به گزارش حوزه ادبیات
باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومی موسسه خانه کتاب، خانه کتاب تاکنون 194 شماره از کتاب ماه کلیات را منتشر کرده است. این ماهنامنامه تخصصی از شماره 193 وارد هفدهمین سال انتشار خود شد و از همان آغاز در حوزههای مرتبط با کلیات نظیر؛ کتابداری اطلاعرسانی، مرجعنگاری (دایرهالمعارفها، کتابشناسیها، فهرستها، سالنامهها ) و نیز حوزههای نسخ خطی، روزنامهنگاری و مطبوعات به بررسی و نقد آثار پرداخته است.
داریوش مطلبی، معاون فناوری و اطلاعات موسسه خانه و سردبیر کتاب ماه کلیات با بیان اینکه حوزه کلیات سه مفهوم شامل اطلاعات "مباحث مرتبط با حوزه اطلاعات و اطلاعرسانی"، حوزه ارتباطات مباحث "روزنامهنگاری و مطبوعات و سایر رسانهها" و دانششناسی "حوزههای مرجع، مطالعات آرشیوی و نسخ خطی" را در برمیگیرد گفت: ارایه مطلب درحوزههای ذکر شده از همان آغاز مدنظر مدیران مسوول، سردبیران و دستاندرکاران کتاب ماه بود و تلاش کردهایم از این حوزهها خارج نشویم. گرچه در چند سال گذشته مباحث بینرشتهای مانند مدیریت دانش، علمسنجی، سواد اطلاعاتی و مدیریت فنآوری اطلاعات و... به حوزههای سنتی کلیات اضافه شده است.
سردبیر کتاب ماه کلیات در توضیح شاخصههای انتخاب کتاب برای معرفی یا بررسی در کتاب ماه کلیات افزود: به یقین هر کتاب منتشر شده ارزش نقد و توجه ندارد. در انتخاب کتابها تلاش میکنیم بیشتر آثاری را مورد بررسی و نقد قرار دهیم که نوعی نگاه علمی به یک حوزه موضوعی دارند و حداقلهای استانداردهای تولید کتاب خوب را رعایت کردهاند یا به عبارتی اثر حاصل کتابسازی نباشد.
وی ادامه داد: البته زمانی ممکن است کتابی کم محتوا مورد نقد قرار بگیرد که هزینه هنگفتی صرف آن شده است یا مرکزی دانشگاهی و علمی آن را منتشر کرده باشد. به صورت طبیعی چاپ این نوع کتابها از سوی مراکز دانشگاهی تاثیر منفی در جامعه علمی ایجاد میکند زیرا وقتی جامعه هدف کتاب، جامعه دانشگاهی و دانشجویی است انتظار میرود کتابهای تولید شده برای این گروه از استانداردهای بالایی برخوردار باشد. مساله دیگر چاپ نقدهای ارسالی از سوی منتقدان است. این نقدها بعد از کارشناسی به نسبت ارزش علمی در این ماهنامه منتشر میشوند.
مطلبی در توضیح اینکه ردهبندی دیویی کلیات گسترده است و در نتیجه به برخی حوزهها کمتر پرداخته میشود اظهار کرد: حوزههایی مثل کامپیوتر، برنامهنویسی، نرمافزارهای کاربردی، هوش مصنوعی، تحقیق در عملیات و نظایر آن و همچنین مباحث مرتبط با کاربری کامپیوتر مانند کتابهای IC جز نیازهای جامعه مخاطب ما نبودند به همین دلیل از نقد این کتابها خودداری کردهایم و تلاش خود را بیشتر در سه حوزه ارتباطات، اطلاعات و دانششناسی معطوف کردهایم تا مخاطبین نشریه هر شماره به اطلاعات مناسب و ارزشمندی دست پیدا کنند. زیرا ارائه اطلاعات در طیف وسیعی از موضوعها ممکن است جامعه مخاطب نشریه را با مشکل مواجه کند.
وی در پاسخ به این سوال که کتاب ماه کلیات چه کمکی به حوزه نشر کرده است، گفت: هدف مجلات مرتبط با نقد و بررسی آن است که بتواند با تولید نقدهای تاثیرگذار به ناشران و پدیدآورندگان آن شامل نویسندگان، تصویرگران و مترجمان کمک کند تا ضمن شناخت قوتهای آثار به نقایص و کاستیهای آثار تولید شده خود پی ببرند.
مطلبی افزود: تلاش کردیم نقدهای در مجله منتشر شوند که علاوه بر توجه به محتویات کتابها کاستیها و نواقص آنها را بیان کنند تا به ناشران و پدیدآورندگان کمک کنند تا کتابهایی با محتوای مناسب تولید کنند. از یکسالونیم گذشته تقریبا کتاب ماههای خانه کتاب قبل از اینکه به بازار بیاید نسخه الکترونیکی آن در اینترنت قابل دسترس است. پیش از فعال شدن سایت کتاب ماه هم در وبلاگی فهرست آثار درج شد و مقالات منتشر میشدند.
