معمولا این مشکل در مردم مناطق شهری نسبت به مناطق روستایی بیشتر دیده می شود، چرا
که آسفالت و بتون در مناطق شهری گرما را به میزان بیشتری جذب کرده و این موجب
مضاعف شدن گرمای محیط می شود. در واقع خستگی گرمایی شایع ترین نوع گرمازدگی است و
مشخصه اصلی آن تعریق فراوان و از دست دادن آب و املاح بدن است.
کارگران، قهرمانان ورزشی، نیروهای انتظامی و افرادی که هنگام کار یا ورزش در هوای
داغ مایعات کافی نمی خورند بیشتر بر این مشکل دچار می شوند.
کارشناسان چند توصیه و اقدام احتیاطی را پیشنهاد کرده اند که در صورت عمل به آن ها
می توانند در مواقعی که دمای هوا بسیار بالا است، بدنتان را خنک نگه دارید و از
گرمای شدید و بروز گرمازدگی در امان بمانید.
- لباس متناسب با هوای گرم بپوشید. برای مثال از لباس های نخی و سبک با رنگ های
روشن، کلاه و یا حتی چتر آفتابی استفاده کنید.
- آب زیاد بنوشید، همیشه همراه خود شیشه آب و یا آب میوه داشته باشید و مدام
مایعات بنوشید. حتی اگر احساس تشنگی هم نمی کنید، نوشیدن دائمی مایعات را فراموش
نکنید.
- از مصرف الکل و کافئین پرهیز کنید چون باعث کم شدن آب بدن می شوند.
- حجم غذا را در هر وعده کاهش داده و تعداد وعده ها را افزایش دهید از مصرف
غذاهایی که حاوی پروتئین زیاد هستند، اجتناب کنید چون این غذاها حرارت سوخت و سازی
بدن را افزایش می دهند.
- سعی کنید آرام باشید و از انجام فعالیت های پر تحرک در ساعات گرم تر روز خودداری
کرده و در عوض این گونه فعالیت ها را به ساعات خنک تر روز (بین ساعت 4 تا 7 صبح)
موکول کنید.
- تا جایی که امکان دارد در روزهای گرم در فضاهای سر پوشیده و داخل ساختمان بمانید
و از حضور در فضای آزاد، پرهیز نمایید. اگر در ساختمانی هستید که سیستم تهویه هوا
ندارد، حتی المقدور در طبقات پایین تر باشید که تابش خورشید در آن ها کمتر است.
- به خاطر داشته باشید پنکه ها و هواکش های برقی هوا را خنک نمی کنند بلکه فقط
موجب چرخش هوا در فضای اتاق می شوند.
- همسایه خوبی باشید یعنی وقتی موج گرمای شدید شهر و محل زندگی شما را فرا می
گیرد، اگر در همسایگی خود ساکنان سالمندی دارید، به آن ها سر بزنید و در صورت نیاز
به آن ها کمک کنید تا توصیه های فوق را انجام دهند.
نشانه های گرمازدگی:
تشنگی و تعریق شدید، پوست سرد، رنگ پریده یا بر افروخته، نبض ضعیف، مردمک های
گشاد، بی حالی، تهوع، سرگیجه، خستگی، سردرد و در نهایت غش از جمله علائم گرمازدگی
است.
اقدامات درمانی در گرمازدگی:
- مصدوم را فوری از محیط گرم خارج کرده و در معرض هوای خنک قرار دهید.
- اگر مصدوم هوشیار است به او آب بدهید و اگر در عرض 20 دقیقه تأثیری در حال او
ندید به او محلول (ORS) دهید. از دادن قرص نمک به مصدوم اجتناب کنید، چرا که نمک معده را
تحریک کرده و بر شدت تهوع و استفراغ می افزاید.
- با آب خنک پوست مصدوم را مرطوب کنید و همزمان او را باد بزنید. اگر در عرض 30
دقیقه بهبودی حاصل نشد، وی را فوری به مراکز درمانی انتقال دهید.
تفاوت میان خستگی گرمایی با گرمازدگی
- تفاوت بین خستگی گرمایی و گرمازدگی را می توان از راه های گوناگون تشخیص داد.
اگر بدن مصدوم در لمس بسیار داغ باشد به گرمازدگی مشکوک شوید. نشانه مهم دیگر
گرمازدگی تغییر در وضعیت رفتاری مصدوم است که از گیجی، بی قراری و پرخاشگری شروع
می شود و تا نداشتن آگاهی از زمان و مکان و در نهایت اغما ادامه دارد.
- خستگی گرمایی به دلیل تعریق شدید و از دست رفتن مایعات و املاح بدن می تواند به
گرفتگی عضلانی منجر شود، در این حالت معمولا ساق پا یا ماهیچه های ناحیه شکم
انقباض عضلانی روی داده و به سفتی و تغییر شکل عضله منجر می شود.
در این مورد نیز مهمترین کار نوشیدن مایعات و کشیدن عضله است.
در صورتی که به خستگی گرمایی رسیدگی نشود به گرمازدگی تبدیل شده و می تواند بسیار
خطرناک باشد.
همچنین پزشکان هشدار می دهند که گرمای شدید روزهای تابستان می تواند تهدیدی جدی
برای ورزشکاران کم سن و سال و جوان باشد. ورزشکاران جوان و مشتاق که برای تمرین ها
و مسابقات به میدان ها و زمین های ورزشی می روند باید در روزهای گرم تابستان در
برابر مشکلات و حملات شدید گرمازدگی محافظت شوند.
مهمترین راه برای حفاظت از این ورزشکاران جوان رساندن مقادیر کافی مایعات به بدن
آن ها و جلوگیری از تلف شدن آب بدنشان است