مصر ؛ زنگ هشداری برای رهبری "اردوغان"
با سقوط محمد مرسي رئيس جمهور مصر ، دولت اسلام‌گراي محافظه کار ترکيه يکي از متحدان ممتاز خود را در منطقه از دست داد و شاهد کم فروغ شدن «الگوي» دموکراتيکي شد که مدعي بود به جهان عرب ارائه مي کند.
به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از خبرگزاری فرانسه ؛ رئيس جمهور برکنار شده مصر که وابسته به اخوان المسلمين است از زمان انتخاب در ژوئن 2012 بر اساس نزديکي ايدئولوژيک، به يکي از نقاط اتکاي سياست رجب طيب اردوغان براي گسترش نفوذ خود در کشورهاي عربي تبديل شد.
برکناري محمد مرسي با مداخله ارتش مصر ، بلند پروازي هاي منطقه اي ترکيه و الگوي ائتلاف بين دموکراسي و اسلام را که حزب عدالت و توسعه توصيه مي کرد ، با دشواري مواجه ساخت.مارک پيريني سفير سابق اتحاديه اروپا در آنکارا که امروز پژوهشگر بنياد کارنگي اروپا است اين مسئله را کم اهميت مي داند و مي گويد: من همواره درباره واقعيت الگوي ترک از ديد مصري ها ترديد داشته ام.وي مي افزايد: تنها الگويي که مصري ها در ترکيه مي بينند، سياست اقتصادي آن است که موفق شد رشد و انضباط بودجه اي را تامين کند.
از زمان به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 ، اردوغان سه دوره پياپي انتخابات پارلماني را برد و ترکيه را به يک کشور قدرتمند از نظر اقتصادي تبديل کرد.دولت ترکيه که مدت هاي زيادي نزديک به اسرائيل بود ، سرمست از اين موفقيت تلاش کرد از تحولات ناشي از بهار عربي براي بازگشت قدرتمندانه به عرصه سياست خاورميانه استفاده کند.اردوغان در آخرين کنگره حزب خود در سپتامبر گذشته در برابر شماري از ميهمانان خارجي و در راس آن مرسي از اين بازگشت نفوذ ترکيه تجليل کرده بود.
وي با افتخار گفته بود:« ما به همه نشان داديم که دموکراسي پيشرفته مي تواند در کشوري با اکثريت جمعيت مسلمان وجود داشته باشد.»بنابراين اين هفته، برکناري « دوست » مصري اردوغان ، اين مرد قدرتمند را بهت زده کرد. او تعطيلات تابستاني خود را نيمه تمام گذاشت تا به همراه وزراي مهم و رئيس دستگاه هاي اطلاعاتي خود نشستي فوق العاده برگزار کند.
اردوغان جمعه به صراحت کودتاي ارتش مصر را محکوم و آن را ضربه به دموکراسي توصيف کرد.
وي تاکيد کرد : دموکراسي فقط مي تواند در صندوق آرا ايجاد شود. ازدک سابرک معاون سابق وزير امور خارجه ترکيه ماجراهاي مصر را بيش از يک ضربه ساده به « الگوي » ترکيه مي داند.وي حوادث مصر را نشانه « اشتباه » سياست آنکارا مي داند.اين کارشناس سياسي مي گويد : امروزه روشن شد که ترکيه بر خلاف آنچه مدعي آن است به خوبي خاورميانه را نمي شناسد. در واقع شرط بندي که آنکارا درباره سوريه ، عراق و مصر کرد شکستي سنگين را براي ترکيه رقم زد.
ترکيه پس از آنکه از بشار اسد رئيس جمهور سوريه حمايت کرد، به او پشت کرد و طرف شورشياني را گرفت که در پي سرنگوني اسد هستند . مخالفت او با استرداد طارق الهاشمي معاون رئيس جمهور عراق، روابط آنکارا را با بغداد پرتنش کرد و امروز مشارکت اردوغان با مصر زير سئوال رفته است.
سابرک در توضيح مي گويد : اين پيوندهايي که ترکيه ايجاد کرد با ديکتاتورها بود و با ملت هاي آنان نبود و هنگامي که ديکتاتورها سرنگون مي شوند الزاما مشکلي وجود دارد. به عقيده تحليلگران ، بنابراين حوادث مصر احتمالا دولت ترکيه را به ويژه پس از موج اعتراضات سياسي بي سابقه ماه گذشته عليه دولت اين کشور ، به احتياط بيشتر تشويق مي کند.
هانري بارکي استاد علوم بين المللي در دانشگاه ليهاي ايالت پنيسلوانياي آمريکا در عين حال مي گويد اوضاع مصر به گونه اي نيست که وضع اردوغان را متزلزل کند.به گفته وي ، حزب عدالت و توسعه ماشين عالي راي جمع کني و همچنان کارامد باقي مي ماند.وي با يادآوري موفقيت حزب عدالت و توسعه در کنار زدن ارتش ترکيه ، عامل چهار کودتا از سال 1960 و ارتقاي سطح زندگي مردم اين کشور ، مي گويد : شکست مرسي به شکلي موفقيت منحصر به فرد اين حزب را ثابت و بر آن تاکيد مي کند.
اما به عقيده تحليلگران ، سقوط مرسي هشداري براي اردوغان است .به گفته اين تحليلگران، سقوط مرسي ثابت کرد بر عکس آنچه اردوغان مکررا به تظاهرکنندگاني که اقتدار او را به مدت سه هفته در خيابان ها به چالش کشيدند ، گفت ، پايداري دموکراسي فقط به انتخابات محدود نمي شود.مارک پيريني مي گويد: درس فوري از حوادث 12 ماه گذشته در مصر ، اين است که انتخابات آزاد امکان حل و فصل مشکلات پيچيده يک کشور را بدون گفتگويي عميق را با مولفه هاي مختلف جامعه فراهم نمي کند.
