گفته‌ها وشنیده‌ها از لوزان تا لوگزامبورگ
دستیابی به توافق هستهای اصلی است که ضرورت دستیابی به آن برای همه طرف‌های دخیل در مذاکرات روشن است و شکست این گفتگوها برای هیچ یک از طرف‌ها چندان خوشایند نیست و همین امر می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای رسیدن به توافق باشد.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران در گزارش پیش رو مروری خواهیم داشت بر وضعیت کلی مذاکرات هستهای از 13 فروردین ماه 1394 تا امروز، بیانیه سوئیس تفاهمی بوذ که ۱۳ فروردین (دوم آوریل) در لوزان بین ایران و شش قدرت جهانی یا گروه ۱+۵ (شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) حاصل شد.
پس از این تفاهم، بسیاری از هموطنانمان به هم تبریک و موجی از شادی سراسر کشور را فراگرفت به نحوی که وزیر خارجه ایران، محمد جواد ظریف هم در بازگشت به ایران مورد استقبال مردم قرار گرفت، شادی که پس از آن بسیاری از مسئولین توصیه به پرهیز از ذوق زدگی کردند.
یکی از دلایل ابراز خرسندی هموطنانمان این نکته می‌توانست باشد که گفتگوهایی که سال‌ها در بن بست قرار گرفته بود این بار نتیجه داده است و تفاهمنامه‌ای به دست آمده است که قرار است بر مبنای آن بسیاری از تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران برداشته شود.
محمد جواد ظریف هنگام قرائت متن بیانه گفته بود: امروز ما یک گام تعیین کننده برداشتیم. ما به راه‌حل‌هایی در مورد مولفه‌های مهم برنامه جامع اقدام مشترک، برجام، دست یافتیم. این امر مدیون عزم سیاسی، حسن نیت و تلاش جدی همه طرف‌ها بوده است.
همچنین باراک اوباما پس از قرائت بیانیه پایانی لوزان سوییس در رابطه با مذاکرات هستهای با ایران تصریح کرد: آمریکا امروز توانست به همراه متحدان و شرکایش با ایران به یک تفاهم تاریخی برسد.
بیانیه‌ای که هرکدام از طرف‌ها به ارائه فکت شیتی بر مبنای این بیانیه پرداختند، اما در این میان آمریکایی‌ها در ارائه فکت شیت مورد نظر خود به بیان نکاتی پرداختند که با آنچه که مذاکره کنندگان ایرانی گفته بودند متفاوت بود و این تفسیر به رای و برداشت غربی‌ها تحلیل شد.
«مطابق تفاهم لوزان اتحادیه اروپا اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هستهای خود را خاتمه می‌دهد و آمریکا هم اجرای تحریم‌های مالی و اقتصادی مرتبط همزمان با اجرای تعهدات از طرف ایران متوقف می کند.
آمریکا نیز تحریم‌های دیگری که به خاطر "نقض حقوق بشر" یا "حمایت از تروریسم" علیه ایران وضع کرده همچنان برقرار می‌مانند. بر مبنای بیانیه سوئیس قرار بر صدورقطعنامه‌ای جدید در شورای امنیت سازمان ملل متحد شد که در آن توافق نهایی تایید می‌شود و کلیه قطعنامه‌های قبلی مرتبط با موضوع هستهای لغو می‌شود. در این قطعنامه جدید برای یک دوره زمانی مورد توافق محدودیت‌های مشخصی وضع خواهد شد.»
اما تنها چند روز پس ازتفاهم نامه سوئیس میان ایران و شش قدرت جهانی، واکنش های داخلی و بین‌المللی به آن شدت گرفت منتقدین به این بیانیه در سطح ایران، آمریکا و برخی اعضای جامعه بین المللی هر یک از زوایایی متفاوت این بیانیه را مورد نقد قرار دادند.
هرچند برخی دیگر از تحلیلگران سردرگمی‌های به وجود آمده را ناشی از این امر دانستند که آمریکا در ارائه فکت شیت خود جزئیات بیشتری از آن چه در "بیانیه مشترک" سوئیس آمده، منتشر کرده است.
