هر شب با قرآن/ چند نکته درباره «چشم زخم»!
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی گزیده، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛
و نزدیک بود کسانی که کفر ورزیدند، چون قرآن را شنیدند، تو را چشم بزنند و می‌گویند: او دیوانه است. (51) در حالی که آن قرآن جز مایه بیداری برای جهانیان نیست. (52)
در آغاز این سوره به تهمت جنون به رسول اللّه‌صلی الله علیه وآله اشاره شد و در این آیه که پایان این سوره است به این نسبت تصریح شده است. «و یقولون انّه لمجنون». «لیزلقونک» از ماده «زلق» به معنای لغزیدن و به زمین افتادن و کنایه از هلاکت و نابودی است.
* آیه 51، بیانگر شدّت غضب کفّار است که به هنگام شنیدن آیات قرآن می‌خواهند با چشمانشان تو را نابود کنند و مراد از آن، یا نابود کردن طریق چشم زخم است و یا کنایه است، همان طور که می‌گوییم فلانی بانگاهش می‌خواست مرا بخورد.
* بغض و کینه انسان را به تضادگویی وادار می‌کند. از یک سو قرآن را عظیم می‌داند به نحوی که حسادتش می‌خواهد پیامبر را نابود کند و از سویی دیگر او را به پریشان گویی و دیوانگی متّهم می‌کند. دشمن با دست می‌جنگد، با زبان تهمت می‌زند، و با چشم قصد نابودی دارد.
* آغاز سوره، سخن از قلم و نوشتن بود و پایان سوره، بیداری تمام جهانیان. شاید اشاره به این باشد که کلید بیدار شدن جهانیان، ابزار فرهنگی است.
* پیامبر فرمود: «انّ العین حقّ و انّها تُدخل الجمل والثور التّنور» چشم زخم حق است و به قدری کارساز است که شتر و گاو را داخل تنور می‌کند.( بحار الانوار، ج63، ص 17)
* چشم زخم لازم نیست از دشمن باشد. گاهی دوست از دوست خودش به خاطر داشتن کمالی تعجب می‌کند و لذا در حدیث داریم که اگر از دوست خود چیزی دیدید که تعجب کردید، خدا را یاد کنید تا بلای چشم زخم دفع شود و چه بسیارند کسانی که به وسیله چشم زخم هلاک شده و جان داده‌اند.( بحارالانوار، ج 95، ص 127)
* البتّه حق بودن شوری چشم به این معنا نیست که ما به بعضی افراد سوءظن داشته باشیم و آنان را متهم به چشم شوری کنیم. و یا کوتاهی‌های خودمان را در موارد مختلف به‌حساب چشم زخم بگذاریم. در روایات می‌خوانیم: صدقه، دعا، خواندن سوره‌های ناس و فلق و امثال آن می‌تواند مانع تأثیر چشم زخم شود.
* کینه دشمن جدی‌ست، باید به هوش بود. «و ان یکاد الّذین کفروا لیزلقونک»
* قرآن، از توطئه‌های دشمن پرده برمی‌دارد. «و ان یکادالّذین کفروا»
* لبه تیز حمله دشمن رهبر جامعه اسلامی است. «لیزلقونک»
* چشم زخم یک واقعیت است. «لیزلقونک بابصارهم»
* در برابر تهمت به اولیای الهی باید دفاع کرد. در برابر «یقولون انه لمجنون» خداوند فرمود: «ما انت بنعمة ربّک بمجنون»
* قرآن، وسیله غفلت زدایی است. «ان هو الا ذکر»
* قرآن، محدود به زمین و زمان خاصّی نیست، کتابی است جهانی و جاودانی برای همه ملت‌ها. «ذکر للعالمین»
سوره 68. قلم آیه 52،51
وَإِن یکادُ الَّذِینَ کفَرُواْ لِیزْلِقُونَک بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُواْ الذِّکرَ وَ یقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ (51) وَمَا هُوَ إِلَّا ذِکرٌ لِّلْعَالَمِینَ (52)و نزدیک بود کسانی که کفر ورزیدند، چون قرآن را شنیدند، تو را چشم بزنند و می‌گویند: او دیوانه است. (51) در حالی که آن قرآن جز مایه بیداری برای جهانیان نیست. (52)
در آغاز این سوره به تهمت جنون به رسول اللّه‌صلی الله علیه وآله اشاره شد و در این آیه که پایان این سوره است به این نسبت تصریح شده است. «و یقولون انّه لمجنون». «لیزلقونک» از ماده «زلق» به معنای لغزیدن و به زمین افتادن و کنایه از هلاکت و نابودی است.
* آیه 51، بیانگر شدّت غضب کفّار است که به هنگام شنیدن آیات قرآن می‌خواهند با چشمانشان تو را نابود کنند و مراد از آن، یا نابود کردن طریق چشم زخم است و یا کنایه است، همان طور که می‌گوییم فلانی بانگاهش می‌خواست مرا بخورد.
* بغض و کینه انسان را به تضادگویی وادار می‌کند. از یک سو قرآن را عظیم می‌داند به نحوی که حسادتش می‌خواهد پیامبر را نابود کند و از سویی دیگر او را به پریشان گویی و دیوانگی متّهم می‌کند. دشمن با دست می‌جنگد، با زبان تهمت می‌زند، و با چشم قصد نابودی دارد.
* آغاز سوره، سخن از قلم و نوشتن بود و پایان سوره، بیداری تمام جهانیان. شاید اشاره به این باشد که کلید بیدار شدن جهانیان، ابزار فرهنگی است.
* پیامبر فرمود: «انّ العین حقّ و انّها تُدخل الجمل والثور التّنور» چشم زخم حق است و به قدری کارساز است که شتر و گاو را داخل تنور می‌کند.( بحار الانوار، ج63، ص 17)
* چشم زخم لازم نیست از دشمن باشد. گاهی دوست از دوست خودش به خاطر داشتن کمالی تعجب می‌کند و لذا در حدیث داریم که اگر از دوست خود چیزی دیدید که تعجب کردید، خدا را یاد کنید تا بلای چشم زخم دفع شود و چه بسیارند کسانی که به وسیله چشم زخم هلاک شده و جان داده‌اند.( بحارالانوار، ج 95، ص 127)
* البتّه حق بودن شوری چشم به این معنا نیست که ما به بعضی افراد سوءظن داشته باشیم و آنان را متهم به چشم شوری کنیم. و یا کوتاهی‌های خودمان را در موارد مختلف به‌حساب چشم زخم بگذاریم. در روایات می‌خوانیم: صدقه، دعا، خواندن سوره‌های ناس و فلق و امثال آن می‌تواند مانع تأثیر چشم زخم شود.
* کینه دشمن جدی‌ست، باید به هوش بود. «و ان یکاد الّذین کفروا لیزلقونک»
* قرآن، از توطئه‌های دشمن پرده برمی‌دارد. «و ان یکادالّذین کفروا»
* لبه تیز حمله دشمن رهبر جامعه اسلامی است. «لیزلقونک»
* چشم زخم یک واقعیت است. «لیزلقونک بابصارهم»
* در برابر تهمت به اولیای الهی باید دفاع کرد. در برابر «یقولون انه لمجنون» خداوند فرمود: «ما انت بنعمة ربّک بمجنون»
* قرآن، وسیله غفلت زدایی است. «ان هو الا ذکر»
* قرآن، محدود به زمین و زمان خاصّی نیست، کتابی است جهانی و جاودانی برای همه ملت‌ها. «ذکر للعالمین»
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
