چِماز (گونه ای سرخس) که در روستاهای مازندران می روید.این جنس گونه گیاهی در ایران دارای سه گونه است که معمولا در مناطق تخریب یافته جنگلی شمال کشور می روید. نام‌های دیگر آن چماز، کرف و چماس می‌باشد.

به گزارش  گروه استانهای باشگاه خبرنگاران؛ سرخس عقابی (EAGLE FERN) با نام علمی (PTERIDIUM AQUILINUM) گیاهی علفی و چند ساله از خانواده ی POLYPODIACEAE (سرخسیان) و گیاهی است که تقریبا در سراسر جهان ، به جز قطب جنوب و مناطق بیابانی می روید.

این گیاه شامل ریزوم های زیرزمینی افقی، قوی و خزنده است . ساقه کرکدار و در گونه های مختلف ارتفاع آن 200-40 سانتی متر است. در شرایط رشد ایده آل دیده شده این گیاه شاخه هایی در حدود 4 متر داشته است. برگ های بزرگ، به طول متوسط یک متر و به صورت دوبار شانه ای با 20-10 جفت برگچه متقابل و دمبرگ دراز دیده می شوند.

در سرخس عقابی ریزوم ها در نزدیکی سطح خاک قرار می گیرند. این گونه دارای برگچه های به رنگ سبز روشن تا تیره و هاگدان کروی شکل است و هاگ ها معمولاً در محفظه ای قرار دارند که روی آنها را پوسته هایی می پوشاند. برخی از انواع آن به عنوان گیاه زینتی کشت می شوند. تمام اندام های گیاه به دلیل دارا بودن گلوکوزید سیانوژنیک خاصیت سمی داشته و در گاوها مسمومیت ایجاد می کند. ریشه این گیاه در جستجوی رطوبت است و 10 متر هم ممکن است عمق داشته باشد.

برای نگهداری از چماز ، خاک شنی، ماسه ای ، لومی حاصلخیز ، خوب زهکشی شده با ph بین 4 تا 6 ، خاک مناسب برای رشد این گیاه است. این گیاه هم در خاک مرطوب و هم در خاک خشک می تواند رشد خوبی داشته باشد. چماز تا 3- درجه را تحمل می کند ولی در هوای سردتر از بین خواهد رفت و بیشتر در مناطق معتدل و نیمه معتدل یافت می شود. چماز به آبیاری کم نیازمند است و در صورت آبیاری بیش از حد از بین می رود. این گیاه به آفتاب کامل یا نیمسایه نیاز دارد . تکثیر این گیاه از طریق تقسیم ریشه صورت می گیرد.

این گیاه ، گیاهی دارویی نیز محسوب می شود و دارای برگ ها و ریشه قابل خوردن است

این گیاه ملین است، جوشانده ریشه این گیاه مدر و مسكن است، تنتور ساقه‌های زیرزمینی این گیاه برای رماتیسم مفید است ، ساقه‌های زیرزمینی این گیاه ضد كرم است. مصرف این گیاه باید زیر نظر پزشك باشد و بهتر است از آن استفاده نگردد.

توجه : از مصرف سرخس عقابی بالغ خودداری کنید چون موجب تخریب ویتامین ب در بدن شده و می تواند کشنده باشد. تمام سرخس های منطقه معتدل شمالی، زمانی که جوان هستند قابل خوردن هستند اما برخی تلخ تر از آن هستند که بتوان آنها را خورد. در برخی از انواع، ضروری است قبل از مصرف، کرک ها کنده شود. برای این کار انتهای جوان را قطع کنید، ساقه را دست بکشید تا کرک های آن پاک شود.

چِماز در کناره های باغ ها و زمین هایی که در آن کشاورزی صورت نمی گیرد به شکل گسترده ای رشد می کند. سرخس ها دارای برگ های زیبایی هستند ولی معمولا به عنوان علف هرز تلقی می شوند. در میان تمام سرخس ها، سرخس عقابی رایج ترین محسوب می شود.

انتهای پیام/س

برچسب ها: چماز ، جنگل ، شمال ، مازندران ، روستا
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۴۲ ۱۶ خرداد ۱۴۰۱
در گیلان هم هست
France
محمد زمانی
۰۹:۳۹ ۲۱ خرداد ۱۳۹۹
در مازندران حدودا تا چهل سال پیش در شالیزارها از کود مصنوعی یا حیوانی استفاده نمیشد بلکه از گیاه چماز یا سرخس عقابی و گیاه پلم یا به فارشی آقطی به عنوان کود استفاده میشد که نه تنها تمام آفات زمین را از بین میبرد بلکه برنج دارای آنچنان عطری بود که موقع ظهر کل یک محله را بوی عطر پخت برنج میپوشاند