به گزارش گروه استانهاي باشگاه خبرنگاران، با آغاز فصل تابستان،شهرستانهاي استان لرستان ميزبان مسافران تابستاني است.

تونل برفي بصورت طبيعي در برف ويخ هاي دامنه زيبا وسر به فلك كشيده اشترانكوه در منطقه كمندان شهرستان ازنا بوجود آمده است كه طول اين تونل بالغ بر 800 متر وارتفاع آن از كف تونل تا سقف بين 2.5 تا 3متر مي باشد.اين تونل برفي را فقط در فصول بهار وتابستان مي توان بازديد نمود.

درشرق استان لرستان ودر دامنه ارتفاعات اشترانكوه، درياچه هاي دائمي و شيرين ((گهر بالا)) و((گهر پايين )) قرار دارند.درياچه گهر يكي از زيباترين درياچه هاي كوهستاني كشور مي باشد اين درياچه از ذوب برف هاي اشترانكوه و انباشت آب آن در پشت سد يا آب بندي كه از ريزش كوه پديد آمده است.

 فراواني نسبي آب هاي ورودي به اين درياچه باعث مي شود، سر ريز آب آن به درياچه پاييني (بزرگ ) بريزد. طول درياچه اصلي گهر را ۵/۱ كيلومتر و عرض متوسط آن را ۶۰۰ متر برآورد كرده اند. حداكثر عمق درياچه ۲۸ متر و مساحت آن در حدود ۱۰۰ هكتار و در ارتفاع 2400 متري ازسطح دريا وتنها داراي يك راه مالرو وصعب العبور به دامنه است. درياچه گهر مانند آبگيري است كه از چشمه ها، آبشارها و سراب هاي اشترانكوه پر شده و آب آن در تابستان و زمستان ثابت است. بيش تر سطح درياچه گهر در زمستان يخ مي بندد.

انواع بوته ها، درختان تنومند بيد، گياهان و گلهاي زيباي پيراموني، اطراف درياچه را به صورت يك پارك طبيعي شگفت انگيز در آورده است. زيبايي خيره كننده و چشم اندازهاي بديع درياچه سبب شده است هر ساله، با وجود سختي راه، انبوهي از مردم لرستان، استانهاي اطراف و ديگر نقاط كشور، با پاي پياده يا سواره به ديدن درياچه و زيبايي هاي آن بروند و چند روزي از اوقات فراغت خود را در آنجا سپري كنند.

در مركز شهر خرم اباد در كنار پارك كيو درياچه بسيار زيباي كيو قرار دارد اين درياچه به شهر جلوه خاصي داده ودر كنار جاذبه هاي تاريخي فراوان در دره خرم آباد وچشمه هاي پر آب دره خرم آباد شهر را در رديف يكي از شهر هاي زيبا ي توريستي قرار داده است.

آب آن از چشمه تامين مي شود.. مساحت آن هفت هكتار و عمق آن بين سه تا هفت متر است. اين درياچه از ارزش هاي توريستي درون شهري بر خوردار است وبه لحاظ ويژگيهاي خاص خود مي تواندبه عنوان يكي از مراكز جذب توريست تبديل شود.ودر كنار اين درياچه امكانات تفريحي، شهربازي و چشم انداز زيبايي وجود دارد.

از جمله‌ي جاذبه‌هاي سياحتي و زيارتي لرستان كه هر ساله پذيرايي خيلي عظيمي از مشتاقان خود مي‌باشد، مقبره‌اي است منسوب به شخصي بنام شاه‌احمد كه در ارتفاعات كبيركوه قرار دارد. اصل بنا به صورت چهار طاقي‌اي از سنگ و گچ بوده است كه سال‌ها پيش ويران مي‌شود و خرابه‌هاي آن تا مدتها به همان حال باقي مي‌ماند.

پس از انقلاب ساختمان كوچكي بر اين بنا ساختند؛ تا اينكه در سال‌هاي اخير آرامگاه به كلي بازسازي گرديد و حرمي وسع با صحن، شبستان، گنبد و چهار گلدسته به جاي ساختمان قبلي ايجاد شد. ارامگاه شاه‌احمد در جنوب شهرسان پلدختر واقع مي‌باشد. براي رسيدن به اين مكان بايد در مسير جاده‌ي سراسري جنوب، از روستاي پاعلم در منطقه پل‌تنگ، به سمت يكي از قلل كبيركوه كه ارتفاعي در حدود 1600 متر دارد حركت دارد.

