هشدار یک نویسنده پیشکسوت
مخاطبان فعلی کتاب‌های کودک را از دست ندهیم
جعفر ابراهیمی (شاهد) معتقد است راهکار مناسب ورود کتاب به خانه‌ها، بالابردن تیراژ و در نهایت تولید کتاب‌هایی با کیفیت بهتر است.
به گزارش حوزه ادبیات باشگاه خبرنگاران به نقل از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ این نویسنده حوزه کودک و نوجوان معتقد است تا زمانی که فرهنگ‌سازی برای خرید کتاب به وجود نیاید، تنها شیوه‌ی حفظ صنعت نشر از دست ندادن مخاطبان اصلی و خاص کتاب است و ضروری است این مخاطبان با چاپ کتاب‌های باکیفیت در تیراژ بالا از دایره‌ی فرهنگ خارج نشوند.
این شاعر پیشکسوت کتاب‌خوانان را به دو دسته تقسیم‌بندی می‌کند و می‌گوید: گروه اول کسانی هستند که به صورت ذاتی کتاب را دوست دارند و نیازی به ایجاد علاقه و انگیزه ندارند. اما گروه دیگر، افرادی هستند که تنها در طول زندگی خود به کتاب‌های درسی مراجعه می‌کنند و فرهنگ‌سازی لازم برای جلب توجه آن‌ها به سایر کتاب‌ها صورت نگرفته است.
او می‌افزاید: در میان این افراد، هستند کسانی که تنها در دوره نوجوانی به کتاب‌های علمی مراجعه کرده‌اند و مطالعه در زمینه‌ی علوم انسانی را بیهوده دانسته‌اند. پس در این شرایط تنها می‌توان گروه اول را حفظ کرد.
به عقیده‌ی ابراهیمی، در شرایط فعلی کتاب گران نیست، آنچه آزاردهنده است تعداد بالای کتاب‌ها در عنوان و تیراژ پایین آن‌هاست که در یک چرخه‌ی نادرست، صدمات مختلفی به گروه‌های مختلف وارد می‌کند.
جعفر ابراهیمی که خود چند دوره دبیر جشنواره کتاب کودک و نوجوان کانون بوده، در حاشیه هفدهمین دوره این رویداد فرهنگی، با اشاره به افت کیفی آثار نویسندگان، تصویرگران و شاعران به دلیل تیراژ پایین کتاب‌ها و تعداد عناوین آثار، می‌گوید: به طور مثال خود من حدود 130 عنوان کتاب دارم. دوستان دیگر تا 400 عنوان کتاب هم تالیف کرده‌اند! اگر تیراژ کتاب در ایران مناسب باشد علاوه بر دریافت حق‌الزحمه‌ی مناسب، خود را موظف به نوشتن اثری می‌کنم که به دلیل تیراژ بالا، جزو شناسنامه‌ی من خواهد بود. اما امروزه نویسندگان جهت امرار معاش دست به انجام کارهای سفارشی می‌زنند.
این شاعر کودک هم‌چنین می‌گوید که زمانی که یک کتاب از لحاظ متن و کتاب‌سازی پیشرفت کند، بی‌تردید توسط خانواده‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرد. او می‌گوید: به تازگی خبر انتشار مجدد کتاب "زنگ‌ها برای که به صدا درمی‌آیند" را شنیدم، به کتاب‌خانه‌ام مراجعه کردم و متوجه شدم حدود چهل سال قبل این اثر در 10هزار نسخه چاپ شده است، اما تیراژ جدید آن تنها 2هزار نسخه است. چراکه هزار ناشر در حال رقابت با هم در انتشار کتاب‌های متنوع و بی‌کیفیت هستند و کتاب با کیفیت در این بازار جایی ندارد.
وی در ادامه، تاکید می‌کند که حتی همین کتاب‌های مناسب موجود هم، در توزیع نیز دچار مشکل می‌شوند و دوسال طول می‌کشد تا به دست مخاطب برسند. پس ضروری است برای جلب نظر خانواده‌ها، کتاب‌هایی کم‌تر و با کیفیت تولید کنیم تا چرخه‌ی کتاب در ایران سالم شود.
