استان کرمان هم چون جای جای ایران عزیز دارای هنرمندانی است که از دیرباز با ذوق و خلاقیت سرشار خود انواع صنایع دستی را می‌آفریدند، هر ساله گردشگران نوروزی با سفر به کرمان با دنیایی از هنر و شگفتی رو به رو می‌شوند و با خرید صنایع دستی کرمان دست پر از کرمان به شهر خود باز می‌گردند.

قالی کرمان، پته دوزی‌ها، صنایع دستی مسی، زیره کرمان، عرقیات کرمان و سوزن دوزی‌های ظریف سرشناس‌ترین سوغات‌های شهری هستند که با قدمت تاریخی خود، شما را به دنیای فرهنگ و هنر دعوت می‌کند.

قالی کرمان

بوستانی از گل‌ها و بوته‌های رنگارنگ است که شمیم دلنواز آن مشام جان اهل هنر را مشحون می‌سازد. قالی کرمان که از زمان‌های دور زینت‌بخش کاخ شاهان و بزرگان روزگار بوده ،قدمتی بیش از 400 سال دارد و عکس موجود از قدیمی‌ترین فرش متعلق به عصر صفوی است.

حضور بزرگانی چون "محمد ارجمند کرمانی" معروف به سلطان فرش جهان در عرصه این هنر موجب تحولی شگرف شد و قالی‌های بافت او هنوز در کاخ‌های مختلف چشم‌ها را خیره می‌کند، قالی‌های کرمان، از تمام دنیا خریدار دارند. حالا بیشتر قالی‌های این استان به خارج از کشور صادر می‌شوند و بازار خوبی در اروپا و امریکا دار‌د.

پته

از جمله صنایع دستی که زنان هنرمند دیار کریمان از سالیان دور با سرپنجه‌های خود به تولید آن اشتغال داشته‌اند، دوخت پته است، پته با شهرتی جهانی یکی از انواع زیبای رودوزی ایرانی است که تمام زمینه و گاهی قسمت اعظم زمینه آن با نخ‌های کرکی الوان، ابریشمی‌ یا پشمی دوخته می‌شود. این هنر مخصوص استان کرمان است و بیشترین تعداد آن در کرمان، سیرجان و رفسنجان دوخته می‌شود.

مشبک

از دیگر هنرهای دستی کرمانی‌ها می‌توان به مشبک اشاره کرد که در این هنر، هنرمند با تراش دادن چوب، فلز یا سنگ سفت و محکم آن را متخلخل، سوراخ دار و شبکه شبکه می‌کند.

معرق

معرق چوب از دیگر هنرهای دستی استان کرمان است که در لغت به هر چیز رگه‌دار گفته می‌شود. این هنر ابتدا برای تزیین سطح میز، بوفه، درها و تکیه گاه صندلی به کار می‌رفته، اما امروز در تابلوها و موارد بسیار دیگر کاربرد زینتی دارد.

قلم‌زنی مس

‌قلم‌زنی مس نیز هنری است که در آن توسط نوک ظریف قلم فولاد و ضربات ماهرانه چکش‌های سبک بر روی سطح فلز نقش آفرینی می‌شود. به گفته اساتید این رشته، هنر قلم‌زنی در ابتدا مخصوص کرمان بود و به صورت خطوط ساده‌ یا خطوط موج‌دار دور ظروف گرد مانند بشقاب و کاسه به کار می‌رفته است، اما این هنر بعد از وارد شدن به اصفهان که طرح‌های متنوع را رونق بخشیدند، به اوج خود رسید.

امروز این هنر به صورت پر نقش و نگار استفاده می‌شود و موارد کاربرد آن نیز از ظروف به تابلوهای زیبا افزایش یافته است. گفته می‌شود این هنر در قدیم مخصوص عامه مردم نبوده و به طبقه متمکن جامعه اختصاص داشته است. این هنر در قدیم به صورت گسترده کار نمی‌شد، بلکه پس از سفارش کار به هنرمند، وی ظرف مورد نظر را به منزل می‌برده و دور از دیدگاه عموم بر روی آن قلم‌زنی انجام می‌داده است.

ساخت فرآورده‌های مسی تزئینی

ماده اولیه این صنعت مس است که به سه صورت ورق، لوله و شمش مورد استفاده قرار می‌گیرد. محصولات تولیدی عبارتند از‌ سینی، کشکول، قندیل، تبرزین، تابلو و غیره...‌.

