عضو کمیسیون مشورتی شورای عالی انقلاب فرهنگی:
باورهای فرهنگی از ملزومات توسعه علمی کشور است
ایراندخت فیاض مهمان برنامه "چراغ سبز" با موضوع نظارت و پایش و راهبری شتاب علمی و فناوری کشور بود.
به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران؛ ایراندخت فیاض، عضو کمیسیون مشورتی شورای عالی انقلاب فرهنگی، در خصوص راه کارهای شتاب علمی کشور، گفت: به اعتقاد من نخست باید ظرفیت سیستم‌هایی که تولیت علم را به عهده دارند و یا ماموریت آن به دوش آنها گذاشته شده، بررسی کرد.
وی افزود: بخشی از این سیستم ها نرم افزاری است و بخش عمده ای از آن هم سخت افزاری است که باید به هر دوی آنها توجه شود.
وی با اشاره به بخش نرم افزاری گفت: این بخش منابع انسانی است و در مراکز آموزشی کشور به سخت افزار نیاز دارد مانند آزمایشگاه و امثال اینها و یک بخش هم بخش حمایتی است که باید از اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها صورت بگیرد و یک بخش هم بخش‌های فضاسازی علمی است که ترغیب به باور فکری است که به این سمت سوق پیدا کنیم که می توانیم تولید دانش کنیم.
فیاض با اشاره به سخنان رهبری و تاکید ایشان بر مرجعیت علمی، اظهار داشت: منظور رهبری این بود که اتوبان یک طرفه علم از خارج به داخل دو طرفه شود و در بعضی موارد یک طرفه به صورت بالعکس شود و حتی فرمودند که به گونه ای شود که زبان فارسی به عنوان زبان علم مورد نیاز جهان شود.
وی افزود: شاید در وهله اول فکر کنیم که این دست نیافتنی باشد ولی وقتی که دقت می کنیم می بینیم که اگر گام‌های تفکر و گام‌های سخت افزاری کار را برداریم این نیز شدنی است.
عضو کمیسیون مشورتی شورای عالی انقلاب فرهنگی، باور داشتن را رکن اصلی رسیدن به این مرحله دانست و گفت: من باور دارم که بسیاری در این کشور وجود دارند که اندیشه‌های بسیار ناب دارند ولی لنگ همین خود باوری است و در بسترهای لازم این اندیشه ها بیان نمی شود.
وی اظهار داشت: دلیل اینکه می‌گویم، این ظرفیت ها در کشور وجود دارد، یکی برخوردهایی که با حوزه های آکادمیک داشته ام و یکی هم فضای تاریخی، سیاسی جهان است که به سمت جنگ های نسل چهارم می رود، یعنی از جنگ‌های نرم هم عبور کرده و به سمت جنگ های علمی می رود و نشانه اش هم این است که الان چه چیزی جهان سلطه را نگران می کند؟؛ اینکه فضای ناامن اجتماعی و روانی برای جامعه نخبگانش ایجاد شود.
فیاض با تاکید بر اینکه بحث مرجعیت علمی یک بحث مهم است، خاطرنشان کرد: نخبگان ما هم از بابت ملی و فراملی دارای عزت خواهند شد و هم از بعد ظرفیت‌های فکری که وجود دارد، باید به این سمت برویم. ما باید هم فضای علمی ایجاد کنیم و هم کرسی‌های آزاد اندیشی را ترویج کنیم تا یک اندیشه تازه ایجاد شود، هر چند که در علوم پایه و علوم انسانی خیلی یکسان نیستند.
وی افزود: باید فضا طوری باشد که اگر من یک نظری دادم که مخالف است، نباید فردا در معرض آسیب های مختلف آکامیک و سیاسی و اجتماعی قرار بگیرم. این در بستر سازی تولید دانش در کشور لازم است.
وی باورهای فرهنگی را از دیگر ملزومات توسعه علمی کشور برشمرد و افزود: اینکه باور کنیم که ما می توانیم تولید دانش کنیم و باور کنیم می توانیم در جهان حرف اول علمی را بزنیم و صادرات علم داشته باشیم یک نیاز است. مثلا می‌توانیم در طب سنتی در جهان حرف اول را بزنیم، زیرا ظرفیت های علمی و تاریخی آن را داریم.
عضو کمیسیون مشورتی شورای عالی انقلاب فرهنگی، در خصوص رسیدن به باور ما می توانیم، گفت: این یک موضوع فرهنگی است. ما خیلی وقت ها فکر می کنیم در فضای فکری و تولید علم مثلا جنسیت و یا سن یک متغیر مهم است ولی این یک دام فرهنگی است.
وی افزود: اگر یک جوانی یک نظریه را مطرح کرد یا یک مقاله علمی در حوزه تخصصی نوشت، معمولا به دلیل سن و سال کم مورد تغافل قرار می گیرد یا کسی باورش نمی کند. برخی موارد جزو قوانین ما است که اگر شما یک مقاله علمی می نویسید، اگر رفرنس ندهید و در واقع تمام مقاله برای خود شما باشد، چون آدم مشهوری هم نیستید، مقاله ات رد می شود و جایی چاپ نمی شود و این معنایش این است که ما دائما اندیشه‌های دیگران را تکرار می کنیم و این یک سنت غلط فرهنگی است.
وی تنظیم قوانین را بخش دیگری از پروسه تولید علم عنوان کرد و اظهار داشت: اگر امروز یک دانشجوی جوان نظریه پردازی و تولید علم کند، جایی کار او را به عنوان یک کار علمی نمی‌پذیرد، زیرا حتما باید یک استاد دانشگاهی کار او را تایید کند و خود اینها دام است.
فیاض ادامه داد: باید این باور ایجاد شود که جوانان می توانند، باور ایجاد شود که همه کس می تواند تولید علم کند، باور ایجاد شود که کشور در برخی موارد ظرفیت های خوبی دارد و اینها شعار و توهم نیست و اگر اینها را باور کنیم می‌توانیم مسیر را با موفقیت طی کنیم.
وی به سخنی از امام خمینی اشاره کرد و اظهار داشت: حضرت امام جمله ای دارند که به من خیلی چسبید. در اوایل دهه هفتاد بود که بنده قرار بود به عنوان عضو هیئت علمی جذب شوم و خیلی سخت بود. وقتی داشتم از در دانشگاه می رفتم جمله ای از حضرت امام دیدم که نوشته بود" باور کنیم که می توانیم". من وقتی این جمله را دیدم دائما تکرار کردم و رفتم و در ترم اول استقبال خوبی از من شد.
وی بر لزوم وجود فضای تضارب فکری تاکید کرد و گفت: در کشور ما هنوز فرهنگ اینکه ما می توانیم اندیشه های مخالف را بشنویم و برای آنها حرمت قائل شویم، وجود ندارد که این مطرود است.
وی ادامه داد: مشارکت فکری هم موضوع مهمی است. مشارکت‌های فکری ما در حد همایش‌ها است و تا این حد ضعیف است.
انتهای پیام/
