سرپرست حوزه پژوهشی و مطالعات اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان خراسان جنوبي در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران بیرجند، از جمله آداب و رسوم مردم این خطه را در روزگاران گذشته این گونه بیان می کند :

در آخرین روز ماه شعبان و موقع غروب آفتاب برخی از مردان به پشت بام می رفتند که اگرهلال ماه را روئیت کنند برای سحری بیدار شوند و روزه بگیرند، هنگام سحر نیز معمولا یک نفر با صدای طبل یا صدای حلبی اطرافیان را بیدار می کرد.

در این هنگام موذن محل که فرد خوش صدایی بود ، در پشت بام مساجد مراسم شب خوانی را اجرا می کرد. بدین صورت که به بالای بام خانه رفته و با صدای بلند به خواندن ادعیه و اشعاری نیایشی در وصف ماه مبارک رمضان می پرداخت .

احمد برآبادی افزود : شب خوانی اشعاری است که موذن مسجد در مرحله اول برای بیدار نمودن مردم و آماده شدن برای سحری می خواند و در مرحله دوم نزدیک اذان صبح می خواند تا مردم را از نزدیک شدن وقت اذان آگاه نماید .

وی ادامه داد: در حال حاضر این مراسم به نوعی منسوخ شده و فقط در برخی از شهرها وروستاهای استان اجرا می شود .

سرپرست حوزه پژوهشی و مطالعات میراث فرهنگی همچنین اظهار داشت: برای پختن غذا در سحر معمولا ابتدا مادر خانواده بیدار شده و بعد بقیه اعضا خانواده را برای سحری بیدار می کرد و بعد ازخوردن سحری و گفتن اذان ، نماز می خواندند. در روستاها صبح زود بعد از نماز در پی یافتن رزق و روزی به کار و فعالیت مشغول می شدند تا از خنکی هوا استفاده کنند و قبل از گرم شدن هوا نیز در خانه حضور داشته باشند.

در طول روز نیز قرآن مجید و دعاهای رمضان خوانده می شد و برای افطاری هم سعی می کردند با مایعات سرد و گرم روزه خود را باز کنند .

مراسم افطاری معمولا در منازل و یا مساجد برگزار می شد . در بیرجند سابق هر کس نذر داشت نان جو می پخت و بعد از اقامه نماز آن را بین نمازگزاران پخش می کرد تا روزه شان را با نان جو افطار کنند .

لازم به ذکر است مراسم رمضان‌خوانی خراسان جنوبی در فهرست میراث‌های معنوی کشور نیز به ثبت ملی رسیده است./س