گزارش/
طلای سیاهی که در خواب‌زدگی برخی‌ها می‌سوزد
مشعل‌های سوزان پالایشگاه‌ها در خواب‌زدگی برخی از مسولان، گاز گرانبهای فلر را می‌سوزاند و سرمایه ملی را بی‌خاصیت می‌کند.
به گزارش خبرنگار انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران؛ موضوع سوختن گازهای همراه نفت به سال‌های دور برمی‌گردد متاسفانه این سرمایه ملی همچنان بدون توجه می‌سوزد و به هدر می‌رود. هشدارهایی که تاکنون درخصوص هدررفت گازهای همراه داده می‌شد به جایی نرسید و بخش زیادی از این گازها در دولت‌های نهم و دهم برباد رفته است.
گازهای فلر سرمایه کشور به شمار می‌رود و اگر از هدر رفتن آن جلوگیری نشود علاوه بر اینکه انرژی را هدر داده‌ایم به آلوده شدن هوای کشور نیز دامن زده‌ایم.
بسیاری از کشورهای جهان برای مهار این ثروت ملی برنامه‌ریزی می‌کنند تا در صنعت برق استفاده بهینه داشته باشند در حالی در ایران به آن توجهی نمی‌شود.
*تبدیل گاز فلر به برق
با این حال به نظر می‌رسد که دولت یازدهم در نظر دارد بخشی از این گازهای فلر را به برق تبدیل کند. برهمین اساس هم شرکت نفت از بخش خصوصی خواسته است تا با شرکت در یک مزایده، نسبت به خریداری ۲۰ میلیون متر مکعب گاز فلر اقدام کند.
سوختن گازهای همراه نفت از دو جهت به منافع ملی کشور آسیب وارد می‌کند؛ از طرفی در حکم اتلاف و هدررفت انرژی‌هایی است که می‌تواند در زمینه‌های مختلف، به صنعت نفت یاری رساند و از سوی دیگر، مخاطرات زیست محیطی قابل توجهی دارد.
27 آبان ماه سال 93، وزارت نفت جزئیات مزایده گازهای همراه نفت برای بخش غیردولتی را اعلام کرد و برای اولین بار شرایط تخصیص این گازها به بخش غیردولتی را شفاف کرد. حجم گازهای همراه نفت این مزایده که به 50 میدان نفتی مربوط می‌شود، حدود 19.6 میلیون متر مکعب در روز (یعنی نزدیک به گاز تولیدی در یک فاز پارس جنوبی) بود.
در صورت موفقیت این مزایده، حجم گازهای همراه نفت سوزانده شده در کشور حدود 80 درصد کاهش می‌یابد و با توجه به قیمت گاز صادراتی به ترکیه، از اتلاف گازی به ارزش 3.3 میلیارد دلار در سال، جلوگیری می‌شود.
5 آذرماه نخستین جلسه توجیهی مربوط به این مزایده با حضور نمایندگان شرکتهای زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران و متقاضیان برگزار شد و قرار بود ظرف مدت 40 روز، متقاضیان بخش غیردولتی پیشنهادات خود برای استفاده از گازهای همراه نفت را به شرکتهای زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران ارائه دهند.
با این وجود، وزارت نفت پیرو درخواست‌های مکرر شرکتهای خصوصی، زمان ارائه پیشنهادها توسط متقاضیان بخش غیردولتی را دو بار تمدید کرد و این مهلت نهایتا در 15 اسفندماه سال گذشته به پایان رسید.
با این وجود، تعداد پیشنهادات ارائه شده توسط بخش غیردولتی برای شرکت در مزایده گازهای همراه نفت با توجه به تعداد میادین نفتی قرار گرفته شده در این مزایده، نشان‌دهنده این موضوع است که برخلاف پیش‌بینی اولیه وزارت نفت، این مزایده با استقبال مناسبی از طرف بخش غیردولتی مواجه نشده است.
*بعد از گذشت چند ماه هنوز اجرایی نشده است
از سوی دیگر، در حالی بعد از حدود سه ماه هنوز نتایج مزایده گازهای همراه نفت توسط شرکتهای تابعه شرکت ملی نفت ایران اعلام نشده است که هم تعداد پیشنهادات ارائه شده نسبتا پایین بوده است و هم مطابق با تقویم اولیه این مزایده قرار بود که این کار ظرف مدت 35 روز توسط این شرکت‌ها صورت گیرد.
*خرداد ماه جمع‌آوری مشعل‌ها در سه میدان عملیاتی می‌شود
رکن الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در گفتگو با خبرنگار انرژی با اشاره به برگزاری مزایده فروش گازهای همراه نفت گفت: پیشنهادهای خوبی را به بخش خصوصی ارائه کردیم و تاکنون ٩ شرکت پیشنهادهای خود را ارائه دادند، هم اکنون ارزیابی‌های فنی تمام شده است و امیدواریم تا اوایل خرداد برای سه میدان در مناطق نفتخیز جنوب، مناطق مرکزی و فلات قاره تعیین تکلیف صورت گیرد.
دلیل اصلی عدم استقبال مناسب بخش غیردولتی برای شرکت در این مزایده، عدم موافقت وزارت نیرو با خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت با قیمتی مناسب بدلیل مشکلات مالی فراوان این وزارتخانه بود.
وزارت نفت خواستار خرید برق تولیدی از این گازها با قیمت 8 سنت به ازای هر کیلووات ساعت بود ولی وزارت نیرو با قیمت بالای 4 سنت به ازای هر کیلووات ساعت برای خرید این برق موافقت نکرد.
با توجه به اختلاف شدید وزارت نفت و نیرو درباره قیمت گذاری برق تولیدی از این گازها، ضرورت دارد که هر چه سریعتر معاون اول رئیس جمهور با توجه به اصل 124 قانون اساسی، ورود پیدا کند و مزایده فروش گازهای همراه نفت را از بن بست فعلی خارج نماید.
علی کاردر معاون سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت نیز با اشاره به فراخوان عمومی مزایده فروش گازهای ارسالی به مشعل، گفته بود: از میزان گاز مشعل مورد مزایده، بخش خصوصی می‌تواند سه هزار مگاوات برق تولید و به خارج از کشور صادر کند؛ این درحالی است که هم اکنون روزانه یک هزار مگاوات برق از کشور به خارج صادر می‌شود.
بنابراین می‌توان چنین برداشت کرد که سال‌های زیادی است که سرمایه ملی کشور به دلایل مختلف بر باد رفته است حال باید منتظر ماند که مسولان کشوربا توجه به اعلام مناقصه و مزایده برای جمع‌آوری گازهای همراه نفت چقدر به تعهداتشان عمل خواهند کرد.
تا زمانی که دولت برنامه‌ای فشرده برای اجرای این موضوع نداشته باشد و اجازه دهد تا بخش خصوصی گازهای همراه را جمع‌آوری کند تا ایجاد ارزش افزوده برای کشور داشته باشد.
گزارش: حبیبه رحیمیان