برخی دیگر در داخل کشورمان صریح نبودن و تفسیرپذیر بودن بیانیه سوئیس را انتقادی می‌دانستند که بر این بیانیه وارد است و دیگر اینکه مذاکره کنندگان در مواضع خود احتمالا عقب نشینی‌هایی داشته‌اند. اما مذاکره کنندگان کشورمان همواره تاکید کردند تنها در چارچوب اصول و خط قرمزهای ترسیم شده توسط رهبر معظم انقلاب حرکت می‌کنند.
مقام معظم رهبری در بیانات روز 20 فروردین ماه خود می‌فرمایند: بنده در جزئیّات مذاکره دخالتی نکردم، بازهم نمیکنم؛ من مسائل کلان، خطوط اصلی، چهارچوب‌های مهم و خطّ قرمزها را به مسئولین کشور همواره گفته‌ام؛ عمدتاً به رئیس جمهور محترم که ما با ایشان جلسات مرتّب داریم، و موارد معدودی هم به وزیر محترم خارجه؛ (لینک خبر)
اما آنچنان که از سابقه برخوردهای آمریکایی‌ها پیداست و "علی اکبر صالحی" و "ولایتی" نیز در صحبت‌هایشان به آن اشاره داشته‌اند آمریکایی‌ها در چند نوبت نقض توافقات قبلی کرده یا به گفته‌ای «دبه درآورده اند.» اگرچه تصور می شد دو طرف در مذاکرات سوئیس درباره راه حل‌ها به توافق رسيده‌اند، اما آنچنان که پیداست تيم امريکايی در برخی موضوعات عقب نشينی کرده و خواستار جايگزين شدن راه حل‌های تفاهم شده قبلی با راه حل‌های جديد شده است.
بحث تاسیسات فردو، بازرسی‌ها، PMD، همزمانی لغو تحریم‌ها موضوعاتی بود که ابعاد مختلف انتقادات در داخل را در بر می‌گرفت، به همین ترتیب مجلس ایران قرار است طرحی با عنوان الزام دولت به حفظ دستاوردهای هستهای تصویت کند، طرحی که کلیات آن در کمیسیون امنیت ملی تصویب شده است و 31 تیر ماه به تصویب مجلس شورای اسلامی نیز رسید. (لینک خبر)
اما از سوی دیگر و در خارج از کشور منتقدان علی الخصوص کنگره امریکا، کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی مخالفت‌های خود را به انحای مختلف با این توافق ابراز می‌کنند.
کنگره امریکا طرحی را تصویب می‌کند که بر مبنای آن می‌تواند توافق نهائی بین ایران و گروه ۱+۵ را قبول یا رد کند. قانونی که رئیس جمهور آمریکا باراک نیز علی‌رغم مخالفت‌و تهدید‌های گذشته آن را امضا می‌کند.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز از آمریکا به دلیل توافقی که گروه ۱+۵ با ایران کرده به تندی انتقاد کرد و می‌گوید: توافق بهتر این است که بجای برداشتن محدودیت از تاسیسات و برنامه هستهای ایران در یک تاریخ مشخص، تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران برقرار بمانند تا زمانی که ستیزه‌جویی ایران در منطقه، حمایت آن از تروریسم جهانی و تهدید برای نابودی اسرائیل خاتمه پیدا کند.
دستیابی به توافق هستهای اصلی است که ضرورت دستیابی به آن برای همه طرف‌های دخیل در مذاکرات روشن است و شکست این گفتگوها برای هیچ یک از طرف‌ها چندان خوشایند نخواهد بود، همین امر می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای رسیدن به توافق باشد، اما این نکته قابل تامل است که آیا مذاکره کنندگان دو طرف قادر خواهند بود در برابر فضا سازی‌ها و فشار روز افزون مخالفان مقاومت کنند و بحران را به پایان برسانند؟
گزارش از سوگند سلیمانی
انتهای پیام/