چاقو ‌

چاقوسازی نیز از هنرهای بومی و قدیمی شهر راین واقع در استان کرمان است. هنر چاقوسازی نسل به نسل از پدران به فرزندان به میراث مانده و همچنان در این شهر و با همان کیفیت گذشته رونق دارد. از هنرمندان قدیمی این هنر می‌توان به ماشاء‌الله هدایتی، غلامرضا ناظری و استاد صنعتی اشاره کرد.

ظرافت و کارآیی چاقوهای ساخت راین تماشایی است، چاقوهای شکاری، قلمه زنی، قصابی و تزئینی با دسته‌های مختلفی چون فلزی، چوبی و شاخ گوسفندی یا کوهی از معروفترین نوع آن به شمار می‌روند.

اما به جز این‌ها، کرمان با خوراکی‌های منحصر به فردش که شاید مرغوب‌ترین نمونه‌های هر خوراکی باشند، معروف است و‌ با پسته رفسنجان، قاووت و کماج، سمنو و کلمپه و خرمای بم، با عرق نسترن و بیدمشک و زیره... کرمان حتی گیاهان دارویی زیادی را هم به عنوان سوغاتی، خود را معرفی می‌کند.

زیره

اگر گذارتان به کرمان افتاد و و در بازار عطاری‌های کرمان ‌گشت و گذاری داشتید، حتما بوی خوش زیره سیاه به مشامتان خواهد خورد‌، این زیره مرغوب‌ترین زیره ایران است و آنقدر معروف است که در‌باره آن افسانه‌ها و ضرب المثل‌ها ساخته شده است.

زیره گیاهی است بسیار خوشبو و مقوی که امروزه در چرخه دارویی نیز جایگاه خاصی پیدا کرده است. زیره انواع مختلفی دارد مانند زیره هفتادم، زیره نودم و زیره کبکو. مرغوب‌ترین زیره، رنگی سیاه دارد و معمولاً از دامنه‌های کوه هزار که گفته می‌شود هزار نوع گیاه دارویی در آن می‌روید به دست آمده است. زیره پلو و دم کرده این گیاه از خواص زیادی برخوردار است.

قوتو(قاووت)

از ۴۰ گیاه مانند سیاهدانه، خرفه، قهوه، کنف، جو برشته، بذر کتان، موردانه و... تهیه می‌شود. رنگ آن قهوه‌ای و همانگونه که از اسمش برمی‌آید دارای قوت بسیار و مقوی است. انواع دیگر آن پسته‌ای، نارگیلی و سبز است.

پسته

اگر چه پسته رفسنجان از شهرت خاصی برخوردار است، اما پسته‌ای که امروزه در بازار کرمان عرضه می‌شود، بعضاً محصول سیرجان، زرند و راور است. انواع پسته کرمانی عبارت از کله قوچی، اوحدی، رباطی، ممتاز، قرمز و واحدی است.

‌

کلمپه و کماچ

کلمپه کرمان را هیچ جای دیگری نمی‌توانید به این خوش طعمی پیدا کنید. کلمپه با خرما، آرد و کمی روغن و گردو و گیاهان معطر درست می‌شود. کماچ سهن هم یکی دیگر از شیرینی‌های این شهر است که سرشار از انرژی و بسیار مقوی بوده و از جوانه گندم، خرما، مغز گردو، ادویه‌های مخصوص و کمی روغن تهیه می‌شود.

خرمای بم

نمی‌شود تا کرمان آمده باشید و لب به خرمای بم نزنید. این شهر بیشترین و بهترین تولید خرمای کشور را دارد و بعد از آن شهداد خرماهایش معروف است. 12 درصد از نخلستان‌های ایران در کرمان قرار دارند و انواع خرماها را می‌توانید در این منطقه تهیه کنید.

عرقیات کرمانی

مرغوب‌ترین عرقیات ایران را به جز کاشان از کرمان می‌توانید تهیه کنید. در کرمان روستایی به نام لاله زار روستایی در دامان کوه‌های هزار قرار دارد که گل و گلاب آن مرغوب است و حتی از گلاب قمصر هم ممتازتر است. روغن گل لاله زار به خارج از کشور صادر می‌شود و تمام گل‌های این منطقه طبیعی و ارگانیک، بدون سموم شیمیایی رشد می‌کنند. از اینجا می‌توانید گلاب، عرق نعناع، بیدمشک، عرق زیره، عرق نسترن و... را تهیه کنید.

به گزارش ایسنا، به کرمان که سفر کنید بدون‌شک زرق و برق و ظرافت آثار صنایع دستی این استان شما را متحیر خواهد کرد، آنها که گذرشان برای مسافرت و گردشگری به کرمان افتاده است، خوب می‌دانند که نمی‌توان از سوغاتی‌های این شهر گذشت و بدون خرید یکی از اقسام آنها به دیار خود بازگشت‌.