به گزارش خبرنگار علمی - فرهنگی باشگاه خبرنگاران، تحول بنیادین در علوم انسانی _ اسلامی شب گذشته - دوشنبه 27 آبان ماه - در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور "حجت الاسلام‌والمسلمین غلامی" دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی _ اسلامی و رفیعی دبیر علمی این کنگره مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
 
حجت‌الاسلام و المسلمین غلامی در ابتدا در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دستاوردهای کنگره علوم انسانی _ اسلامی از سال گذشته تا به امروز چه بوده است؟ گفت: از گذشته تاکنون گفتمان علوم انسانی _ اسلامی را در کشور اشاعه داده‌ایم.
 
وی با اشاره به اینکه گفتمان علوم انسانی _ اسلامی گفتمانی قدیمی است، افزود: این گفتمان با فراز و فرودهای مختلفی در بازه‌های زمانی گوناگون مواجه بوده است به طوری که ما در این مقطع به دنبال پیشرفت جهشی آن هستیم، بنابراین لازمه پیشرفت جهشی دستیابی به الگوی اسلامی _ ایرانی پیبشرفت است.
 
*استقبال اساتید حوزه و دانشگاه از گفتمان تحول بنیادین در علوم انسانی
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی _ اسلامی با بیان اینکه بدون برخورداری کشور از علوم انسانی مستقل، توانمند و پویا امکان دستیابی به الگوی اسلامی _ ایرانی پیشرفت ممکن نیست، اظهار داشت: یکی از توفیقات خوب همکارانم در کنگره این بود که توانستیم گفتمان تحول بنیادین در علوم انسانی را در کشور زنده و مطرح سازیم که خوشبختانه با استقبال خوب اساتید حوزه و دانشگاه روبرو شد.
 
وی با اشاره به اینکه ما باید از بحث ضرورت‌ها عبور کنیم، گفت: زیرا در این رابطه دیگر حرفی برای گفتن وجود ندارد به گونه‌ای که ما در کنگره اول در خصوص بحث ضرورت‌ها صحبت کردیم و آن را دیگر کنار گذاشته‌ایم.
 
حجت‌الاسلام و المسلمین غلامی با بیان اینکه تمرکز اصلی ما بر چگونگی تحول است؟ خاطرنشان ساخت: در سال گذشته فلسفه علوم انسانی _ اسلامی را مورد بحث و بررسی قرار داده‌ایم و اینک بر روی روش شناسی و متدولوژی متمرکز شده‌ایم، به گونه‌ای که تمام ملاقات در این محور می‌چرخد.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی _ اسلامی با اشاره به اینکه در کنگره دوم تصمیم گرفته شد تا از بحث فلسفه هم نیز عبور کنیم، افزود: در این دوره از تمامی رشته‌های اصلی علوم انسانی به شکل عرضی عبور کرده‌ایم، به گونه‌ای که به محققین اجازه ورود عمیق‌تر به لایه‌های اصلی را داده‌ایم.
 
وی با اشاره به اینکه در این کنگره بنابر این گذاشته شد که حرکت طولی نداشته باشیم، ادامه داد: حرکت در مسیر طولی مستلزم وقت و زمان بیشتری است بنابراین به مصلحت نیست که در این مسیر حرکت کنیم.
 
حجت‌الاسلام و المسلمین غلامی با اشاره به اینکه امسال در ده حوزه تخصصی بسیار مهم علوم انسانی کمیسیون علمی برگزار کردیم، اظهار داشت: خوشبختانه مقالات متعددی از تئوریک گرفته تا کاربردی در این کمیسیون ارائه شد.
 
وی افزود: با اینکه از کنگره‌های علمی خیلی انتظار نمی‌رود که تولید علم بالایی داشته باشیم، باید گفت که هم در کنگره اول ما شاهد تولید 120 مقاله علمی _ پژوهشی در کشور بودیم که برای عرضه به پژوهشگران آماده شد و در کنگره دوم هم نیز پیش بینی شد تا بیش از 150 مقاله برای چاپ به تائیدیه نهایی دست پیدا کند.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی _ اسلامی با اشاره به اینکه طبق ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری این کنگره دارای تائیدیه علمی _ پژوهشی است، خاطرنشان ساخت: انشاءالله این مقالات تحت همین عنوان منتشر خواهد شد و امتیاز آن به نویسندگان و محققین اعطا می‌شود.
 
