اردبیل/
آیین تکم گردانی در مناطق استان اردبیل
در آستانه بهار طبیعت حضور تکم چی‌ها در محله‌ها و روستاهای منطقه آذربایجان از جمله شهرستان نیر در استان اردبیل خبر از آمدن عید نوروز می‌دهند و تکم چی ها پیک‌های شادی آفرین این جشن ملی می‌شوند.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اردبیل؛ تکم چی ها از سال ها پیش در این ایام درب خانه ها را زده و بلافاصله با باز شدن درب منازل با به حرکت در آوردن تکم اشعار خود ساخته خود را با آواز و ضرب آهنگ تکم نجوا کرده و شادی و شور و شعف را به خانه‌های مردم هدیه می‌کردند.
هنگامی که برف‌ها در سینه ساوالان آب شده و به صورت رودها در سرزمین پهناور آذربایجان جاری می‌شود صدای تکم و تکم چی‌ها نیز در شهر و روستا می‌پیچید که با زبان شیرین و آهنگین خود به مردم نوید آمدن بهار را می‌دهند و خلق را برای پاک کردن کینه از دل‌ها و گرد و غبار از خانه‌هایشان دعوت می‌کنند.
تکم یک عروسک چوبی سنتی است ، واژه تکم Takam از دو بخش تکه و م تشکیل شده است.تکه در زبان ترکی به معنی بز نر قوی هیکل که همیشه در راس گله حرکت می‌کند و گله را به چراگاه و محل‌های معین هدایت می‌کند (م) ضمیر ملکی دوم شخص مفرد است و تکم در واقع به معنی (بز نرمن) است.
به کسی که تکم را می‌رقصاند (تکم چی) می‌گویند که اشعار مخصوص تکم را با آهنگی خاص می‌خواند. اشعار تکم در چند آهنگ که خاص تکم بوده خوانده می‌شود.
تکم عروسکی است چوبین که روی آن را با مخمل یا پارچه‌هایی به رنگ قرمز می‌پوشانند و روی این پارچه را با پولک ، زنگوله ، سکه و نیز پارچه‌های الوان و حتی آیینه تزیین می‌کنند.
هنگامی که برف‌ها در سینه ساوالان آب شده و به صورت رودها در سرزمین پهناور آذربایجان جاری می‌شود صدای تکم و تکم چی‌ها نیز در شهر و روستا می‌پیچید که با زبان شیرین و آهنگین خود به مردم نوید آمدن بهار را می‌دهند و خلق را برای پاک کردن کینه از دل‌ها و گرد و غبار از خانه‌هایشان دعوت می‌کنند.
تکم یک عروسک چوبی سنتی است ، واژه تکم Takam از دو بخش تکه و م تشکیل شده است.تکه در زبان ترکی به معنی بز نر قوی هیکل که همیشه در راس گله حرکت می‌کند و گله را به چراگاه و محل‌های معین هدایت می‌کند (م) ضمیر ملکی دوم شخص مفرد است و تکم در واقع به معنی (بز نرمن) است.
به کسی که تکم را می‌رقصاند (تکم چی) می‌گویند که اشعار مخصوص تکم را با آهنگی خاص می‌خواند. اشعار تکم در چند آهنگ که خاص تکم بوده خوانده می‌شود.
تکم عروسکی است چوبین که روی آن را با مخمل یا پارچه‌هایی به رنگ قرمز می‌پوشانند و روی این پارچه را با پولک ، زنگوله ، سکه و نیز پارچه‌های الوان و حتی آیینه تزیین می‌کنند.
هر یک از تزئینات تکم علت و فلسفه‌ای داشته است، مثلا زنگوله و سکه برای ایجاد سر و صدای بیشتر بوده تا مردم را از داخل خانه‌ها به کوچه‌ها و دم در خانه‌ها بکشاند.
از سوی دیگر یک ضرب آهنگ برای حرکت تکم بوجود می‌آورد، این که به دو طرف عروسک (طرفین شکم عروسک) آیینه نصب می‌کردند.
به این دلیل بود که تکم خبر فرارسیدن سال نو را به مردم می‌داد و با خود آئینه‌ای به رسم روشنایی و صفا داشت.
این که در ساخت تکم همیشه از رنگ قرمز برای پوشاندن بدنه اصلی استفاده می‌کردند شاید به این دلیل بوده که در آذربایجان قدیم لباس و توری سر و روی عروس به رنگ قرمز بوده و خواسته‌اند تکم نیز مثل هر عروسی مظهر شادی و خوشی باشد.
تکم گردانی جزو حرفه‌های گوسانی و بصورت هنری بوده که نسل به نسل و از پدر به پسر می‌رسیده و اشعار تکم نیز سینه به سینه منتقل شده است.
تکم عروسکی بود به شکل بز که بر سر چوب گردی سوار می‌شد، این بز روی یک صفحه چهار گوش یا گرد که سوراخی در وسط داشت قرار می‌گرفت که چوب پایه آن از سوراخ وسط صفحه می‌گذشت.
تکم چی چوب را بدست می‌گرفت و تکم را روی صفحه چوبی به حرکت در می‌آورد و متناسب با حرکات آن اشعاری را به آواز می‌خواند ، سر و صدای زنگوله و خوردن تکم بر صفحه چوبی نوعی ریتم و آهنگ برای آواز تکم چی بوجود می‌آورد.
انتهای پیام/ز
از سوی دیگر یک ضرب آهنگ برای حرکت تکم بوجود می‌آورد، این که به دو طرف عروسک (طرفین شکم عروسک) آیینه نصب می‌کردند.
به این دلیل بود که تکم خبر فرارسیدن سال نو را به مردم می‌داد و با خود آئینه‌ای به رسم روشنایی و صفا داشت.
این که در ساخت تکم همیشه از رنگ قرمز برای پوشاندن بدنه اصلی استفاده می‌کردند شاید به این دلیل بوده که در آذربایجان قدیم لباس و توری سر و روی عروس به رنگ قرمز بوده و خواسته‌اند تکم نیز مثل هر عروسی مظهر شادی و خوشی باشد.
تکم گردانی جزو حرفه‌های گوسانی و بصورت هنری بوده که نسل به نسل و از پدر به پسر می‌رسیده و اشعار تکم نیز سینه به سینه منتقل شده است.
تکم عروسکی بود به شکل بز که بر سر چوب گردی سوار می‌شد، این بز روی یک صفحه چهار گوش یا گرد که سوراخی در وسط داشت قرار می‌گرفت که چوب پایه آن از سوراخ وسط صفحه می‌گذشت.
تکم چی چوب را بدست می‌گرفت و تکم را روی صفحه چوبی به حرکت در می‌آورد و متناسب با حرکات آن اشعاری را به آواز می‌خواند ، سر و صدای زنگوله و خوردن تکم بر صفحه چوبی نوعی ریتم و آهنگ برای آواز تکم چی بوجود می‌آورد.
انتهای پیام/ز