عبور از اين مسير طاقت‌فرسا كه به هفت‌كوه معروف است در گذشته با پاي پياده امكانپذير بوده، اما هم اكنون با عمليات راه‌سازي امكان استفاده از وسايل نقليه تا محل مقبره نيز ميسر مي‌باشد. در مورد شجره‌ي صاحب اين آرامگاه نظرات متفاوتي وجود دارد. برخي او را يكي از اعقاب امام موسي كاظم مي‌دانند و عده اي ديگر يكي از اتابكان لر كوچك (سيدي احمد) مي‌پندارند.

استاد حميد ايزدپناه در جلد سوم كتاب ارزشمند آثار باستاني و تاريخي لرستان مي‌نويسند: محمدبن علي اردبيلي صاحب جامع‌الروه به نقل از فهرست رجال شيخ منتجب‌الدين درباره‌ي آن چنين مي‌نويسد: احمدبن الحسن‌بن علي‌الحسين المرعشي، تزيل الجبل الكبير... (ص 36 و 37).

در هر صورت شخص مدفون در اين بقعه در نزد مردم لرستان داراي مقام احترام والايي است و صاحب كرامات عديده.

مسير تاريخي خرم‌آباد به جنب كه هم اكنون محل عبور ازاد راه خرم‌آباد- پل‌زال شده است، از ميان كوه‌هاي هشتاد پهلو و ميانكوه مي‌گذرد. در اين مسير در گذشته‌هاي دور كاروانسراهاي متعددي ساخته‌اند تا هر كاروان پس از طي مسافت يك منزل (مسيري كه يك كارون در يك روز طي مي‌كند) در آنجا استراحت كرده، شب را به صبح برساند. يكي از اين مكان‌ها كاروانسراي معروف به شهنشاه يا گوشه است.

اين كاروانسرا اولين منزلي است كه در راه خرم‌آباد به جنوب قرار دارد و احتمالاً در دوران حكومت شاه‌عباس صفوي (996- 1038 هجري) و يا شايد پيش از آن ساخته شده باشد. ساختمان آن كه از سنگ، گچ و آجر بنا شده داراي صحني به ابعاد 12× 25 متر، تعدادي رواق و اصطبل مي‌باشد. طاق‌هاي اين بنا نمونه‌ي زيبايي از تركيب معماري اسلامي- ايراني است. بلندي ديوار بيروني 5 متر است.

كاروانسراي گوشه در كنار مقبره‌ي شهنشاه كه مدفن اولين اتابك و والي لرستان است قرار دارد. تركيب كلي آن اگرچه ثابت مانده اما در دوره‌هاي مختلف تاريخي به خصوص عهد قاجار مورد مرمت قرار گرفته است. آخرين مرحله‌ي ترميم اين بنا در سالهاي اخير و توسط ميراث فرهنگي لرستان صورت يافته است. اين اثر ارزشمند تاريخي به شماره‌ي 1921 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.

از جمله‌ي آثار تاريخي جالب توجهي كه از دوران پيش از اسلام در خرم‌آباد به جا مانده است، بقاياي آسيايي است كه به «آسياب بوواس» معروف مي‌باشد. اين بناي تاريخي در غرب شهر تاريخي شاپورخواست و جنوب‌غربي خرم‌اباد فعلي قرار دارد. آسياب ياد شده در دامنه‌ي يكي از ارتفاعات سفيدكوه و در حاشيه‌ي جاده‌ي خرم‌آباد به كوهدشت واقع شده است.

چنان كه گفته مي‌شود آب اين آسياب مي‌كرده و سنگ آن را به چرخش درمي‌آورده است. شكل ظاهري آسياب بوواس تقريباً شبيه به آسيابي است كه بقاياي آن در شرق خرم‌آباد و بر دامنه‌ي كوه مدبه به جاي مانده و به آسياب گيري معروف مي‌باشد. مصالح به كار رفته در اين بنا، تماماً از سنگ و ملاط مخصوص مي‌باشد. احتمال اين گمان وجود دارد كه آسياب بوواس همزمان با آثار ساساني دره‌ي خرم‌آباد چون پل شاهپوري و گرداب سنگي بنا شده باشد.

در حاشيه‌ي غربي شهر تاريخي شاپورخواست و در دامنه‌ي مشرف به سفيدكوه، گورستان تاريخي‌ وجود دارد كه بنام «خضر» معروف است.