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چگونه باید بسترهای لازم برای تحول در علوم انسانی را فراهم کرد؟ گفت: کار این کنگره فراهم سازی بستر تحول در علوم انسانی است.
 
*هدف این کنگره فراهم سازی بستر تحول در علوم انسانی است
 
حجت الاسلام و المسلمین غلامی تصریح کرد: در کشور مجامع رسمی وجود دارد که کار آنها سیاستگذاری و تصمیم گیری‌های کلان است، آنها هستند که راجع به تغییرات در نظام آموزشی عالی کشور تصمیم گیری می‌کنند.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی _ اسلامی با اشاره به اینکه در این کنگره قرار است با تمرکز بر روی نقاط مهم، مرکزی و حائز اولویت در جهت رشد علمی اقدام کنیم، ادامه داد: ما به هیچ وجه خود را متولی سیاستگذاری نمی‌دانیم، هرچند که بخشی از مقالات موضوعش مدیریت تحول در علوم انسانی است که اینگونه مقالات می‌تواند برای سیاستگذاران قابل استفاده باشد.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی _ اسلامی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه تاثیر مدیریت حوزه و دانشگاه بر اجرای داشته‌ها و پژوهش‌ها چگونه خواهد بود؟ افزود: بحث وحدت حوزه و دانشگاه آرزوی قدیمی است که از بعد از پیروزی انقلاب تاکنون این آرزو وجود دارد به گونه‌ای که همه به دنبال آن هستند و انشاءالله این امر هم به نحو احسن محقق خواهد شد.
 
حجت الاسلام و المسلمین غلامی با بیان اینکه وحدت حوزه و دانشگاه با حرکت‌های شکلی و تبلیغاتی محقق نخواهد شد، گفت: باید در عرصه تحول بنیادین علوم انسانی میان حوزه و دانشگاه وحدت به وجود آید.
 
* باید از ظرفیت‌های منحصر به فرد معارف اسلامی در علوم انسانی استفاده کنیم
 
وی با اشاره به اینکه با تعامل متفکرین حوزه و دانشگاه می‌توانیم به سمت تحول جدی در علوم انسانی برویم، خاطرنشان ساخت: باید از ظرفیت‌های بسیار وسیع و منحصر به فرد معارف اسلامی در علوم انسانی استفاده کنیم، زیرا این امر گام بسیار مهمی در جهت وحدت حوزه و دانشگاه خواهد بود.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی _ اسلامی گفت: در سالهای گذشته هرچند تلاشهای جدی برای وقوع این اتفاق صورت گرفته است، اما این اتفاقات نمی‌تواند چشمگیر و راضی کننده باشد.
 
وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه باید میان اساتید حوزه و دانشگاه حرکت‌های خودجوشی صورت گیرد، ادامه داد: کنگره علوم انسانی یک کار شبکه‌ای محسوب می‌شود به گونه‌ای که این کنگره زمینه‌ای را فراهم کرده تا اساتید دانشگاه و فضلای دلسوز حوزه در کنار یکدیگر بنشینند تا هم در مسئله شناسی و هم در پیدا کردن روش‌های مناسب در جهت حل مسئله با یکدیگر ارتباط و همفکری لازم را داشته باشند.
 
حجت‌الاسلام غلامی با اشاره به اینکه در این کنگره مقالات زیادی از سوی اساتید دانشگاه و فضلای حوزه ارائه شد، افزود: ممکن است برخی از این مقالات به صورت دو نفره نوشته شده باشد.
 
وی با اشاره به اینکه باید به رشد و توسعه تحول علوم انسانی_ اسلامی کمک کنیم، اظهار داشت: نقش اساتید حوزه و دانشگاه در تحول بنیادین علوم انسانی بسیار برجسته خواهد بود.

دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی_ اسلامی با اشاره به اینکه ما باید در عرصه پژوهشی تغییرات جدی را به وجود آوریم، گفت: باید در این راستا سرمایه گذاری‌های لازم صورت گیرد زیرا ما می‌توانیم بگوییم که شاید یک صدم سرمایه‌ای که در عرصه علوم پایه، پزشکی و فنی مهندسی صورت می‌گیرد در  عرصه علوم انسانی سرمایه گذاری نشده است.
 
وی با اشاره به اینکه علوم انسانی نقش مادر را نسبت به سایر علوم دیگر ایفا می‌کند، گفت: به هر میزان که علوم انسانی در کشور رشد پیدا کند به تبع آن نیز سایر علوم هم رشد پیدا خواهند کرد.
 
حجت الاسلام و المسلمین غلامی با اشاره به اینکه هزینه‌های پژوهشی در علوم انسانی بسیار مختصر است، خاطرنشان ساخت: این هزینه‌ها قابل مقایسه با هزینه‌های پژوهشی سایر علوم نیست، زیرا علوم انسانی بجز امکانات کتابخانه‌ای امکانات خاصی نمی‌خواهد.
 
وی با اشاره به اینکه ما نیاز به آزمایشگاهی مجهز و پیشرفته در این رابطه نداریم، گفت: با سرمایه گذاری مختصر می‌توانیم از نیروهای انسانی خوب و دلسوز در راستای پیشبرد اهدافمان بهره بگیریم.
 
* نیروی انسانی کشور مولود انقلاب اسلامی است
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی_ اسلامی با بیان اینکه نیروی انسانی خوب کشور مولود انقلاب اسلامی است، افزود: به برکت انقلاب اسلامی و کارهای انجام شده، نیروی عظیم انسانی خوب به وجود آمده است.
 
حجت الاسلام و المسلمین غلامی با اشاره به اینکه نباید همه کارها دولتی شود، افزود: امروزه در کشور موسسات دولتی متعددی وجود دارد.
 
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چه بسترهایی باید برای به بار نشستن تحولات بنیادین در حوزه های علمیه صورت گیرد؟ افزود: ما نیاز به یک انگیزه جدی در بین نیروهای حوزوی و دانشگاهی داریم که خوشبختانه این امر تا حد زیادی در سالهای گذشته به وجود آمده است.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی_ اسلامی با اشاره به اینکه انگیزه میان این دو حوزه بسیار خوب است، گفت: برای کارهای علمی میان نیروهای حوزه علمیه و دانشگاه اعلام آمادگی شده است، به گونه‌ای که باید براساس ضرورت‌ها به این انگیزه‌ها جهت داده شود.
 
حجت الاسلام و المسلمین غلامی با اشاره به اینکه باید لوازم تحقق سیاست‌ها و راهبردها در مراجع مدیریتی در قالب بسته‌های مختلف ابلاغ شود، خاطرنشان ساخت: بین مراجع تصمیم گیر و دستگاه‌های عملیاتی باید هماهنگی در جهت رسیدن به اهداف مورد نظر وجود داشته باشد که متاسفانه این ارتباط منسجم و تشکیلاتی وجود ندارد.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی_ اسلامی با بیان اینکه سیاست‌های بسیار خوبی تعیین، تصویب و ابلاغ شده است، افزود: امکانات لازم برای اینکه این سیاست‌ها در کشور پیاده سازی شود متاسفانه وجود ندارد و یا اینکه دستگاه‌هایی که در این رابطه دارای مسئولیت هستند، احساس مسئولیت نمی‌کنند.
 
وی با اشاره به اینکه حوزه علوم انسانی امکانات چشمگیری نمی‌خواهد، افزود: در صورت مراجعه به یک مرکز پژوهشی می‌توان هزینه بسیار مختصری را برای دریافت اطلاعات پرداخت کرد.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی_ اسلامی با اشاره به اینکه در این کنگره هزینه‌هایی را که برای مقالات علمی_ پژوهشی صرف کرده‌ایم بسیار ناچیز است، افزود: البته ممکن است نسبت به جاهای دیگر امتیازاتی در این رابطه وجود داشته باشد و ما بتوانیم مشوقات بیشتری را برای مقالات برجسته در نظر بگیریم.
 
