به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران به نقل از نسیم، دکتر محمود قرآن‌نویس با بیان اینکه مرکز
تحقیقات فیزیک پلاسما فعالیت خود را از سال 1373 آغاز کرده است، افزود: این
مرکز دو هدف کلی را دنبال می‌کند که شامل "تحقیقات در زمینه فناوری‌های
هسته‌ای همگام با دنیا" و "انجام تحقیقات صنعتی، کاربردی و پزشکی پیشرفته
در فیزیک پلاسما" می‌شود.
وی "انرژی و آب" را دو بحران بزرگ دنیا خواند و اظهار داشت: در حال حاضر
انرژی‌های تجدیدپذیر چون انرژی خورشیدی، جزر و مد و انرژی‌های هیدروترمال
(زمین گرمایی) وجود دارد که این منابع تنها قادر به تأمین 8 درصد انرژی
مورد نیاز بشر است و 92 درصد باقی مانده از طریق انرژی هسته‌ای تأمین خواهد
شد.
قرآن‌نویس با بیان اینکه تاکنون از انرژی هسته‌ای برای تأمین برق استفاده
می‌شده است، ادامه داد: در نیروگاه‌های اتمی، هسته سنگین اورانیوم از طریق
بمباران ذرات خنثی شکافته می‌شود و این امر موجب از بین رفتن مقداری جرم و
تبدیل آن به حرارت می‌شود و در نهایت این انرژی برای تولید برق مورد
استفاده قرار می‌گیرد.
* تلاش برای بدست آوردن انرژی پاک
رئیس مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما با اشاره به معضلات نیروگاه‌های اتمی گفت:
این نیروگاه‌ها دارای زباله‌های هسته‌ای هستند که باید دفن شوند؛ چرا که
برای از بین بردن تشعشعات آن، نیاز به یک میلیون سال زمان دارد.
قرآن‌نویس ادامه داد: با توجه به این معضلات، کشورهای پیشرفته به سمت
"انرژی هسته‌ای پاک" حرکت می‌کنند و مطالعات اولیه آن نیز از سوی محققان
روسیه در سال 1960 آغاز شده است. در این مطالعات با الگوگرفتن از خورشید،
اقدام به استفاده از روش گداخت هسته‌ای در مراکز تحقیقاتی مورد تحقیق قرار
می‌شود.
وی با اشاره به فرآیند "جوش هسته‌ای" خاطرنشان کرد: در خورشید میلیاردها
هسته سبک هیدوژن در اثر دمای بالا و نیروی ثقل بالا با یکدیگر جوش
می‌خورند.
قرآن‌نویس دلیل دشواری این فرآیند را در زمین، میزان بالای نیروی ثقل و
حرارت در خورشید دانست و ادامه داد: فرآیند جوش هسته ای باید در زمین و در
خلأ انجام شود و در خلأ، نیروی ثقل وجود ندارد و برای جبران آن لازم است تا
به دمای بالای 100 میلیون درجه سانتیگراد (دمای خورشید) برسد.
این محقق با تأکید بر اینکه همزمان با روسیه پژوهشگران کشورهای اروپایی،
ژاپن و آمریکا نیز این تحقیقات را آغاز کرده‌اند، گفت: هر کدام از این
کشورها اقدام به ساخت راکتورهای تحقیقاتی گداخت هسته‌ای کرده‌اند.
* تلاش جهانی برای تولید پنج دقیقه برق از فرآیند گداخت هسته‌ای
رئیس مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما، با اشاره به موفقیت محققان ژاپنی و
آمریکایی و اروپایی در انجام فرآیند گداخت هسته‌ای گفت: این فرآیند تنها
برای چند ثانیه قابل کنترل است و برای تولید برق با استفاده از روش گداخت
هسته‌ای، نیاز به راکتورهای تحقیقاتی دارد که به طور پیوسته کار کند و از
آنجایی که ساخت این راکتور هزینه و زمان‌بر بود، مطالعات از حالت محرمانه
بودن در کشورهای پیشرفته خارج شد.
وی اضافه کرد: در این راستا محققان کشورهای اروپایی، آمریکا، ژاپن، کره
جنوبی و هند با سرمایه‌گذاری مشترک اقدام به طراحی راکتور تحقیقاتی کردند
که برای این منظور، هر قطعه از این راکتور در یکی از کشورهای فوق طراحی و
ساخته خواهد شد.
قرآن‌نویس با بیان اینکه این پروژه با عنوان پروژه "ایتر" (ITER)
در حال اجراست، ادامه داد: این راکتور که قرار است در کشور فرانسه
راه‌اندازی شود، در 300 ثانیه 300 مگاوات برق تولید خواهد کرد و در صورت
موفقیت، در این پروژه راکتورهای تجاری ساخته خواهد شد.
رئیس مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما همچنین خاطرنشان کرد: بر اساس پیش‌بینی‌ها
قرار است در سال 2028 این راکتور به طور آزمایشی راه‌اندازی شود.
* مزایای به کار گرفتن فرآیند گداخت هسته ای
"حادثه‌ای جبران‌ناپذیر در ژاپن و چرنوبیل رخ داد. این در حالی است که
فناوری گداخت هسته ای ار آنجایی که در خلأ انجام می‌شود، خطری را در پی
نخواهد داشت؛ چراکه با از بین رفتن خلا، واکنش نیز متوقف خواهد شد".
قرآن نویس با تأکید بر اینکه در این فرآیند از "دوتریوم تریتنیوم" استفاده می‌شود، خاطرنشان کرد که این مواد عاری از رادیواکتیو است.
* حذف نام محققان ایرانی از پروژه جهانی "ایتر"
وی با بیان اینکه در دنیا 32 راکتور فعال وجود دارد، ادامه داد: هر کدام
از این راکتورها که دارای شناسنامه هستند و کاربرد متفاوتی دارند و راکتور
ایران نیز در زمینه "بررسی ناپایداری و اندازه‌گیری پارامترهای پلاسما"
فعال است.
قرآن نویس با بیان اینکه بر اثر فشارهای جهانی نام محققان ایرانی در این
پروژه حذف شده است، اضافه کرد: در این پروژه تنها نام مرکز تحقیقات فیزیک
پلاسما - واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد - در کنار سایر کشورها
مشارکت‌کننده در پروژه (ITER) قید شده است.
* کمبود متخصص هسته‌ای؛ معضل جهانی
رئیس مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما، کمبود نیروی انسانی در حوزه گداخت
هسته‌ای را از جمله معضلات جهانی ذکر کرد و افزود: برای اجرای پروژه ایتر،
نیاز به 1500 متخصص است؛ در حالی که تاکنون تنها 500 متخصص جذب این پروژه
شده‌اند که این مسأله نیز، به دلیل جوان بودن این فناوری است.
وی یادآور شد: با توجه به تحقیقاتی که در
ایران آغاز شده است، در واحد علوم و تحقیقات با استفاده از راکتور تحقیقاتی
که جزء راکتورهای فعال جهان است، تربیت نیروی انسانی متخصص در این حوزه را
آغاز کرده‌ایم.
