مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید اگر فاسقی برایتان خبری آورد نیک وارسی کنید مبادا به نادانی گروهی را آسیب برسانید و [بعد] از آنچه کردهاید پشیمان شوید.در جملۀ «إِن جَاءكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا» که پیام اصلی آیه است و بیش از چهار کلمه نیست؛ چهار درس مهم در حکمت اجتماعی نهفته است.
۱. آزادی بیان؛ زیرا وقتی فاسق (کسی که احتمال گناه و خطا در زندگی او هست) میتواند خبر بیاورد (بگوید یا بنویسد) همه کس میتوانند سخنی بگویند و خبری بیاورند و نمیتوان کسی را گفت چون تو فاسقی حق آوردن (یا نوشتن) خبری را نداری تا چه رسد که فاسق نیز نباشد.
البته آزادی بیان باید با آزادی بهد از بیان نیز همراه باشد و هیچ کس نباید نگران باشد که او را به اظهار نظری که در گذشته کرده مجرم بشناسند.
۲. خبر شخص فاسق را نباید تکذیب کرد چون ممکن است راست و درست باشد و نباید بدون تحقیق پذیرفت زیرا همچنین ممکن است (به اقرب احتمال) نادرست و گزاف باشد.
۳. انسانها باید اهل تحقیق باشند تا این همه تبلیغات دروغ در جهان رواج نیابد. بدین سان چون احتمال فسق بر اکثر خبر آورندگان میرود باید در هر آنچه میشنویم و میخوانیم، از اخبار و تبلیغات و غیره، بیندیشیم و دربارۀ صحت و سقم آن تحقیق کنیم تا موضوع روشن شود و این معنی تبیین است و در حقیقت خواستهاند که انسانها اهل تحقیق باشند تا فریب نخورند.
۴. اگر انسانی به خوبی و راستگویی و درستی و فضیلت شناخته شده باشد میتوان به خبر او اطمینان کرد و چه لذت و افتخاری است که انسان وقتی سخن میگوید مردم با دیدۀ تردید به او نگاه نکنند و سخن او را حمل بر درستی و صحت کنند؟
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید