قطع حلقه ارتباطی مردم با حاکمیت؛ شاه بیت مخالفان طرح «استانی‌شدن انتخابات»

به گزارش خبرنگار پارلمانی باشگاه خبرنگاران، سال دیگر در چنین روزهایی، لیست‌ انتخاباتی جناح‌های مختلف سیاسی برای ورود به خانه ملت بسته شده است و جریان‌های سیاسی و کاندیداهایشان در تب و تاب تبلیغات و جلب آرای شهروندان حوزه‌های انتخابیه خود هستند.

برخی صاحبنظران، انتخابات مجلس دهم را انتخاباتی حساس و سرنوشت‌ساز می‌دانند و شاید از همین رو باشد که این روزها دو نهاد مهم کشور سرگرم تدوین و تنظیم قوانینی با درون مایه‌ای انتخاباتی هستند؛ از یک سو، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، در جلسات د وهفته یکبار خود به سرعت به تصویب سیاست‌های کلی انتخابات می‌پردازند و از سویی دیگر، نمایندگان مجلس نیز، بحث استانی‌شدن انتخابات مجلس را به یکی از سوژه‌های این روزهای بهارستان تبدیل کرده‌اند.

اما در جلسه علنی روز یکشنبه 9 آذر سال جاری بود که نمایندگان مجلس بررسی یک فوریت طرح استانی شدن حوزه‌های انتخابیه انتخابات مجلس شورای اسلامی را در دستور کار خود قرار داده و فوریت این طرح با 133 رای موافق، 64 رای مخالف و 11 رای ممتنع از مجموع 220 نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید.

در صورت تصویب نهایی این طرح در صحن علنی و تایید شورای نگهبان، انتخابات مجلس یک مرحله‌ای خواهد شد و داوطلبانی که بالاترین رای را در کل استان به دست آورده‌اند به عنوان نمایندگان استان از شهرستان‌ها محسوب می‌شوند.

تقسیم حوزه‌های انتخابیه هر استان به دو بخش اصلی و فرعی یکی از مفاد طرح استانی شدن انتخابات مجلس است؛ به نحوی که در انتخابات مجلس شورای اسلامی محدوده جغرافیایی هر استان به عنوان حوزه انتخابیه اصلی و حوزه‌های انتخابیه موجود تابعه استان، حوزه انتخابیه فرعی محسوب می‌شوند و هر یک از رای‌دهندگان می‌توانند برای کلیه کرسی‌های استانی، نماینده انتخاب کنند.

طرح استانی شدن انتخابات مجلس نیز به مانند همه طرح‌ها و لوایح مطروحه در صحن بهارستان موافقان و مخالفانی را به همراه دارد.

موافقان این طرح با نگاهی کلان اعتقاد دارند که با تصویب نهایی این طرح، نمایندگان به بررسی امور ملی می‌پردازند و وقت نمایندگان صرف امور جزیی و محلی نخواهد شد.

خارج شدن انتخابات مجلس از حالت طایفه‌ای، فرقه‌گرایی و لابی‌گری، یکی دیگر از مزیت‌هایی است که مدافعان طرح استانی شدن حوزه‌های انتخابیه بر آن تاکید می‌کند.

همچنین، نمایندگان پیشنهاددهنده طرح استانی شدن انتخابات مجلس، چنین استدلال می‌کنند که به موجب این طرح، احتمال انتخاب داوطلبان و نامزدهای شاخص‌تر و باصلاحیت‌تر افزایش می‌یابد و در نتیجه، سطح کیفی و کارایی مجلس نیز ارتقاء پیدا می‌کند.

البته مخالفان طرح استانی شدن انتخابات مجلس نیز بیکار ننشسته‌اند و در رد این طرح، استدلال‌هایی متقن و قابل‌ تاملی را ارائه می‌کنند.

اما قطع شدن حلقه ارتباط حاکمیت با مردم، شاه بیت مخالفان طرح استانی‌شدن انتخابات مجلس است؛ این گروه از نمایندگان چنین استدلال می‌کنند که با تصویب نهایی طرح مزبور، فرصت رسیدگی به امور و مشکلات ساکنان مناطق محروم از نظام سیاسی کشور گرفته می‌شود و این امر با فلسفه وجودی نظام جمهوری اسلامی که همان حرکت بر مدار عدالت و احیای حقوق ستمدیدگان و مستضعفین است، منافات دارد.

مخالفان همچنین معتقدند با استانی شدن انتخابات مجلس، هزینه‌های انتخابات چند برابر شده و افرادی رای می‌آورند که به لابی‌های قدرت و ثروت متصل باشند و این امر هم در خلاف منویات مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت احتراز نمایندگان از کانون‌های ثروت و قدرت است.

البته مخالفت با طرح استانی برگزارشدن انتخابات مجلس تنها به موارد فوق منحصر نمی‌شود، بلکه برخی نمایندگان نیز از بُعد ساختارگرایانه به این موضوع می‌نگرند و چنین استدلال می‌کنند که در شرایط فعلی زیرساخت‌های استانی برگزارشدن انتخابات مجلس، فراهم نیست و این یکی از عمده دلایلی است که مخالفان این طرح بر آن تکیه می‌کنند.

