به گزارش خبرنگار سیاسی باشگاه خبرنگاران؛ سرانه مطالعه کشور و راهکارهای افزایش آن شب گذشته (25 آبان ماه) در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور "محمدرضا وصفی" مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
 
وصفی در ابتدای گفتگوی وی‍ژه و در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی بر اینکه در روزهای اخیر صحبت‌هایی در مورد فراهم شدن مقدمات برای کاهش قیمت کتاب شده است، نظر جنابعالی در این خصوص چیست گفت: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کارهای مطالعاتی ویژه‌ای در حوزه کتاب صورت گرفته به صوری که مطالعات ویژه‌ای در خصوص تغییر محمل‌ها انجام شده است.
 
وی با اشاره به اینکه کاغذ محملی است که توسط آن کتاب منتشر می‌شود افزود: در این ارتباط آیا می‌توانید از محمل‌های دیگری همچون محمل الکترونیک استفاده کنیم آن هم بدون اینکه حقوقی از نویسنده و یا ناشر ضایع شود؟
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به فراهم شدن ساز و کارهای لازم برای کاهش قیمت کتاب اظهار داشت: اگر وزارت فرهنگ و ارشاد در این باره توجه ویژه‌ای نداشته باشد در آینده با خسارات عدیده‌ای روبرو خواهیم شد.
 
وصفی با بیان اینکه وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنعت، معدن و تجارت باید با یکدیگر همکاری‌های لازم را به عمل آورند تا قیمت کاغذ بیش از این گران نشود، تصریح کرد: باید به دنبال راهکارهای مناسب برای حل این مشکل اساسی باشیم.
 
وی با اشاره به اینکه باید پست کتاب به مناطق دوردست کشور با قیمت مناسب انجام شود گفت: امیدواریم بتوانیم در حوزه کتاب به تفاهم‌های خوبی میان مسئولین و نهادهای مربوط برسیم.
 
** اوضاع در حوزه کتاب خوب نیست
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد، در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه وضعیت کتاب در کشورمان چگونه است اظهار داشت: اوضاع در حوزه کتاب خوب نیست.
 
وصفی با اشاره به اینکه اقتصاد کشورمان لنگان لنگان در حال حرکت است افزود: در حوزه کتاب‌های آموزشی و دانشگاهی وضع مان بهتر از حوزه‌های دیگر است.
 
وی با اشاره به اینکه در حوزه کتاب کودک و نوجوان عموما با مشکل مواجه هستیم ادامه داد: نویسندگان کتاب‌های کودک در سال‌های اخیر با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند به طوری که بیشتر به سمت کارهای ترجمه پیش رفته‌اند.
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد، با بیان اینکه کتاب‌های عمومی با مشکلات خاص خود روبرو هستند، افزود: به نظر می‌رسد برخی از نویسندگان نتوانسته‌اند با مخاطب خود ارتباط برقرار کنند.
 
وصفی با اشاره به اینکه در حوزه کتاب‌های عمومی کتاب سازی‌های فراوانی صورت گرفته است گفت: در حوزه آموزشی به نظر می‌رسد کتاب‌های فراوانی وجود دارد اما باز این نیاز از بابت کتاب و توسعه فرهنگ کتابخوانی نیست.
 
** کتاب نیازمند کارهای زیرساختی است
 
وی با بیان اینکه باید کارهای زیرساختی ویژه‌ای در حوزه کتاب صورت گیرد افزود: باید مطالعات جدی برای بهبود وضعیت کتاب انجام شود.
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد، در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه ریشه اصلی فاصله گرفتن مردم از کتاب چیست اضافه کرد: کشور ما دارای جامعه‌ای شفاهی است پس باید کاری کرد که مردم بیشتر به سمت خواندن متن کتاب بروند و با آن ارتباط برقرار کنند.
 
وی با اشاره به اینکه باید زیرساخت‌ها را مهیا کرد ادامه داد: باید مردم را با فرهنگ کتاب و کتابخوانی آشنا کنیم.
 
وصفی با اشاره به برگزاری نمایشگاه کتاب فرانکفورت، گفت: در این نمایشگاه برای بچه‌های دو سه، ساله روزنامه وجود دارد، پس باید گفت برای این سنین روزنامه، هفته نامه و ماهنامه از اهمیت خاصی برخوردار است.
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به اینکه باید از دوران پیش دبستانی فرهنگ سازی را در حوزه کتاب آغاز کنیم اظهارداشت: متاسفانه در جامعه ما براساس تمایل فرزندانمان کتاب خریداری می‌شود.
 
** فرهنگ کتابخوانی در آموزش و پرورش وجود ندارد
 
وی با اشاره به شکسته شدن جایگاه درس انشاء در آموزش و پرورش گفت: متاسفانه فرهنگ کتابخوانی در آموزش و پرورش وجود ندارد.
 
