هر شب با قرآن/ مصداق «اهل ذکر» در کلام خدا چه کسانی هستند؟
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی گزیده به انعکاس آن در ادبیات پارسی، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛
ما قبل از تو نیز، جز مردانی که به سویشان وحی می نمودیم (فرشته یا موجود دیگری را) نفرستادیم (که آنها از آمدن تو تعجب می کنند، به آنها بگو): اگر نمی دانید از اهل ذکر بپرسید.
* این آیه یک اصل کلی را که عقل هر بشری می پذیرد، مطرح می کند وآن مراجعه به اهل علم وکارشناس است، یعنی هر چه را نمی دانید از آگاهان واهل خبره‌ی آن سؤال کنید. البته در زمینه‌ی مسائل دینی، بهترین مصداقِ «اهل ذکر» اهل بیت پیامبرند. و روایات زیادی از طریق شیعه و سنّی به این مضمون وارد شده که در جلد سوم ملحقات احقاق الحق، صفحه‌ی 482 به بعد نقل شده است.
* طبری، ابن کثیر و آلوسی نیز در تفاسیرشان، ذیل این آیه، اهلِ ذکر را اهل بیت پیامبر معرفی کرده اند.
* در جلد 23 بحار صفحه 172 به بعد، حدود شصت روایت در این باره نقل شده که در برخی از آنها، امامان معصوم فرموده اند: «نحن وا اهل الذکر المسئولون» بخدا قسم ما هستیم، آن اهل ذکری که مردم باید سؤالات خود را از آنان بپرسند.
* پیامبران الهی همه از جنس خود بشر بوده اند، نه از جنس فرشتگان. (و ما ارسلنا ...الاّ رجالاً)
* پیامبران، همه مرد بوده اند، آنهم مردانِ بالغ و رشید. (گرچه بعضی مثل عیسی و یحیی علیهما السلام در طفولیت به نبوت رسیده اند.) (رجالاً)
* نزول وحی الهی بر یک انسان تعجبی ندارد، این سنت خداوند برای هدایت بشر بوده است. (رجالاً نوحی الیهم)
* جهل عذر نیست، پرسیدن و دانستن وظیفه است. (فسئلوا)
* مسائل دین را باید از کارشناس دین پرسید، نه هر کس اندک آشنائی با دین دارد. (فسئلوا اهل الذکر)
* آنجا که انسان خود چیزی را می داند، سؤ ال معنی ندارد، مگر آنکه بخواهد از دانسته‌ی خود فرار کند. (فسئلوا ... ان کنتم لاتعلمون)
* اگر پرسش از اهل ذکر لازم باشد، پس پذیرش پاسخ او نیز لازم است، وگرنه سؤ ال لغو است. (فسئلوا اهل الذکر)
* آنجا سؤ ال کنیم که خود نتوانیم بدانیم، نه آنکه هر چه را نمی دانیم، بدون آنکه فکر و تاءملی کنیم، فوراً سؤ ال کنیم. آیه نمی فرماید: ((فسئلوا ...ان لم تعلموا)) اگر نمی دانید سؤ ال کنید، بلکه می فرماید: ((فسئلوا ...ان کنتم لاتعلمون)) یعنی اگر نمی توانید بدانید، سؤ ال کنید.
آیه 43 سوره‌ی نحل
وَمَآ اءَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ إِلا رِجَالاً نُّوحِیَّ إِلَیْهِمْ فَسْئَلُوَّاْ اءَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَتَعْلَمُونَما قبل از تو نیز، جز مردانی که به سویشان وحی می نمودیم (فرشته یا موجود دیگری را) نفرستادیم (که آنها از آمدن تو تعجب می کنند، به آنها بگو): اگر نمی دانید از اهل ذکر بپرسید.
* این آیه یک اصل کلی را که عقل هر بشری می پذیرد، مطرح می کند وآن مراجعه به اهل علم وکارشناس است، یعنی هر چه را نمی دانید از آگاهان واهل خبره‌ی آن سؤال کنید. البته در زمینه‌ی مسائل دینی، بهترین مصداقِ «اهل ذکر» اهل بیت پیامبرند. و روایات زیادی از طریق شیعه و سنّی به این مضمون وارد شده که در جلد سوم ملحقات احقاق الحق، صفحه‌ی 482 به بعد نقل شده است.
* طبری، ابن کثیر و آلوسی نیز در تفاسیرشان، ذیل این آیه، اهلِ ذکر را اهل بیت پیامبر معرفی کرده اند.
* در جلد 23 بحار صفحه 172 به بعد، حدود شصت روایت در این باره نقل شده که در برخی از آنها، امامان معصوم فرموده اند: «نحن وا اهل الذکر المسئولون» بخدا قسم ما هستیم، آن اهل ذکری که مردم باید سؤالات خود را از آنان بپرسند.
* پیامبران الهی همه از جنس خود بشر بوده اند، نه از جنس فرشتگان. (و ما ارسلنا ...الاّ رجالاً)
* پیامبران، همه مرد بوده اند، آنهم مردانِ بالغ و رشید. (گرچه بعضی مثل عیسی و یحیی علیهما السلام در طفولیت به نبوت رسیده اند.) (رجالاً)
* نزول وحی الهی بر یک انسان تعجبی ندارد، این سنت خداوند برای هدایت بشر بوده است. (رجالاً نوحی الیهم)
* جهل عذر نیست، پرسیدن و دانستن وظیفه است. (فسئلوا)
* آنجا که انسان خود چیزی را می داند، سؤ ال معنی ندارد، مگر آنکه بخواهد از دانسته‌ی خود فرار کند. (فسئلوا ... ان کنتم لاتعلمون)
* اگر پرسش از اهل ذکر لازم باشد، پس پذیرش پاسخ او نیز لازم است، وگرنه سؤ ال لغو است. (فسئلوا اهل الذکر)
* آنجا سؤ ال کنیم که خود نتوانیم بدانیم، نه آنکه هر چه را نمی دانیم، بدون آنکه فکر و تاءملی کنیم، فوراً سؤ ال کنیم. آیه نمی فرماید: ((فسئلوا ...ان لم تعلموا)) اگر نمی دانید سؤ ال کنید، بلکه می فرماید: ((فسئلوا ...ان کنتم لاتعلمون)) یعنی اگر نمی توانید بدانید، سؤ ال کنید.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