نمایندگان موافق و مخالف طرح استانی برگزارشدن انتخابات مجلس، در کشاکش آراء بودند که در اوایل ماه جاری، «زارع زاده» سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس از تصویب کلیات این طرح خبر داد و البته تاکید کرد که برای تصویب جزئیات این طرح به اصلاحات زیادی نیاز است و طرح مزبور نقاط مبهمی زیادی دارد.

البته زارع زاده پس از تصویب کلیات طرح استانی برگزار شدن انتخابات مجلس، در مصاحبه با رسانه‌ها به یک نکته مهم دیگر هم پیرامون این طرح اشاره کرد و آن اینکه، مدافعان طرح مزبور عزم خود را جزم کرده‌اند تا این طرح را در اسفند 94 که موعد انتخابات مجلس دهم است، اجرایی کنند.

اما شاید هیچ فردی به اندازه «امیرخجسته» رئیس کمیسیون شوراها و امورداخلی مجلس برای صحبت و اظهارنظر پیرامون طرح استانی شدن انتخابات مجلس، ذی صلاح نباشد.

وی که نمایندگی مردم همدان و فامنین را در نهمین دوره مجلس شورای اسلامی برعهده دارد، پس از تصویب کلیات طرح مزبور، با تاکید بر مزایا و مواهب استانی برگزار شدن انتخابات مجلس، نقاط قوت این طرح را چنین برشمرد:« رسيدگی نمايندگان مجلس به امور ملی، پرهيز از امور جزيی با حفظ ويژگی محلی و ملی بودن مسووليت نمايندگان، جايگزين كردن برنامه محوری به جای شخص محوری، انتخاب داوطلبان شاخص با صلاحيت های برتر و متمايل كردن انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان به سمت ايجاد نظام انتخاباتی متناسب با ساختارهای سياسی و حقوقی ايران بخشی از اين اهداف است.»

خجسته همچنین حذف امور اختلاف‌برانگيز قومي و قبيله‌ای و تقويت همبستگی ملی، كاهش تعداد داوطلبان و كاهش هزينه اجرايی انتخابات، افزايش ميزان مشاركت عمومی شهروندان، عادلانه شدن نظام انتخاباتی و ايجاد فرصت‌های برابر برای ملت و تقويت فرهنگ اخلاق انتخاباتی را از دیگر اهداف طرح استانی برگزارشدن انتخابات مجلس دانست.

آنگونه که از اظهارات رئیس و اعضای کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس استنباط می‌شود، به نظر می‌رسد که متولیان اصلی طرح استانی برگزار شدن انتخابات مجلس، برای تصویب و قانونی کردن این طرح، حمیت و همت زیادی دارند؛ بویژه آنکه آن‌ها خوب می‌دانند که نمایندگان مجالس پنجم،هفتم و هشتم نیز تا میانه‌های تصویب این طرح پیش رفتند اما ایرادات شورای نگهبان و همچنین غوغاهای آن ادوار مجلس، مانع از تصویب طرح مزبور شد.

اما احمد آریایی‌نژاد نماینده مردم ملایر که یکی از مخالفان سرسخت طرح استانی شدن انتخابات مجلس است، به باشگاه خبرنگاران می‌گوید: تصویب این طرح حلقه ارتباطی مردم با حاکمیت را قطع خواهد کرد.

وی می‌افزاید: یکی از کارهای اصلی نمایندگان مجلس حضور در بین مردم و لمس مشکلات مردم است تا با حضور در صحن علنی بتوانند قوانین مورد نیاز را اعمال و بر اجرای آن نظارت کنند.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تصریح می‌کند: اگر بنا باشد نمایندگان از مردم دور باشند پس چه نیاز به نمایندگی مردم در مجلس است.

وی می‌گوید: رسیدگی به مشکلات مردم نیز جزء وظایف ملی نمایندگان است و نباید با این جمله که «وظیفه نمایندگان ملی است» از زیر بار رسیدگی به مشکلات مردم شانه خالی کنند.

این نماینده مجلس معتقد است قانون‌گذار که مجلس شورای اسلامی را به صورت فعلی تعریف کرده است با علم و اطلاع بوده است.
آریایی‌نژاد تأکید می‌کند: باید اجازه دهیم همه موارد در ریل خود انجام شوند.

به هر حال باید منتظر ماند و استدلال‌ها و احتجاجات موافقان و مخالفان طرح استانی برگزار شدن انتخابات مجلس را استماع کرد، بویژه آنکه به نظر می‌رسد با رسیدن طرح مزبور به جزئیات، دامنه اختلافات نیز بیشتر شود؛ همچنین باید دید که آیا طرح مزبور در صورت تصویب برای انتخابات مجلس دهم، اجرایی می‌شود یا خیر؟

انتهای پیام/