سردبیر کتاب ماه کلیات در توضیح اینکه تولید کتابماه در بحث خانه کتاب و وزارت فرهنگ و سسارشاد چقدر تاثیرگذار بوده است توضیح داد: خانه کتاب هدفش اطلاعرسانی در حوزه نشر و خدمت به دستاندرکاران صنعت نشر از جمله ناشران، پدیدآورندگان و مترجمان و نظایر آن است. تولید این نوع آثار از سوی خانه کتاب کمک کرده است تا جایگاه تثبیت شده و قوی در بین دستاندرکاران صنعت نشر داشته باشد. وقتی خانه کتاب آثار بسیاری از ناشران را نقد میکند میدانند که آثار به دقت داوری و مورد بررسی قرار گرفتهاند و یک منتقد صاحب دانش آن اثر را مورد کنکاش، بررسی و تفحص قرار داده است. در واقع مفاهیمی که از طریق خانه کتاب منتشر میشود برای ارتقاء کار ناشران در مفهوم عام تاثیر مثبت دارد. خانه کتاب به عنوان یک موسسه که سیاستهایش از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین میشود به انجام فعالیتهای علمی مشغول است و تولید کتابهای ماه یکی از فعالیتهای بستر ساز و فرهنگساز است که در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد و خانه کتاب صورت میگیرد.
وی ادامه داد: آخر هر سال در صورت ادامه فعالیت کتابماه جلسات مفصلی با شورای مشورتی هیات تحریریه کتاب ماه برگزار و برنامههای سال بعد پیشبینی میشود. در طول سال برای رسیدن به اهداف ترسیم شده از سوی هیات تحریریه تلاش میشود. در چند سال گذشته مجله کتاب ماه ضمن آنکه به بحثهای ثابت مانند نقد کتابهای داخلی و خارجی، برگزاری نشستهای تخصصی نقد و بررسی، گفتوگو با پدیدآورندگان در راستای انتقال دانش نانوشته آنها پرداخته، تلاش کردیم با کمک اعضای محترم هیات تحریریه خلاهای علمی و دانشی که خلاء آنها احساس میشد و پرداختن به آنها میتوانست به رشد و بالندگی حوزه دانشی اطلاعات و ارتباطات منجر شود را در قالب پروندههای ویژه مطرح کنیم.
مطلبی ادامه داد: در طول دو سال گذشته پروندههای مختلفی را منتشر کردیم و پروندههایی هم در دست انتشار داریم. یکی از پروندههای که منتشر کردیم و مورد توجه مخاطبان هم قرار گرفت. پرونده ویژه فرهنگنگاری بود و علاوه بر فرهنگنگاری پرونده ویژه اقتصاد نشر، کتابخانه و موزه ملی ملک، و... داشتیم در این پروندهها تلاش کردیم بیشتر دانشی را در معرض استفاده خوانندگان قرار بدهیم که کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند. پروندههایی دیگر از جمله سرقت علمی و ادبی، مطالعات خواندن ، تحقیق در محیط وب را نیز در دست انتشار داریم. امیدواریم با انتشار آنها در این حوزهها جریانسازی صورت گیرد و جامعه علمی به تولیدات علمی بیشتری در این حوزهها ترغیب شوند.
وی درباره میزان استقبال از کتاب ماه کلیات گفت: در بررسی آخر علاوه بر تیراژ چاپی کتابها در مدت یک ماه نزدیک به 15 هزار مراجعه به صفحات مخصوص کتاب ماه کلیات به نشانی www.ketabmah.ir داشتیم و بالغ بر 13هزار مقاله دانلود شده بود. استفاده از سایت رایگان و عضویت برای همه آزاد است تا افراد بتوانند مقالات را دریافت کنند. این آمار نشان میدهد که روز به روز بر تعداد مخاطبان ما افزوده میشود و برای اینکه بتوانیم مخاطبان خود را حفظ کنیم بسترهای عرضه الکترونیکیمان را توسعه و دسترسپذیری مقالات در سطح ملی و بینالمللی افزایش را میدهیم.
مطلبی در پایان افزود: خانه کتاب به تازگی وبسایت کتاب ماه را تکمیل و داوری مقالات را در آن پیشبینی کرده است و در این ماه بخش کارتابل داوری مقالات و مدیریت نشریات را هم به سردبیران و مدیران داخلی نشریات تحویل خواهیم داد تا دست اندرکاران انتشارات کلیاتهای ماه در به فرایند مدیریت مقالات و ارتباط با نویسندگان مشکلی نداشته باشند.
انتهای پیام/ص