داور پروین کارشناس هنری و هنرمند تذهیب کار در گفتگو با خبرنگار حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران؛ گفت: نقوش تذهیب از دیرباز در هنر ایرانی وجود داشته. در آثار به جای مانده از دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان خطوط حلزونی گل‌های به کار برده شده در آن خطوط و شاخ اسلیمی‌ها تداعی‌گر ختایی و اسلیمی است.

وی افزود: اوج هنر تذهیب در دوران بعد از اسلام است. می‌دانیم که بعد از ظهور اسلام  کشیدن هر گونه نقوش جانداری اعم از حیوان  انسان منع گردید، هنرمند تازه سلمان شده‌ی ایرانی نیز از این قانون مستثنی بنود. از طرفی مقید بودن به این و از طرف دیگر خلاقیت‌ هنری باعث شد تا هنر تذهیب را ابداع نماید.

این هنرمند تذهیب‌کار خاطر نشان کرد: هنر تذهیب که در خدمت کتاب آسمانی قرآن قرار گرفت و از نقش مایه‌های آن برای تزئین کلام وحی استفاده نموده‌اند در ابتدا به دلیل حاکمیت خط کوفی که خود نوعی تزیین و هنر بود، نیازی برای آراستن کتاب آسمانی احساس نمی‌شد، ولی در قرن سوم هجری با ابداع اقلام سته که آن هم به دست هنرمند ایرانی ابن مقله بیضاوی و نگارش قرآن با خط نسخ که خطی صاف  بود تذهیب به یاری گرفته شد و این یاری نیز نقش مؤثری نداشت تنها ابتدای سوره‌ها به رنگ طلا و گاه فاصله آیه‌ها و سوره‌ها با نقوش تزیینی و با رنگ زعفرانی مشخص می‌گردید و از اوایل قرن ششم هجری با رواج خط نستعلیق خوشنویسی و تذهیب هر کلام به تنهایی سهم خود را ادا می‌کرد.

وی گفت: اغلب خوشنویسان کتابت قرآن را طوری به ا تمام می‌رسانند که زمینه تذهیب کاملاً موجود باشد. از این زمان دیگر مذهبین به نقوش هندسی اکتفا نمی‌کنند و انواع اسلیمی‌ها و شاخ و برگ پیچیده به دایره تذهیب قدم می‌گذارد.

وی با اشاره به اینکه تذهیب نوعی هنر تزئینی است افزود: تذهیب در دوره‌های گذشته بیشتر در خدمت خوشنویسی و نگارگری بوده و کمتر تابلوی مستقل به عنوان تذهیب می‌توان یافت و به عبارتی تذهیب هنر مقدس ایرانی است که در خدمت کتاب آرایی بوده است. مسلماً کتابی چند صد صفحه‌ای بدون هیچ نقش و نگار و رنگی برای بیننده و خواننده آن خسته کننده و کسالت آور است و این جاست که هنر تذهیب به یاری گرفته می‌شود.

وی گفت: نقش‌ها با همه‌ی ریزی، با همه‌‌ی بی‌انتهایی، با همه‌ی تکرار به جای سردرگمی نوعی آرامش در انسان ایجاد می‌کند و نفوذ کلام وحی را در جان و دل جوینده آن سهل و آسان می‌نماید و بعدها به احکام سلاطین، دیوان شعرا و کتاب‌های نفیس علمی قدم می‌گذارد.

پروین در پایان با یادآوری اینکه تذهیب هنری است تجریدی و انتزاعی گفت: تذهیب در عالم واقع یافت نمی‌شود و نقوش زاییده فکر هنرمند است این هنر، چنان نقاشی که آشکا‌را به بیان دیدنی‌های ملموس می‌پردازد خلاصه نمی‌شود و بلکه تمامی تلاش هنرمند در گشودن درچیه‌هایی از دنیایی دیگر است. دنیایی که هر که را به میزان معرفت و آگاهی دلی‌اش از آن برداشتی است.

انتهای پیام/