به گزارش خبرنگار سیاست خارجي باشگاه خبرنگاران، قطر کشوری است که در چند سال اخیر با بلند پروازی‌های خود در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و حتی رسانه‌ای درصدد برآمده است تا جای عربستان سعودی را در سرکردگی جهان عرب اشغال کند.

حاکمان قطر، نیک آگاهند که برای نیل به این هدف، راهی جز تنظیم و تنسیق روابط با قدرت بلامنازع منطقه یعنی جمهوری اسلامی ایران ندارند.   


در اواخر سال گذشته، "خالد العطیه" وزیر خارجه قطر، برای چند ساعت به تهران آمد تا پیرامون مسائل روز با همتای ایرانی‌اش "محمدجواد ظریف" به رایزنی و تبادل‌نظر بپردازد.

بحران سوریه و تاثیر آن بر روابط ایران و قطر  
 
شاید بتوان، بحران سوریه را که قریب به سه سال است تداوم دارد، از نکات افتراق ایران‌ و قطر دانست. به عبارت دیگر، پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه، اختلاف‌ دیدگاه‌های سران ایران و قطر در حوزه مسائل منطقه‌ای برجسته‌تر شد.  
 
اما "خالد العطیه" که در 7 اسفند 1392 به تهران آمد، برخلاف مواضع گذشته حاکمان قطر، این بار از راه‌حل سیاسی برای سوریه، سخن گفت، که اگر نگوییم "چرخش" می‌تواند حاکی از "نرمش" مواضع دوحه در قبال بحران سوریه پس از شکست دو کنفرانس "ژنو 1" و "ژنو2" باشد؛ کنفرانس‌هایی که بدون حضور ایران برگزار شده بود. 

 
از آغاز جنگ داخلی سوریه و رسوخ تروریست‌های تکفیری از سراسر دنیا به این کشور، قطر در کنار عربستان و ترکیه از حامیان مالی و لجستیکی این تروریست‌ها بود و حاکمیان قطر با دلارهای نفتی و گازی خود، آتش جنگ در سوریه را شعله‌ورتر کردند، اما اکنون با گذشت بیش از سه سال از جنگ داخلی در سوریه و کشته و آواره شدن صدها هزار نفر، سران جدید دوحه به اصولی بودن استراتژی ایران در قبال بحران سوریه که همان راه حل سیاسی و مسالمت‌آمیز است، پی برده‌اند و اظهارات وزیر خارجه قطر در تهران را می‌توان تاییدی بر این ادعا دانست. 


قطر طی دو سال گذشته بیش از سه میلیارد دلار برای حمایت از گروه‌های مسلح فعال در سوریه هزینه کرد، اما با روی کار آمدن امیر جدید قطر در اواسط سال گذشته، این کشور به منظور جبران اشتباهات پیشین، سیاست خارجی خود را مورد بازبینی قرار داد و استراتژی نرم و تعامل‌گرایانه را در قبال مسائل منطقه‌ای از جمله بحران سوریه در پیش گرفت.

 
"خالد العطیه" وزیر خارجه قطر، اگرچه در سفر به تهران از ضرورت بکارگیری روش‌های سیاسی و مسالمت‌آمیز برای خاتمه دادن به جنگ داخلی در سوریه، سخن گفت، اما وی اعلام کرد که "قطری‌ها برخلاف برادران ایرانی، مخالفان دولت سوریه را، شورشی و ستیزه‌جو نمی‌دانند، بلکه آنها انقلابیونی هستند که برای استیفای حقوق خود قیام کرده‌اند". این اظهارات وزیر خارجه قطر نشان داد که هنوز تا هماهنگ شدن مواضع دوحه با تهران در قبال بحران سوریه، راه زیادی باقی است. 

 
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، ائتلاف نانوشته قطر، عربستان و ترکیه در کنار غرب که با حمایت‌های ضمنی سران تل‌آویو همراه می‌شود، مهمترین عامل استمرار جنگ داخلی در سوریه است. جنگی که بنابر گزارش نهادهای بین‌المللی، اکثر قربانیان آن را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند.


دی ماه سال گذشته بود که یک نهاد حقوق بشری مستقر در لندن،طی گزارشی اعلام کرد، میزان تلفات جنگ داخلی در سوریه که از مارس 2011 آغاز شده است، از مرز 130 هزار نفر عبور کرده است، در این گزارش تصریح شده بود که حدود 50 هزار نفر از این قربانیان را غیرنظامیان و شهروندان عادی تشکیل می‌دهند.

اما آمار تکان‌دهنده‌تری که از تلفات انسانی جنگ داخلی سوریه از سوی دیده‌بان‌ حقوق‌ بشر، منتشر شد، شاید حاکمان جدید قطر را واداشت تا در حمایت خود از گروه‌های تروریستی تجدید‌ نظر کنند؛ این آمار نشان می‌داد که در طول جنگ داخلی سوریه، حدود 7000 کودک کشته شده‌اند. 

 
اواسط سال گذشته، همان ائتلاف مذکور، به بهانه کاربرد سلاح شیمیایی در حوالی دمشق، بر طبل‌جنگ و مداخله نظامی در سوریه کوبیدند که البته با ابتکار ایران و روسیه در مورد تحویل تسلیحات شیمیایی سوریه از بندر لاذقیه، آبی بر آتش جنگ ریخته شد.


پارس‌جنوبی، میدان تنازع دوستانه در حوزه انرژی
 
اگرچه وزیران خارجه ایران و قطر در نشست خبری مشترک خود، بحران سوریه را تنها موضوع مورد اختلاف دو طرف دانستند، اما نباید میدان گازی مشترک، "پارس جنوبی" را در فهرست اختلافات دو کشور، نادیده گرفت؛ میدانی که با حجم بالای خود، پاسخگوی نیازهای گازی 10 سال کره زمین است. 

 
طی چند سال اخیر، که غربی‌ها به بهانه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های یک‌جانبه‌ای را علیه تهران وضع کردند، قطری‌ها فرصت را مغتنم شمردند و میزان برداشت خود از این میدان گازی مشترک را به چندین برابر ایران رساندند.

در سال 1391، میزان برداشت ایران از میدان مشترک گازی پارس‌جنوبی، 300 میلیون مترمکعب بود، در حالی که در همان سال، میزان برداشت قطر از این میدان مشترک، 70 میلیون مترمکعب بیشتر از ایران بود. 

 
ایجاد منطقه آزاد برای افزایش حجم مبادلات تجاری ایران و قطر از دیگر نتایج سفر چند ساعت "خالد العطیه" به تهران در اسفند سال گذشته بود؛ گفتنی است، حجم‌ مبادلات ایران و قطر که در سال 86 بیش از 143 میلیون دلار بود، در سال 90 به 84 میلیون دلار نزول کرد.  
 
انتهای پیام/