حجت الاسلام و المسلمین غلامی افزود: در صورت صرف هزینه مختصر می‌توانیم شاهد شکوفایی و رویش جدی در علوم انسانی باشیم، پس نباید وقت را تلف کرد.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی_ اسلامی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چگونه باید سرفصل های مسموم را از دروس دانشگاهی پا کنیم؟ خاطرنشان ساخت: پژوهشگران در مسئله شناسی و مسئله یابی دارای فهم جدی هستند به طوری که اینگونه نیست که یک پژوهشگر مسئله یابی را به دیگری واگذار کرده و بعد خودش مسئله را دریافت کند.
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی_ اسلامی با اشاره به اینکه مسئله شناسی بخش جدی از پژوهش محسوب می‌شود، اظهار داشت: باید توانایی پژوهشگر را در این زمینه بسنجیم زیرا یکی از شاخصه‌های مهم توانایی افراد در مسئله شناسی است.
 
غلامی با اشاره به اینکه شتابزدگی در این عرصه اصلا به صلاح نیست، گفت: باید در این عرصه مبنا را مورد نظر قرار دهیم.
 
حجت الاسلام و المسلمین غلامی ادامه داد: تا زمانی که کارهای پژوهشی کلیدی و بزرگ انجام نشود و مورد نقادی قرار نگیرد نمی‌توانیم از دل آنها متون آموزشی را استخراج کنیم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه یکی از خصایص علم تحول آن است، گفت: فعالیت‌های علمی از ثبات برخوردار نیست و نمی‌توان آن را بدون تغییر استفاده کرد زیرا متون از دل انبوهی از پژوهش‌ها و سرمایه‌های علمی استخراج می‌شود.
 
حجت ااسلام و المسلمینن غلامی با بیان اینکه باید به پالایش متون بپردازیم، افزود: باید متون را از مطالب غیر ارزشی جدا کنیم به گونه‌ای که این اقدام در اوایل انقلاب در طی چند نوبت توسط سازمان‌های شورای بررسی متون صورت گرفت.
 
* باید تحول مبنایی در متون صورت گرفت
 
دبیر شورای سیاستگذاری کنگره علوم انسانی_ اسلامی، با اشاره به اینکه پالایش به تنهایی کافی نیست، اظهار داشت: مسئله اصلی ما تحول مبنایی متون است.
 
وی با اشاره به اینکه تحول مبنایی در علوم از طریق استخراج سرمایه‌های علمی به وجود می‌آید که در آن نظریه‌ها از پختگی و استحکام کافی برخوردار باشد.
 
رفیعی دبیر علمی کنگره علوم انسانی_ اسلامی در ادامه برنامه در پاسخ به سوال اول مجری مبنی بر اینکه چه الزاماتی برای رسیدن به رشد علمی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی وجود دارد؟ گفت: باید تغییرات در چند سطح صورت بگیرد که یکی از این تغییرات در بحث سیاستگذاری است یعنی حوزه برنامه ریزی و سیاستگذاری تحول علوم انسانی باید سازگار با دین باشد.
 
وی با اشاره به اینکه باید نهادهای مناسب با این تحول در علوم انسانی شکل بگیرد، خاطرنشان ساخت: در این رابطه باید به تولید نظرات علمی بپردازیم به گونه‌ای که اگر بخواهیم به اهدافی که انقلاب اسلامی بر سر ما گذاشته برسیم نیاز به تحول اساسی در برنامه‌ها و سیاستگذاری‌ها داریم.
 
دبیر علمی کنگره علوم انسانی_ اسلامی با اشاره به اینکه سرمایه انسانی در فضای انقلاب اسلامی و در سطح نظام جمهوری اسلامی شکل گرفته است، خاطرنشان ساخت: باید در بحث نهادسازی و سیاستگذاری اقدامات جدی صورت بگیرد و تاکید اساسی در این رابطه اتخاذ شود، زیرا شرایط در این عرصه ها قابل قبول نیست.
 
