هر شب با قرآن/ لقمان؛ شخصیتی ناشناخته
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی به انعکاس آن در ادبیات پارسی، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛
آیه ۱۳ سوره لقمان
وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ یَعِظُهُ یَا بُنَیَّ لَا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ
و [یاد کن] هنگامی را که لقمان به پسر خویش در حالی که وی او را اندرز می‌داد گفت ای پسرک من به خدا شرک میاور که به راستی شرک ستمی بزرگ است.
و [یاد کن] هنگامی را که لقمان به پسر خویش در حالی که وی او را اندرز می‌داد گفت ای پسرک من به خدا شرک میاور که به راستی شرک ستمی بزرگ است.
یکی از شخصیتهای ناشناختۀ قرآن لقمان حکیم است: او نه پیغمبر است نه ولی و نه شغل و مقام دیگری در عالم الهیت دارد ولی خداوند به او حکمت عطا کرده است و در قرآن آمده است که ما هر که را حکمت عطا کنیم خیر و برکت عظیمی به او داده ایم.
حکیم کسی است که همه کارش خردمندانه و هماهنگ با نظام کلی عالم است. اصول کلی و طبیعت جهان را می شناسد و بی چون و چرا از آن تبعیت می کند.
داستانهای بسیاری از لقمان نقل شده که در هر یک گوشه ای از حکمت لقمانی آمده است، از جمله حکایت زیر در بوستانِ سعدی، باب چهارم، در تواضع:
از این گونه داستانها در ادب پارسی بسیار آمده است اما در قرآن نیز موعظه ها و حکمت هایی چند از لقمان شده است که در آیات بعد بخشی از آنها آمده است.
حکیم کسی است که همه کارش خردمندانه و هماهنگ با نظام کلی عالم است. اصول کلی و طبیعت جهان را می شناسد و بی چون و چرا از آن تبعیت می کند.
داستانهای بسیاری از لقمان نقل شده که در هر یک گوشه ای از حکمت لقمانی آمده است، از جمله حکایت زیر در بوستانِ سعدی، باب چهارم، در تواضع:
شنیدم که لقمان سیه فام بود نه تن پرور و نازک اندام بود
یکی بندۀ خویش پنداشتش زبون دید و در کار گِل داشتش
جفا دید و با جور و قهرش بساخت به سالی سرایی ز بهرش بساخت
چو پیش آمدش بندۀ رفته باز ز لقمانش آمد نهیبی فراز
به پایش درافتاد و پوزش نمود بخندید لقمان که پوزش چه سود
به سالی ز جورت جگر خون کنم به یک ساعت از دل بدر چون کنم
ولی هم ببخشایم ای نیمکرد که سود تو ما را زیانی نکرد
تو آباد کردی شبستان خویش مرا حکمت و معرفت گشت بیش
غلامیست در خیلم ای نیکبخت که فرمایمش وقتها کار سخت
دگر ره نیازارمش سخت دل چو یاد آیدم سختی کار گِل
هر آن کس که جور بزرگان نبرد نسوزد دلش بر ضعیفان خرد
گر از حاکمان سختت آید سخن تو بر زیردستان درشتی مکن
نکو گفت بهرام شه با وزیر که دشوار با زیر دستان مگیر
یکی بندۀ خویش پنداشتش زبون دید و در کار گِل داشتش
جفا دید و با جور و قهرش بساخت به سالی سرایی ز بهرش بساخت
چو پیش آمدش بندۀ رفته باز ز لقمانش آمد نهیبی فراز
به پایش درافتاد و پوزش نمود بخندید لقمان که پوزش چه سود
به سالی ز جورت جگر خون کنم به یک ساعت از دل بدر چون کنم
ولی هم ببخشایم ای نیمکرد که سود تو ما را زیانی نکرد
تو آباد کردی شبستان خویش مرا حکمت و معرفت گشت بیش
غلامیست در خیلم ای نیکبخت که فرمایمش وقتها کار سخت
دگر ره نیازارمش سخت دل چو یاد آیدم سختی کار گِل
هر آن کس که جور بزرگان نبرد نسوزد دلش بر ضعیفان خرد
گر از حاکمان سختت آید سخن تو بر زیردستان درشتی مکن
نکو گفت بهرام شه با وزیر که دشوار با زیر دستان مگیر
از این گونه داستانها در ادب پارسی بسیار آمده است اما در قرآن نیز موعظه ها و حکمت هایی چند از لقمان شده است که در آیات بعد بخشی از آنها آمده است.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