وصفی با اشاره به آمادگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای همکاری با آموزش و پرورش در جهت افزایش فرهنگ کتابخوانی افزود: اگر مشکلات مربوط به حوزه کتاب به صورت زیرساختی حل نشود مشکلات پابرجا می‌ماند.
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به اینکه باید در وزارت آموزش و پرورش فرایند کار به صورت مدیریت شده باشد گفت: باید کودکان و نوجوانانمان را با فرهنگ کتابخوانی آشنا کنیم به طوری که صدا و سیما هم باید در این زمینه اقدامات لازم را به عمل آورد.
 
وی با بیان اینکه باید برای کودکان و نوجوانان برنامه‌های مناسبی را در نظر بگیریم اظهار داشت: باید قصه خوانی از شیوه شفاهی به کتبی تغییر یابد تا کودکانمان با کتاب خواندن عادت کنند.
 
**ضرورت تامین زیرساخت‌ها در حوزه کتاب
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به اینکه باید زیرساخت‌ها را در حوزه کتاب فراهم کرد گفت: باید همه دستگاه‌های مرتبط در جهت بهبود حوزه کتاب اقدام کنند.
 
وصفی گفت: صدا و سیما دارای جایگاه والای است به طوری که ما را می‌تواند در این زمینه یاری کند.
 
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه ریشه اصلی فاصله گرفتن مردم از کتاب چیست افزود: نویسنده باید بداند که مخاطبش چه چیزی می‌خواهد و براساس آن کتاب بنویسد.
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به وجود برخی از کتاب‌های بازاری و عامه پسند گفت: اینگونه کتاب‌ها می‌تواند ما را به سمت فرهنگ کتابخوانی سوق دهد.
 
وصفی با اشاره به اینکه در کشورهای غربی کتاب‌های زیرساختی تیراژشان پایین است اضافه کرد: د این کشورها کتب دانشگاهی که از سوی مراکز غیر انتفاعی منتشر می‌شود، دارای تیراژ پایینی است.
 
وی با اشاه به اینکه "هری پاتر" کتابی عامه پسند است که از تیراژ بالایی برخوردار است گفت: باید کاری کرد تا نویسنده از طریق نوشتن کتاب زندگی و معاش خود را بگذراند.
 
مدیرکل مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به اینکه در غرب نویسندگان تمام وقت خود را برای نوشتن صرف می‌کنند افزود: در کشور ما بنا به مشکلات عدیده‌ای که وجود دارد شغل نویسندگی به طور کامل از سوی اشخاص دنبال نمی‌شود.
 
وصفی با اشاره به عزم جدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ترویج کتاب و کتابخوانی افزود: سرانه مصرف و مطالعه کتاب در کشور پایین است، بنابراین باید دست در دست دهیم.
 
** سرانه مطالعه کتاب در کشور پایین است
 
وی تصریح کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به سهم خود دغدغه‌های فراوانی دارد به طوری که با راهکارهای مختلف تجربه‌های فراوانی را پشت سر گذاشته است.
 
وصفی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا برنامه ریزی مدونی برای ارتقاء فرهنگ کتابخوانی در کشور وجود دارد گفت: در این رابطه باید به سندهای بالادستی توجه ویژه‌ای شود.
 
وی با اشاره به اینکه گسترش فرهنگ کتابخوانی در سندهای بالادستی مورد تاکید قرار گرفته است اظهار داشت: بحران کاغذ در کشور به حوزه کتاب و تیراژ اسیب جدی وارد کرده است.
 
وصفی با اشاره به اینکه در حالت عادی مصرف کاغذ در کشور بسیار بالاست افزود: قالب مواد اولیه کارخانجات کاغذ سازی از خارج وارد کشور می‌شود.
 
با بیان اینکه کشورهایی در حوزه تولید کاغذ حرف اول را می‌زنند که آب و هوا و علوفه مناسبی داشته باشند اظهار داشت: متاسفانه کارخانه‌های داخل کشور نتوانستند از ظرفیت‌های خود به خوبی استفاده کنند.
 
وی با بیان اینکه باید مطالعات چندمنظوره‌ای در کشور در حوزه کتاب صورت گیرد،‌تصریح کرد: باید اطلاع رسانی از طریق رسانه‌های مکتوب و همچنین رسانه‌های شنیداری و دیداری صورت گیرد تا مردم با کتاب‌ها در حوز‌ های مختلف به عنوان یک کالای ارزشمند روبرو شوند.
 
** بهبود وضعیت کتاب نیازمند همکاری دستگاه‌های مختلف است
 
وصفی با اشاره به اینکه دستگاه‌های مختلف وظیفه اطلاع رسانی شایسته و بایسته را در حوزه کتاب دارند گفت: بهبود وضعیت کتاب و کتابخوانی نیازمند همکاری نهادها و دستگاه‌های مختلف است.
 
در ادامه این گفتگوی ویژه خبری "منصور واعظی" دبیرکل نهاد کتابخانه‌های کشور به عنوان مهمان تلفنی در بحث شرکت کرد و در پاسخ به سوال
 مجری برنامه مبنی بر اینکه در حال حاضر کتابخانه‌های عمومی کشور از چه جایگاهی برخوردار هستند گفت: استقبال از کتابخانه‌های عمومی کشور بسیار خوب است به طوری که در حدود 10 سال اخیر تعداد اعضای کتابخانه‌های کشور به بیش از دو و نیم برابر رسیده است.
 