ابراهیمی شاهد در بخش دیگر سخنان خود به فرهنگ‌سازی در جریان کتابخوانی که نیاز به زمانی طولانی دارد، اشاره می‌کند. او تنها برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها و معرفی آثار مناسب را گام درست نمی‌داند و می‌گوید که باید نمود عینی یک کتاب‌خوان در جامعه مشخص شود. او کتابخوانی را تا هنگامی که کتاب‌خانه‌های مدارس نتوانند به کتاب‌های جذاب برای کودکان مجهز شوند و در عرف، خواندن کتاب‌های داستانی کار بیهوده‌ای تلقی شود، همچنان دچار بحران معرفی می‌کند.
ابراهیمی می‌گوید: مدارس جلوی خواندن کتاب را می‌گیرند و مدرک‌گرایی نشانه‌ی پیشرفت افراد تلقی می‌شود، بنابراین تا زمانی که نتوان بر روی جریان فرهنگی متمرکز شد ضروری است مخاطبان فعلی را از دست ندهیم.
این شاعر و داستان‌نویس هم‌چنین به ترقی کتاب کودک و نوجوان پس از انقلاب اشاره دارد و آینده‌ای خوب را برای آن متصور است: سال‌ها قبل، از این‌که بگوییم نویسنده یا شاعر کودک و نوجوان هستیم احساس خوبی نداشتیم، اما حالا جامعه‌ی ایرانی ژانر کودک و نوجوان را می‌شناسد و آرام آرام نویسندگانی در این زمینه پرورش پیدا می‌کنند که این موارد همگی برای ما جای امیدواری دارد.
امسال در هفدهمین جشنواره‌ی کتاب کودک و نوجوان، خانواده‌ها و مدارس و دانش‌آموزان دعوت شده‌اند تا از 18 تا 24 بهمن همزمان با دهه‌ی فجر انقلاب اسلامی، در سالن نمایشگاهی مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون در خیابان حجاب، میهمان غرفه‌های عرضه‌ی کتاب و برنامه‌های فرهنگی‌هنری باشند.
برترین کتاب‌های سال گذشته نیز در حوزه‌ی کودک و نوجوان نیز در روز 20 بهمن از سوی هیات داوران معرفی و تقدیر می‌شوند.
انتهای پیام/ رض
این شاعر پیشکسوت کتاب‌خوانان را به دو دسته تقسیم‌بندی می‌کند و می‌گوید: گروه اول کسانی هستند که به صورت ذاتی کتاب را دوست دارند و نیازی به ایجاد علاقه و انگیزه ندارند. اما گروه دیگر، افرادی هستند که تنها در طول زندگی خود به کتاب‌های درسی مراجعه می‌کنند و فرهنگ‌سازی لازم برای جلب توجه آن‌ها به سایر کتاب‌ها صورت نگرفته است.
او می‌افزاید: در میان این افراد، هستند کسانی که تنها در دوره نوجوانی به کتاب‌های علمی مراجعه کرده‌اند و مطالعه در زمینه‌ی علوم انسانی را بیهوده دانسته‌اند. پس در این شرایط تنها می‌توان گروه اول را حفظ کرد.
به عقیده‌ی ابراهیمی، در شرایط فعلی کتاب گران نیست، آنچه آزاردهنده است تعداد بالای کتاب‌ها در عنوان و تیراژ پایین آن‌هاست که در یک چرخه‌ی نادرست، صدمات مختلفی به گروه‌های مختلف وارد می‌کند.
جعفر ابراهیمی که خود چند دوره دبیر جشنواره کتاب کودک و نوجوان کانون بوده، در حاشیه هفدهمین دوره این رویداد فرهنگی، با اشاره به افت کیفی آثار نویسندگان، تصویرگران و شاعران به دلیل تیراژ پایین کتاب‌ها و تعداد عناوین آثار، می‌گوید: به طور مثال خود من حدود 130 عنوان کتاب دارم. دوستان دیگر تا 400 عنوان کتاب هم تالیف کرده‌اند! اگر تیراژ کتاب در ایران مناسب باشد علاوه بر دریافت حق‌الزحمه‌ی مناسب، خود را موظف به نوشتن اثری می‌کنم که به دلیل تیراژ بالا، جزو شناسنامه‌ی من خواهد بود. اما امروزه نویسندگان جهت امرار معاش دست به انجام کارهای سفارشی می‌زنند.
این شاعر کودک هم‌چنین می‌گوید که زمانی که یک کتاب از لحاظ متن و کتاب‌سازی پیشرفت کند، بی‌تردید توسط خانواده‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرد. او می‌گوید: به تازگی خبر انتشار مجدد کتاب "زنگ‌ها برای که به صدا درمی‌آیند" را شنیدم، به کتاب‌خانه‌ام مراجعه کردم و متوجه شدم حدود چهل سال قبل این اثر در 10هزار نسخه چاپ شده است، اما تیراژ جدید آن تنها 2هزار نسخه است. چراکه هزار ناشر در حال رقابت با هم در انتشار کتاب‌های متنوع و بی‌کیفیت هستند و کتاب با کیفیت در این بازار جایی ندارد.
وی در ادامه، تاکید می‌کند که حتی همین کتاب‌های مناسب موجود هم، در توزیع نیز دچار مشکل می‌شوند و دوسال طول می‌کشد تا به دست مخاطب برسند. پس ضروری است برای جلب نظر خانواده‌ها، کتاب‌هایی کم‌تر و با کیفیت تولید کنیم تا چرخه‌ی کتاب در ایران سالم شود.
ابراهیمی شاهد در بخش دیگر سخنان خود به فرهنگ‌سازی در جریان کتابخوانی که نیاز به زمانی طولانی دارد، اشاره می‌کند. او تنها برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها و معرفی آثار مناسب را گام درست نمی‌داند و می‌گوید که باید نمود عینی یک کتاب‌خوان در جامعه مشخص شود. او کتابخوانی را تا هنگامی که کتاب‌خانه‌های مدارس نتوانند به کتاب‌های جذاب برای کودکان مجهز شوند و در عرف، خواندن کتاب‌های داستانی کار بیهوده‌ای تلقی شود، همچنان دچار بحران معرفی می‌کند.
ابراهیمی می‌گوید: مدارس جلوی خواندن کتاب را می‌گیرند و مدرک‌گرایی نشانه‌ی پیشرفت افراد تلقی می‌شود، بنابراین تا زمانی که نتوان بر روی جریان فرهنگی متمرکز شد ضروری است مخاطبان فعلی را از دست ندهیم.
این شاعر و داستان‌نویس هم‌چنین به ترقی کتاب کودک و نوجوان پس از انقلاب اشاره دارد و آینده‌ای خوب را برای آن متصور است: سال‌ها قبل، از این‌که بگوییم نویسنده یا شاعر کودک و نوجوان هستیم احساس خوبی نداشتیم، اما حالا جامعه‌ی ایرانی ژانر کودک و نوجوان را می‌شناسد و آرام آرام نویسندگانی در این زمینه پرورش پیدا می‌کنند که این موارد همگی برای ما جای امیدواری دارد.
امسال در هفدهمین جشنواره‌ی کتاب کودک و نوجوان، خانواده‌ها و مدارس و دانش‌آموزان دعوت شده‌اند تا از 18 تا 24 بهمن همزمان با دهه‌ی فجر انقلاب اسلامی، در سالن نمایشگاهی مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون در خیابان حجاب، میهمان غرفه‌های عرضه‌ی کتاب و برنامه‌های فرهنگی‌هنری باشند.
برترین کتاب‌های سال گذشته نیز در حوزه‌ی کودک و نوجوان نیز در روز 20 بهمن از سوی هیات داوران معرفی و تقدیر می‌شوند.
انتهای پیام/ رض
