به گزارش خبرنگار کلینیک باشگاه خبرنگاران، دمای محیط زندگی، فعالیت غده تیروئید، فعالیت بدنی منظم، مصرف فراوان غذاهای تند و پر ادویه از عوامل مهم ایجاد سوخت و ساز در بدن می باشند.

عوامل متعدد بسیاری وجود دارد که میزان سوخت و ساز را در افراد مختلف تغییر می دهد. شاید شما هم دیده باشید فردی را که از شما لاغرتر است و حتی بیشتر از شما هم غذا مصرف می کند اما همچنان لاغر باقی می ماند ولی شما با خوردن غذایی با مقدار کالری مشابه با او مرتبا بر وزنتان افزوده می شود. واقعیت این است که عوامل زیادی علاوه بر مصرف مقدار غذا، بر میزان سوخت و ساز انرژی در بدن دخیل هستند و افزایش وزن را در افراد منجر می شوند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با مهمترین این عوامل آشنا شوید.

 

هر چه دمای محیط بیشتر باشد. بدن انرژی بیشتری می سوزاند. تحقیقات نشان می دهد افرادى که در مناطق گرمسیری زندگی می کنند، 5 تا20 درصد بیشتر از افرادى که در مناطق معتدل زندگی می کنند، انرژی مى سوزانند و حتى وقتى که به مناطق معتدل هم مهاجرت مى کنند باز هم انرژی متابولیسم پایه شان یعنی انرژی که در حالت استراحت برای حفظ بدنشان مصرف می کند، بالاتر است. شاید یکی از علل چاقی در افرادی که در مناطق معتدل زندگی می کنند به نسبت سیاهپوستان و افرادی که در مناطق گرم و حاره ای زندگی می کنند؛ همین مسئله باشد.

یکی از اقوام و مللی که به مصرف مقادیر بسیار زیاد فلفل مشهور هستند هندی ها می باشند. راز لاغر ماندن هندی ها مصرف غذاهایی سرشار از انواع ادویه های تند و انواع فلفل ها می باشد. فلفل قرمز سرشار از کاپسایسین است که در دستگاه گوارش گرمای زیادى ایجاد می کند و مقادیر فراوانى از انرژى در رژیم غذایی نیز براى هضم، گوارش و تجزیه شدن آن مصرف مى شود؛ به همین علت باعث لاغری می شود. مصرف ادویه ها مانند دارچین، زنجبیل و موارد دیگری از این دست هم مشابه همین اثر را در دستگاه گوارش القا مى کنند.

 چای سفید، چای سیاه، چای سبز، اولنگ و قهوه به دلیل دارا بودن کافئین روند متابولیسم را هم در دستگاه گوارش و هم در سایر قسمت‌هاى بدن افزایش مى دهند. در ضمن به دلیل جایگزین شدن به جاى انتقال دهنده هاى عصبى در سیستم عصبى از احساس خستگى ناشى از اتمام ذخایر انتقال دهنده هاى عصبى مى کاهند. در حقیقت یکى از علل خستگى اتمام ذخایر انتقال دهنده هاى عصبى در بدن مى باشد و کافئین مى تواند به جاى این انتقال دهنده ها مصرف شود و از میزان خستگى بدن بکاهد. کاهش احساس خستگى مى تواند توان فرد براى انجام فعالیت های بدنى بیشتر را به همراه داشته باشد. البته مراقب باشید زیاده روی نکنید.

 

چقدر از دیدن افرادی که لاغر هستند و هر چقدر می خورند باز لاغر می مانند حرص خورده اید؟ علت این امر نسبت سطح به حجم است. نسبت سطح به حجم در افراد لاغر و قد بلند بیشتر از فراد چاق و کوتاه قد است. در حقیقت سطح بدنی در یک فرد لاغر و بلند قد زیاد است اما بدنش حجم زیادی ندارد و برعکس فردی که کوتاه قد و چاق است حجم بیشتری دارد ولی سطح بدنی در او زیاد نیست. سطح بدنی بیشتر، باعث اتلاف بیشتر انرژی می شود در حقیقت وقتی سطح بدن بیشتر باشد راه‌های بیشتری برای انتشار انرژی بدن به محیط وجود دارد. ولی وقتی سطح بدن کم باشد و در عوض حجم زیاد باشد برای رسیدن انرژی از مرکز بدن به سطح بدن مسافت بیشتری باید طی شود و در نتیجه انرژی کمتری به محیط منتشر می شود.

 

ورزش باعث افزایش توده ماهیچه اى و کاهش توده چربى در بدن مى شود. توده ماهیچه اى به نسبت توده چربى در حالت عادى و حتى در حالت استراحت انرژى بیشترى مصرف مى کنند. در حقیقت بدن براى حفظ توده ماهیچه اى انرژى بیشترى صرف مى کند که همین امر به تناسب اندام در فرد ورزشکار کمک مى کند.

خانم ها به دلیل بیشتر بودن توده چربى بدنشان انرژى کمترى را در حالت استراحت مى سوزانند. پس با مصرف مقادیر مساوى غذا در خانم‌ها و آقایان، خانم‌ها سریع‌تر چاق خواهند شد.

با افزایش سن بعد از سن سى سالگى توده هاى ماهیچه اى در بدن تحلیل مى روند و جاى آن‌ها با توده هاى چربی پر می شود. این افزایش در توده چربى افراد را براى اضافه وزن و چاقی مستعد مى کنند زیرا همانگونه که ذکر شد انرژى کمترى براى حفظ توده هاى چربى لازم است. ولی توده های ماهیچه ای انرژی زیادتری مصرف می کنند.

 

یکی از هورمون‌های بسیار مهم در متابولیسم بدن غده تیروئید می باشد. این غده میزان سوخت و ساز و مصرف انرژی را در بدن تنظیم می کند. اگر این غده بیش از حد معمول فعال باشد که اصطلاحا به آن پرکاری تیروئید می گویند، میزان سوخت و ساز در بدن فرد افزایش می یابد و لاغری را برای افراد به همراه دارد و متقابلا اگر این غده فعالیت چندانی نداشته باشد، بیماری کم کاری تیروئید بروز می کند و در این حالت، تیروئید فعالیت زیادی ندارد و بدن فرد انرژی زیادی نمی سوزاند و بیشتر انرژی را در خود ذخیره می کند که پیامد آن چاقی می باشد.

گردآوری : گروه سبک زندگی سیمرغ