌ای به لحاظ سیاسی در کشور تغییر می‌کند فیلم‌هایی که با شرایط و موقعیت گذشته ساخته شده‌اند ممکن است اجازه پخش پیدا نکرده و از این زاویه جنجال‌ها و کشمکش‌ها رخ می‌دهد.

وی افزود: از طرفی خود فیلم‌هایی که با توجه به مسائل سیاسی و روحی شکل گرفته‌اند تحت حمایت همین جریان‌ها، قدرت عرض اندام پیدا کردن و سر از اکران در می‌آورند و مسائلی به وجود می‌آورند که خارج از چارچوب و عرف و شرع جامعه ما تلقی می‌شود.

آذین در خصوص تغییر فیلمنامه توسط فیلمساز سر صحنه و پایبند نبودن آنها به قوانین پروانه ساخت عنوان کرد: این موضوع حرکت درستی نیست. از طرفی هم ساز و کار مناسبی در وزارت ارشاد برای این موضوع وجود ندارد که فیلم یا فیلمنامه‌ای را به درستی تشخیص داده و کارشناسی کنند. به همین دلیل بعد از تولید فیلم آنها تازه به این فکر می‌افتند که فیلم مشکل دارد.اگر قبل از تبدیل شدن فیلمنامه به فیلم ساز و کار مناسبی باشد تصمیمات لازم و درستی گرفته خواهد شد.

وی افزود: در تلویزیون کسانی به عنوان ناظر کیفی سر صحنه وجود دارند اما در سینما  حضور چنین فردی به چشم نمی‌خورد. اگر به راستی کارشناسی سر صحنه فیلم‌ها به نمایندگی فیلمسازان و دستگاه دولتی حضور و نقطه نظرات را عنوان کند جلوی به وجود آمدن اشکال در فیلم‌ها و در نتیجه اکران نشدن آنها را می‌گیرد.

آذین ادامه داد: حضور ناظر کیفی را باید در خصوص فیلم‌هایی که مسائل مذهبی را تحت پوشش قرار می‌دهند بیشتر مدنظر قرار داد. اگر کسی به عنوان کارشناس مذهبی که در سینما هم سر رشته دارد در پشت صحنه این گونه فیلم‌ها حضور پیدا کند نمونه مشکلاتی که برای فیلم‌های «رستاخیز» و «محمد (ص)» اتفاق افتاده را نخواهیم دید. اما وقتی چنین فردی حضور ندارد بدیعی است هر کسی از زاویه نگاه خود به مسئله نگاه کرده و به گونه‌ای مسائل را بررسی می‌کند که به نفع و دیدگاه و مسائل شخصی خودش باشد.

وی در خصوص بی‌کیفیت بودن برخی فیلم‌های توقیفی با وجود تبلیغات و جنجال‌های فراوان و سرخوردگی مخاطب پس از دیدن آنها اظهار داشت: اگر در ارشاد سازوکاری مناسب تعیین و ناظران کیفی هم مشخص شود جلوی بسیاری از این مسائل گرفته می‌شود. در واقع این جنجال‌ها و اطلاع‌رسانی نامناسب باعث تحریک هر ه بیشتر مخاطب برای دیدن آن فیلم می‌شود و این گونه است که فیلم بدی مثل «نهنگ غبر» فروش زیادی خواهد کرد. در نتیجه فیلم‌هایی که ارزش دیدن را دارند قربانی شده و در این جنجال‌ها دیده نمی‌شوند و در اصل اجازه دیدن شدن از آنها سلب می‌شود.

آذین افزود: از طرفی باند مخرب اکران نیز داریم که فقط فیلم‌هایی را که در جهت منافع خودشان است مورد حمایت قرار می‌دهند و در سینماهای خاص خود اکران می‌کنند و در مقابل از اکران فیلم‌های دیگر جلوگیری خواهند کرد.

این منتقد ادامه داد: لازم است در خصوص جلوگیری از تبلیغات کاذب فیلم‌ها و فریب نخوردن مخاطب اطلاع‌رسانی درستی صورت بگیرد که وقتی بنا به هر دلیلی فیلمی تحریم است دلیل آ« گفته و شفاف‌سازی شود وقتی این اتفاق نیفتد مردم فریب خواهند خورد.

وی افزود: از طرفی مردم نیاز به نشاط و سرگرمی دارند یکی از این ابزار سینما است زمانی که مخاطب به سمت سینماها برای دیدن فیلم می‌رود و با فیلم مناسبی روبرو نمی‌شود به ناچار فیلمی که در مورد آن تبلیغات و حساسبت‌های کاذب و فراوانی صورت نگرفته را می‌بیند آنجا است که در عمل انجام شده قرار گرفته، جیبشان خالی شده، فریب خورده و سرخورده می‌شوند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: شایعه باعث کنجکاوی و این کنجکاوی باعث رفتن مخاطب به سینماها برای دیدن آن فیلم خاص می‌شود که اگر مسئولان امر به درستی اطلاع‌رسانی کنند مخاطب فریب تبلیغات سوء را نخورده و به دیدن هر فیلم بی‌ارزشی نمی‌رود.

انتهای پیام/