رفیعی با اشاره به اینکه لایه سیاستگذاری محصول نهادسازی علمی است، گفت: مجموعه فعالان این عرصه افراد صاحب نام علمی و دلسوزان جامعه هستند که باید درصدد حل مشکلات این حوزه برآیند.
 
دبیر علمی کنگره علوم انسانی_ اسلامی با اشاره به اینکه ما دارای یک سرمایه عظیم انسانی عالی هستیم که در حال تولید دانش هستند، گفت: باید ساز و کارهای مناسب در این رابطه اتخاذ شود.
 
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه حوزه و دانشگاه چه تاکیدی بر روی تحول بنیادین علوم انسانی_ اسلامی دارند؟ افزود: کار اصلی حوزه و دانشگاه تولید علم است بنابراین بدیهی است که این کارها یعنی تولید علم باید در حوزه دانشگاه صورت گیرد.
 
رفیعی با اشاره به اینکه حوزه‌های علمیه امروزه حوزه‌های انقلاب اسلامی به حساب می‌آیند، اظهار داشت: امروزه حوزه‌های علمیه محصول اثرگذاری انقلاب اسلامی بر روی رونند تکامل و پیشرفت هستند.
 
وی با اشاره به اینکه تحقیق، تفحص، تدریس در قلمرو علوم انسانی و دینی امروزه در قالب حوزه های علمیه صورت می‌گیرد، افزود: حوزه علمیه قم مادر حوزه‌های علمیه دیگر است.
 
رفیعی با اشاره به اینکه باید فضای عمومی حاکم بر تدریس، پژوهش و تحقیق علوم انسانی دارای نگاه دینی باشند، تصریح کرد: حوزه‌های علمیه به ضرورت انقلاب اسلامی پاسخ دادند به گونه‌ای که با تمام وجود یک پیوند و وحدت معرفتی را با دانشگاه برقرار کردند.
 
دبیر علمی کنگره علوم انسانی_ اسلامی با بیان اینکه اکنون حوزه علمیه و دانشگاه وحدت حقیقی را به عنوان دو نهاد معرفتی پیدا کرده‌اند، خاطرنشان ساخت: در این دوره از کنگره دانشگاه‌ها نقش آفرینی کلیدی و ویژه‌ای را در راستای تحول علوم انسانی ایفا کرده اند به طوری که دانشگاه‌های شیراز، تبریز، اصفهان مسئولان کمیسیون‌های تخصصی در کنگره بوده‌اند.
 
رفیعی با اشاره به اینکه باید مشکلات را در سطح برنامه ریزی و سیاستگذاری‌ها حل کنیم، خاطرنشان ساخت: این سرمایه و دستاورد عظیم انسانی و علمی به صورت طبیعی در هم آمیخته شده‌اند پس باید برنامه‌ریزی و مدیریت درخوری را برای آن شاهد باشیم.
 
وی با اشاره به اینکه ماجرای وحدت حوزه و دانشگاه عملا به نقاط خوبی رسیده است، افزود: امروزه نیازمند تلاش مدیریتی مطلوبی در این عرصه هستیم تا با این پرش مدیریتی یک نهاد جدید و یک نوع روابط نهادی موثری به وجود آید.
 
وی در ادامه با اشاره به اینکه متاسفانه در حوزه سیاستگذاری‌ها دچار مشکل هستیم، خاطرنشان ساخت: حوزه سیاستگذاری نیازمند تمرکز اصلی است تا اصلاحات صورت گیرد.
 
وی با اشاره به اینکه ما در آینده با فضای علمی بازتر روبرو خواهیم بود، گفت: باید نظریه‌های مخالف را در حوزه تغییر و تحولات در علوم انسانی پذیرا باشیم.
 
* بر ای تولید علوم انسانی نیازمند اراده سیاسی هستیم
 
رفیعی گفت: حل مسائل نیازمند اراده و عزم سیاسی است تا بتوانیم در فرآیند مدیریت به تولید علوم انسانی مطلوب دست یابیم.


انتهای پیام/