وجه تسميه‌ي اين گورستان به سبب وجود مقبره‌اي به همين نام است كه در مركز آن خودنمايي مي‌كند. اين آرامگاه احتمالاً مدفن جمال‌الدين خضر فرزند تاج‌الدين شاه، از اتابكان لر كوچك باشد كه به سال 693 هجري و در يك درگيري محلي به قتل رسيده است.

مقبره‌ي خضر به صورت چهارگوش بنا شده است و در حدود 50 مترمربع وسعت دارد. ساختمان بنا ابتد به صورت چهار طاق اصلي به صورت گنبدي به روي سازه ايجاد شده است. اين طاق كه تك‌جداري مي‌باشد بيش از 8 متر از سطح زمين ارتفاع دارد.

درب آرامگاه خضر تقريباً به سمت جنوب غربي (قبله) باز مي‌شود و دريچه‌هايي نيز در اضلاع ديگ آجركاري ساده نماسازي شده است. در گذشته ضلع غري اين آرامگاه اتاقكي به نام قلندرخانه وجود داشته است كه هم اكنون اثري در آن نيست. اين بناي ارزشمند تاريخي به شماره 3761 در فهرست ملي كشور به ثبت رسيده است.

قلعه رزه از آثار ارزشمند تاريخي لرستان است كه در مرز جنوبي اين سرزمين با استان خوزستان قرار داردو اين بنا در 180 كيلومتري جنوب خرم‌آباد و 46 كيلومتري شمال انديمشك واقع شده است. 

ساختمان آن را بر روي تپه‌اي سنگي به صورت چهار گوش پي‌ريزي كرده‌اند. بلندي باروي قطعه در حدود 8 متر است كه بخش‌هايي از ان در معرض انهدام كلي مي‌باشد. در ورودي قلعه رزه در سمت غرب باز مي‌شود و پس از آن صحني به ابعاد 24  14 مترمربع قرار گرفته است.

گرداگرد اين صحن را اتاق‌هايي اشغال كرده كه در گذشته‌هاي نه چندان دور مأمن در راه ماندگان و كاروانيان بوده است.

سبك معماري قلعه رزه از قدمت بالاي آن حكايت مي‌كند؛ اما معلوم است كه در دوره‌هايي مورد مرمت قرار گرفته است. تمامي بنا از سنگ، ملاط مخصوص و گچ ساخته شده است. به فاصله‌ي اندكي از شمال قلعه رزه و بر روي تپه‌ي مقابل آن قلعه‌ي ديگري وجود دارد كه به قلعه‌ي حسيني معروف مي‌باشد. اين قلعه كوچك‌تر و به صورت دو طبقه مي‌باشد و ظاهراً نسبت به قلعه رزه از قدمت كمتري برخوردار است.

قلعه رزه در تاريخ 12 بهمن ماه سال 1381 خورشيدي و به شماره‌ي 7148 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.

پل قلعه حاتم كه از جمله‌ي مجموع پل‌هاي تاريخي لرستان به حساب مي‌آيد، در حاشيه‌ي روستايي با همين ام در شمال استان لرستان قرار دارد. روستاي قلعه حاتم در شمال‌غربي شهر بروجرد و در مسير جاده‌ي بروجرد به اشترينان واقع شده است.

بناي پل كه به اواخر عهد قاجاريه منسوب مي‌باشد، برخلاف پل‌هاي ديگر به خاطر تردد انسان نيست بلكه از آن به عنوان مسير هدايت آن از تپه‌ي مقابل به درون روستا و آبياري مزارع بالادست آن سوي دره استفاده مي‌شود.

طول پل قلعه حاتم كه در جه شرقي- غربي بنا شده، 261 و عرض آن 5/2 متر مي‌باشد. در ساختمان اين پل از سنگ، آجر و ملاط مخصوص استفاده شده است. طاق‌هاي متعدد آن به صورت هلالي، بر پايه‌هاي سنگي پل سوار هستند. براي پايه‌هايي كه در قعر دره و مسير رود مي‌باشند موج‌شكن‌هايي ايجاد كرده‌اند. اين بناي ارزشمند كه كه 14 چشمه‌طاق دارد در تاريخ دوم آبان ماه سال 1378 به شماره‌ي 2438 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.

منطقه‌ي تاريخي سنگ تراشان يكي از روستاهاي هدف گردشگري در لرستان محسوب مي‌شود. اين روستا در ارتفاعات در ارتفاعات زيباي هشتاد پهلو واقع در جنوب خرم‌آباد قرار گرفته و 35 كيلومتر از مركز اين شهرستان فاصله دارد. خانه‌هاي روستاي سنگ‌تراشان در كمركش كوه و شيبي تند ساخته شده و در ميان جنگلي انبوه محصور است.

