قیصری گفت: از 2000 سال پیش تا اول قرن بیستم بلندترین سدهای قوسی جهان (ایزد خواست فارس ، کبار قم و کریت طبس )در ایران احداث شده بود.

رئیس میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری طبس یادآور شد: سد کریت در سال 1370 با شماره 3523 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

وی خاطرنشان کرد: رئیس سابق کمیته بین المللی سدهای بزرگ ، سد کریت را شگفت انگیزترین دستاورد بشر در قرون وسطی نامیده است.

قیصری گفت: ارتفاع قسمت بیرونی سد از کف رودخانه 52 متر و طول آن در قسمت تاج 52 متر است و در 4 مرحله احداث شده که ضخامت تاج آن 2/1 تر می باشد که فاقد سرزیر بوده و برآورد می شود که بیش از هزار رو گذری سیلاب را تجربه نموده است.

وی یاد آور شد: یکی از ویژگیهای منحصر به فرد به این بنا که هنر سازی ایرانیان را آشکار می کند قوسی بودن آن است ، چراکه سدهای قوسی مقاومت بیشتری در مقابل فشارهای ناگهانی ، زلزله و حوادث طبیعی دارد.

وی تصریح کرد: در بدنه سد دریچه و مجرایی بر انتقال آب به پشت سد وجود داشته و سوراخ های متعددی در ارتفاع سد وجود دارد که اندازه های دقیق و متناسبی دارد و این سوراخ ها به نام قفل خوانده می شود.

رئیس میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری طبس افزود: حدود 150 سال قبل 4 متر به ارتفاع سد افزوده شده و این افزایش سبب جلوگیری از متروکه شدن این سد شده است.

وی گفت: در کتاب های تاریخی روایات مختلفی در خصوص قدمت این سد نقل شده که برخی آن را متعلق به دوره مغول و برخی متعلق به 700 سال قبل می دانند.

از جمله هانری گویلو این بنا را به دوره مغول نسبت داده است و همچنین در کتاب آب و آبیاری در ایران و نگرشی بر سدهای ایران سابقه این سدرا 400 سال قبل نوشته اند.

سدکریت در اواسط قرن پنجم قمری تعمیر شده و این می رساند که زمان ایجاد این سد بیش از قرن پنجم بوده و عمر سد بیش از 1000 سال است.

سد کریت طبس خراسان جنوبی در فاصله 60 کیلومتری شهر طبس و 48 کیلومتری شرق روستای کریت قرار گرفته است./ب