به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران؛ مهدی کمالی مسئول مرکز نانوبیوتکنولوژی دانشگاه بقیه ا... الاعظم از فعالیت شرکت دانش بنیان خود بر روی داروهای نوترکیب و ورود به این عرصه از حدود سه سال پیش خبر داد.
کمالی در خصوص تقسیم بندی و جزییات تولید داروهای نوترکیب این چنین گفت: از یک منظر می توان داروها را به دو دسته تقسیم نمود یعنی داروهایی که از مولکول‌های کوچک و مولکول‌های بزرگ تشکیل شده‌اند.
وی ادامه داد: داروها با مولکول‌های کوچکتر به روش‌های شیمیایی که اصطلاحا سنتز کردن نامیده می شود، ساخته می‌شوند. اما سنتز مولکول‌های درشت تر با روش های شیمیایی معمولا سخت تر است و مقرون به صرفه نیست لذا این کار با سیستم‌های بیولوژیکی انجام می‌شود و داروهای نوترکیب نیز در این گروه قرار می‌گیرند یعنی مولکول‌های درشتی که توسط سیستم‌های زنده تولید می شوند.
وی در توضیحات بیشتر از روند تولید داروهای نوترکیب آنها را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: دسته اول، داروهای نوترکیبی که در گروه پروکاریوت‌ها و میکروارگانیسم ها که از نظر طبقه بندی در پائین‌ترین رده قرار می‌گیرند؛ هستند. طبیعی است که استفاده از این نوع میکروارگانیسم‌ها که ابتدایی تر هستند، از نظر هزینه تولید ارزان تر تمام می‌شوند و کار با آنها راحت تر است.
کمالی گروه دوم را داروهایی از گروه میکروارگانیسم ها نامید که مخمر یا قارچ نامیده می شوند که از نظر رده بندی از باکتری‌ها و پروکاریوت‌ها یک رده بالاتر قرار دارند اما تا حدودی شرایط رشد و نمو آنها مشابه پروکاریوت‌ها است و بنابراین از نظر هزینه و کار نیز در همان سطح قرار می گیرند.
ماده تولید شده توسط سلول‌های انسانی در شرایط آزمایشگاهی
این صاحب شرکت دانش بنیان گروه سوم داروهای نوترکیب را داروهایی که در گروه یوکاریوت و یا سلول هایی که از نظر رده بندی بالاتر از پروکاریوت‌ها قرار دارند و معروف به خطای سلولی هستند؛ برشمرد و گفت: در واقع تولید داروهای یوکاریوت، تولید آن ماده ای است که توسط سلول‌های انسانی به طور معمول در حال تولید شدن هستند و در سلول‌های مشابه سلول انسانی در شرایط آزمایشگاهی تولید می شوند.
وی با بیان اینکه داروهای نوترکیب گروه یوکاریوت از نظر هزینه و سختی کار ازگروه اول و دوم به مراتب پرهزینه تر و مشکل تر هستند و به این ترتیب تولید داروهای نوترکیب یوکاریوت از نظر سطح تکنولوژی بسیار بالاتر از پروکاریوت‌ها است؛ گفت: تولید دارو در سطح پروکاریوت در ایران تاحدودی پیشرفت داشته است و داروهای تولید شده از این طریق خود را به بازار عرضه کرده‌اند چنانچه این امر حاکی از آن است که در این زمینه می‌توانیم تا حدودی خودکفا باشیم اما در سطح یوکاریوت هنوز در ابتدای راه هستیم.
کمالی ضمن یادآور شدن اینکه تولید آزمایشگاهی و صنعتی دو مقوله کاملا متفاوت هستند، گفت: در تولید آزمایشگاهی معمولا بسیاری از روش‌ها کارآمد هستند و به راحتی ما را به محصول می رسانند اما در بحث صنعتی روش‌های آزمایشگاهی بسیار پرهزینه می شوند و دیگر توجیه اقتصادی ندارند.
تولید داروهای یوکاریوت نشان از فن آوری پیشرفته و جایگاه یک کشور است
این مسئول مرکز نانوبیوتکنولوژی دانشگاه به خبرنگار بسیج جامعه پزشکی گفت: حال در اینجا هنر محقق است که بتواند روش‌هایی را بیابد که از نظر هزینه مقرون به صرفه باشد البته دستیابی به این روش‌ها خود یک فن آوری محسوب می شود. در روش هایی که می خواهیم یک داروی نوترکیبی را تخلیص کنیم، روش های آزمایشگاهی مانند اضافه کردن تعداد اسید آمینه مشخص به یک دارو و تخلیص با استفاده از یک ستون وجود دارد که این فن آوری در سطح آزمایشگاهی به خوبی انجام می‌شود اما وقتی وارد تولید صنعتی می‌شویم دیگر نمی توان هیچ نوع تغییری در آن به وجود آورد بنابراین باید یک روش تخلیص مخصوص آن دارو را داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: اینجاست که فن آوری پیشرفته و جایگاه یک کشور در این زمینه خود را نشان می دهد و یک کشور می تواند خود را در صنعت داروهای یوکاریوت عرض اندام کند.
کمالی در پایان مطلبی را درخصوص عدم پیشرفت ایران در تولید این نوع از داروهای استراتژیک گفت که جای تامل دارد؛ به گفته وی، متاسفانه داروهایی که تاکنون رونمایی شده از نوع کم هزینه بوده است اما این ادعا نیز همواره بوده که با تولید این قبیل داروها به انتهای راه رسیده ایم درصورتی که واقعیت خلاف این است.
انتهای پیام/