وی با اشاره به اینکه حدود ده سال قبل اعضای کتابخانه‌های کشور کمتر از یک میلیون نفر بودند افزود: اکنون بیش از دو و نیم میلیون نفر عضو کتابخانه‌های عمومی کشور هستند.
 
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به وجود سه هزار کتابخانه عمومی در کشور اظهار داشت: امروزه در هر کتابخانه عمومی هر عضوی می‌تواند کتاب مورد نیاز خود را درخواست کند به طوری که ما کتاب مورد نظر را فراهم کرده و در اختیار عضو مورد نظر قرار می‌دهیم.
 
واعظی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه وضعیت فیزیکی کتابخانه‌های عمومی کشور چگونه است، اظهارداشت: از حدود 7 سال قبل برای سال 1404 در زمینه توسعه سرانه فضای کتابخوانی در کشور برنامه ریزی کرده‌ایم.
 
وی با اشاره به اینکه درصدد هستیم تا سال 1404 کشورمان در منطقه رتبه اول و در دنیا جزء 15 کشور برتر در حوزه سرانه فضای کتابخوانی باشیم، ادامه داد: دو سال قبل در منطقه رتبه اول را در زمینه سرانه فضای کتابخانه‌ها به دست اوردیم.
 
وی با اشاره به اینکه ایران از نظر سرانه فضای کتابخانه و تعداد کتابخوان در منطقه اول است افزود: در این زمینه کشورمان حتی از ترکیه هم به جلو پیش رفته است.
 
واعظی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر متراژ کتابخانه‌های کشور بیش از دو برابر افزایش یافته است، افزود: خوشبختانه تعداد کتابخانه‌ها از 1600 به 3000 افزایش یافته است.
 
دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها با اشاره به اینکه به ازای هر 100 نفر یک متر مربع فضای کتابخانه در کشور داریم افزود: خوشبختانه این رقم به دو و نیم متر مربع رسیده است اما باید به هشت متر مربع در سال 1404 برسیم تا جزء 15 کشور برتر دنیا در زمینه سرانه فضای کتاب باشیم.

** ایران رتبه اول سرانه مطالعه منطقه را به دست آورده است

وی با اشاره به اینکه باید همه دستگاه‌های مرتبط از رسانه ملی، مجموعه رسانه‌ها گرفته تا وزارت آموزش و پرورش و علوم با یکدیگر همکاری کنند،‌ افزود: خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران امروزه در زمینه سرانه مطالعه رتبه اول منطقه را کسب کرده است.
 
واعظی با اشاره به اینکه کانادا سرانه مطالعه کشورش کمتر از ایران است گفت: میانگین تیراژ کتاب در چین حدود 15 هزار است که نسبت به جمعیت ایران خیلی کم به نظر می‌رسد.
 
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به اینکه باید به گونه‌ای عمل کنیم تا در راس سرانه مطالعه جهان قرار بگیریم ادامه داد: البته ما به این میزان از سرانه خود راضی نیستیم پس باید در جهت بهبود آن تلاش کنیم.
 
وی با اشاره به تلاش رسانه ملی در سال‌های اخیر گفت: باید رسانه ملی به گونه‌ای عمل کند تا موضوع کتاب و کتابخوانی در راس برنامه‌هایش قرار بگیرد تا به اهداف مورد نظر دست پیدا کنیم.
 
اما "محسن پرویز" نویسنده در ادامه طی برنامه زنده تلفنی در خصوص وضعیت کتاب و کتابخوانی در کشور گفت: باید راجع به وضع کتاب و کتابخوانی عملی تر با ماجرا برخورد کنیم، به طوری که طرح بعضی از مشکلات به تنهایی کافی نیست.
 
وی با اشاره به اینکه اگر قرار است ترویج کتابخوانی از طریق کاهش قیمت کتاب صورت گیرد، گفت: گسترش کتاب‌های الکترونیک نیازمند فکر اساسی از ابتدا تا انتهای مسیر آن است به گونه ای که باید مکان‌های عرضه آن مشخص شود. ناشران مشخص شود که چه کسانی هستند و یا اینکه آیا ناشران آمادگی لازم را برای کار دارند یا خیر.
 
این نویسنده با اشاره به اینکه باید با این مسائل به صورت ویژه ای نگاه کنیم افزود: درست است که وضعیت ما در حوزه کتابخوانی خوب نیست اما باید گفت که وضعیت ان در مقایسه با کشورهای همسایه خوب است.
 
پرویز با اشاره به وقوع اتفاقات مختلف در حوزه کتاب طی سال‌های اخیر، اظهار داشت: اگر این روند ادامه پیدا کند وضعیت وخامت آمیز خواهد شد.
 
این نویسنده با اشاره به اینکه اکنون تیراژ کتاب به شدت پایین آمده است گفت: نویسنده باید به گونه‌ای عمل کند که بتواند معاشش را از طریق این حرفه بگذراند.

انتهای پیام/