در دهه‌ي هشتاد خورشيدي در حاشيه‌ي اين روستا سايت ارزشمندي از دفينه‌هاي عهد مفرغ لرستان كشف شد كه عظمت و موقعيت آن، حيرت كرشناسان تاريخي را برانگيخت. اين ابزارآلات مفرغي كه قدمتشان به هزاره‌هاي پيش از ميلاد مي‌رسد، از جمله‌ي كم‌نظيرترين گنجينه‌هاي مفرغي جهان به شمار مي‌آيد.

همچنين به فاصله‌ي چند كيلومتري از روستاي سنگ‌تراشان آبشارهاي زيباي وارك و نوژيان با طبيعتي خيره كننده قرار دارد ك هر ساله پذيراي هزاران نفر از گردشگران است. منطقه سنگ‌تراشان و كوهسان‌هاي اطراف آن زيستگاه گونه‌هاي مختلف گياهي و جانوري است؛ به همين سبب تحت حفاظت محيط زيست مي باشد و صيد و شكار در آن محدوده ممنوع است.

مسجد گرداب از بناهاي تاريخي و مذهبي لرستان است كه در دوران پهلوي در شهر خرم‌آباد ساخته شده است.

به فاصله‌ي 35 كيلومتري از شمال شهر خرم‌آباد و جنوب‌غربي شه الشتر، پل زيبايي وجود دارد كه به پل دوآب معروف است. ساختمان اين پل كه به پل‌هاي كاكارضا و كشكان شباهت دارد، در دوران رضاشاه پهلوي (1320- 1304 خورشيدي) و توسط معمار يوسف فشنگچي ساخته شده است.

پل دوآب در حدود 50 متر طول، 6 متر عرض و 15 متر ارتفاع دارد. اين بنا از سه چشمه‌طاق هلالي بزرگ و كوچك در سمت غرب تشكيل شده است. چشمه‌طاق‌هاي اصلي هر كدام حدود 7 متر عرض دارند و داراي دو موج‌شكن در جهت شمال مي‌باشند. دهنه‌ي كوچكي كه به عرض و ارتفاع يك متر در ابتداي پل وجود دارد، صرفاً جهت هدايت آب به مزارع و باغ‌هاي اطراف تعبيه شده است. جهت پل دوآب غربي- شرقي مي‌باشد و تماماً از سنگ و ملاط ساخته شده است.

نماي اين بنا با سنگ‌هاي تراش خورده تزيين شده و باغ‌هاي اطراف نيز بر زيبايي آن افزوده است. در دهه‌هاي اخير پل جديدي در فاصله‌ي چند ده متري اين اثر ساخته‌اند كه هم اكنون جاده‌ي خرم‌آباد به نورآباد از روي آن مي‌گذرد.

  

ازجمله مواهب طبيعي و اكوتوريستي در لرستان وجود چشمه هاوسرابهاي متعدد در سطح اين استان است.اين سرابها وچشمه ها شرايط مناسبي را جهت جذب جمعيت توريستي داخل استان وخارج از استان را در روزهاي تعطيل فراهم مي نمايد.

سراب هنام، سراب كهمان در الشتر،سراب چگني،كيو و چشمه هاي گلستان،گرداب دارايي در خرم آباد، سراب جانيزه، زرشكه، سفيد،زارم،كرتول،و چشمه‌هاي ونايي، دره‌خوني، هفت چشمه و اسل در بروجرد و اشترينان، سراب غارتمندر و گردكانك،ماهي چال، فرسيان، گايكان،سر دره،رود آب در اليگودرز، سراب چشمه و رودك در دو رود،و چشمه فلفلي در ازنا، اطراف برخي از اين چشمه ها و سرابها از پوشش گياهي نادري برخوردار بوده و در طول فصول مساعد شرايط مناسبي را جهت جذب گردشگران فراهم مي‌نمايد.

تالابهاي لرستان از جمله جاذبه هاي طبيعي بويژه در فصل بارندگي زيباي خاصي به منطقه مي دهد.علاوه بر اين تالابها مامن وزيستگاهي مناسب براي انواع پرندگان، آبزيان و پرندگان بومي ومهاجر مي باشد. در اين ميان هفت تالاب در منطقه آهكي در شرق رودخانه كشكان كبير كوه قرار دارند همچنين تالاب بيشه دالان در جنوب شهرستان بروجرد وتالاب سيلاخور در شمال غربي شهرستان دورود قرار دارد./ز