بازار قديمي سنندج يكي از بازارهاي سنندج است كه پلان آن به شكل يك مستطيل بزرگ بوده و بر خلاف اكثر بازارهاي ايراني كه به صورت خطي شكل گرفته‌اند، اين بازار با الهام از بازار پيرامون ميدان نقش جهان اصفهان ساخته شده است، در وسط اين بازار سراهاي مختلفي قرار داشته كه متاسفانه بر اثر خيابان‌كشي در اوايل حكومت پهلوي از بين رفته و به دو بخش تبديل شده كه بخش شمالي به بازار سنندجي و بخش جنوبي به بازار آصف نام گرفته شده است، از چهار دروازه قديمي بازار سنندج اكنون سه دروازه مدخل ورودي قديمي باقي مانده است.
تاريخ ساخت بازار سنندج به زمان سليمان خان اردلان در سال 1046 هجري قمري كه به عنوان والي كردستان از طرف شاهان صفوي منصوب و سنندج به عنوان مركز ايالت كردستان انتخاب شده، بازمي‌گردد.
سقف راسته بازار به صورت طاق و تويزه و طاق و گنبد ساخته شده و سقف حجره‌ها نيز به صورت طاق و تويزه با مصالح عمده از سنگ و خشت و آجر ساخته شده است.
بازار سرتپوله سنندج: يكي از بازارهاي شهر سنندج كه در محله‌اي به نام سرتپوله واقع شده بازار سرتپوله است كه از خيابان شهدا آغاز و به ابتداي بازار مستطيل شكل كه قبلاً به آن اشاره شده متصل مي‌شود، بقاياي اين بازار كه در مسير راه قديمي مريوان و سقز به كردستان عراق شكل گرفته هنوز موجود است، گذر اصلي اين بازار فاقد سقف است كه در پيرامون آن حجره‌ها و مغازه‌هايي از انواع مختلف قرار دارد، هرچند كه امروزه رونق گذشته را ندارد و ليكن براي ما مشخص مي‌سازد كه در مسير راه كاروان‌رو براي رسيدن به بازار اصلي سنندج شكل گرفته و تا امروز به حيات خود ادامه داده است.
بازار بيجار: بازار در مركز شهر بيجار واقع شده است، در حقيقت آنچه كه از بافت قديمي شهر بيجار باقي مانده است، مجموعه بازار آن شامل يك راسته طولاني شمالي جنوبي و تيمچه‌اي به نام حاج شهباز و سرايي به نام سراي امير تومان است، اكنون تعداد 16 باب حجره از بافت معماري قديم بازار در دو طرف راسته اصلي باقي‌مانده و مابقي حجره‌ها و راسته‌ها دستخوش تغييرات شده است.
در پوشش مغازه‌هاي اين بازار از طاق و تويزه استفاده شده است، موقعيت جغرافيايي بيجار بر سر راه كردستان و آذربايجان موجب شده كه اين بازار با وسعت و گستردگي خاصي شكل بگيرد و به علت قرارگيري در مسير راه كاروان‌رو تجاري در گذشته از رونق قابل توجهي برخوردار بوده است.
تاريخ دقيق ساخت بازار بيجار مشخص نيست ولي به نظر مي‌رسد كه نوع معماري و بقاياي وضعيت موجود احتمالاً در دوره قاجار ساخته شده باشد.
تيمچه حاج شهباز: همانطوري كه اشاره شد در ضلع شرقي راسته بازار بزرگ بيجار تيمچه‌اي زيبا قرار دارد كه به نام تيمچه حاج شهباز معروف است، اين اثر معماري داراي يك فضاي سرپوشيده مركزي است كه حجره‌هايي پيرامون آن شكل گرفته است، ويژگي معماري اين تيمچه نوع قوس‌ها و كاربندي‌هايي است كه در سقف آن مورد استفاده قرار گرفته است و همچنين بقيه نورگيرهاي آن در سقف و در تركيب با كاربندي‌هاي آن تصويري زيبا را ايجاد كرده كه نشانگر تفكر و ذوق بالا و قابل توجه معمار ساختمان است.
بازار قديمي شهر سقز: هرچند متاسفانه از بازار اصلي و قديمي شهر سقز بقاياي زيادي موجود نيست ليكن آثار كاروانسرا تا جوانشير نشانگر اهميت بازار سقز در گذشته بوده است.
در ضلع غربي حمام حاج صالح سقز بقاياي كاروانسرايي قديمي قرار دارد كه اكنون بخش‌هايي از ضلع شمالي آن باقي‌مانده است.
طرح آن شامل يك حياط مستطيل شكل با آب نمايي در وسط و رديف حجره‌هايي بوده كه تعدادي از آنها هنوز موجود است، ساختمان سرا كه در دو طبقه بنا شده بود داراي ستون‌هاي استوانه‌اي و پايه ستون‌هاي مربعي و رديف قوس‌هاي نيم‌دايره و تنگ‌گذاري به صورت ديوار باربر در فضاي نيمه باز مشرف به داخل حياط است، همچنين طبقه فوقاني داراي رديف ستون‌هاي چوبي سبك معماري منطقه شمال‌غرب ايران (كردستان) بوده است.
در حال حاضر بقاياي راسته‌هاي بازار قديمي سقز موجود است اما در طي چند دهه گذشته كاملا از نظر معماري دگرگون شده است.
بازارهای کردستان که مملو از کالاهای متنوع مورد نیاز خانواده ها است ودر تمام ایام سال پذیرای مسافران است.
انتهای پیام/ز
