درک شرایط ویژه آبی استان در فصل کشت جاری و استفاده به هنگام از تمام ظرفیتها و جریانهای آبی موضوعی است که باید مورد توجه کشاورزان و مسئولان قرار گیرد.
اقتصاد گیلان بر پایه کشاورزی بوده و برنج یکی از محصولات راهبردی این استان است که با دستهای پینهبسته زنان و مردان کشاورز روستایی بر زمین پرآب کشت و نیاز استان و کشور تأمین میشود.
گیلان یکی از استانهای تولید کننده برنج کشور است که 60 درصد تولید آن در ناحیه دلتای سد سفیدرود انجام میشود ضمن اینکه در جلگههای حاشیهای غربی و شرقی تولید برنج با محصولات متنوع ترکیب شده است.
برنج از مهمترین غلات و اقلام غذایی جهان است و نیمی از جمعیت دنیا برنج را به عنوان یک غذای اصلی میدانند و اکنون دهها هزار نوع برنج در جهان وجود دارد که هر کدام سلیقههای خاص خود را میپسندد اما عطر و بو و طعم برنج گیلان در دنیا بینظیر است.
کشت برنج به روش نشا متداولتر بوده و تولید محصول آن در گیلان بیشتر است.
برنج گیاهی ویژه است که در طول دوره رشد به آب فراوان نیاز دارد بنابراین در مناطقی که بارندگی در آن به اندازه کافی وجود داشته باشد بهتر کشت میشود و محصول خوبی در چنین اقلیمی به دست میآید.
گیلان یکی از استانهای پرباران کشور است به همین دلیل برنج خوبی در این استان تولید میشود و طرفداران بسیار زیادی دارد.
برنج گیاهی است که نسبت به دیگر گیاهان تحت آبیاری، بیشترین سطح زیر کشت را داراست و بالغ بر 80 درصد منابع آب شیرین در قاره آسیا برای اهداف کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد که نیمی از کل این آب صرف تولید برنج میشود.
در گیلان سد سفیدرود یکی از منابع اصلی تأمین کننده آب برنج است اما امسال ذخیره برف در حوزه آبخیز سد سفیدرود وجود نداشت و آب این سد مهم برای آبیاری شالیزارهای استان در حال کاهش است.
احیای آببندانها و استخرها میتواند به کمک سد سفیدرود بیاید و نیاز آب تولید برنج گیلان را تا حد زیادی تأمین کند که همت مسئولان را بیشتر میطلبد.
آب سد سفیدرود 20 متر مکعب بر ثانیه است در حالی که سال گذشته آورده آب سد سفیدرود 10 برابر سال جاری بود.
پشت سد سفیدرود به اندازه تمام سدهای در حال احداث گیلان رسوب ایجاد شده است، بنابراین آببندانها برای جبران کاهش آب سد سفیدرود باید احیا شوند و آبهای سطحی و چاهها مورد بهرهبرداری قرار گیرند.
*یکمیلیارد و 300 میلیون متر مکعب نیاز مصرفی آب زراعی گیلان تأمین شد
مدیر عامل آب منطقهای گیلان با اشاره به سبز شدن نخستین خوشههای برنج در گیلان اظهار کرد: تا کنون برای مصارف زراعی استان بالغ بر یک میلیارد و 300 میلیون متر مکعب آب تأمین شده است.
سیفالله آقابیگی افزود: بیش از 750 میلیون متر مکعب تأمین آب زراعی استان از طریق سد سفیدرود و بقیه از منابع آبی دیگر مانند جریانهای آبی رودخانهها بوده است.
وی از شالیکاران خواست تا ضمن استمرار همکاری همه جانبه با مبادی مربوطه، از تمام ظرفیتهای آب موجود و در دسترس مانند چاهها، ایستگاههای پمپاژ، آببندانها و رودخانهها استفاده کنند.
این مسئولان اذعان کرد: شالیکاران نسبت به استحصال آب از چاهها بهویژه در زمان نوبتبندی اقدام کنند.
*شالیزارهای گیلان 100 درصد نشاکاری شد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه صد درصد نشاکاری شالیزارهای استان انجام شده است، اظهار کرد: کشاورزان 98 درصد وجین نخست، 80 درصد وجین دوم و پنجهزنی 80 درصد شالیزارهای گیلان را انجام دادند.
علیرضا شعباننژاد با اشاره به پرداخت یکمیلیارد و 500 میلیون تومان وام از طریق بانک کشاورزی برای خرید پمپ آب توسط کشاورزان، تصریح کرد: وام مذکور برای استفاده کشاورزان از آبهای داخلی در اختیار آنها گذاشته میشود.
وی سود وام خرید پمپ آب کشاورزی را 15 درصد و به صورت پنج ساله عنوان کرد و افزود: پرداخت وام به کشاورزان از 22 خرداد جاری به شهرستانها ابلاغ شده و کشاورزان میتوانند تعداد 700 پمپ آب از این طریق خریداری کنند.
این مسئول تعمیر 12 ایستگاه پمپاژ آب را از جمله اقدامهای این سازمان برشمرد و اذعان کرد: 11 حلقه چاه آب کشاورزی مشکل داشتند که از منابع داخلی سازمان تعمیر شدند.
وی با بیان اینکه 125 پمپ آب در اختیار ادارههای جهاد کشاورزی شهرستانها نیاز به تعمیر دارد، خاطرنشان کرد: 245 پمپ آب در اختیار سازمان جهاد کشاورزی گیلان است و آنها را در اختیار مردم گذاشتیم.
شعباننژاد، خواستار تجهیز موتورهای آب کشاورزی توسط استانداری گیلان شد و اظهار کرد: تعداد 30 دستگاه موتور پمپ آب در اختیار کشاورزان فومنی گذاشته شده است.
وی با اشاره به اینکه راهاندازی ایستگاه آبرسانی پیر پشته لنگرود به 120 میلیون تومان اعتبار نیاز دارد، یادآور شد: تاکنون بالغ بر 400 میلیون تومان به صورت اعتباری برای راهاندازی پمپهای آب از طریق بازار هزینه شده است.
*شالیزارهای گیلان امسال 300 میلیون متر مکعب کمبود آب دارند
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گیلان نیز نیاز آبی شالیزارهای استان را 700 میلیون متر مکعب عنوان کرد و گفت: در دو مقطع به 450 میلیون متر مکعب و 250 میلیون متر مکعب آب نیاز داریم.
ایرج بنیادی، کمبود آب شالیزارهای گیلان در سال جاری را 300 میلیون متر مکعب اعلام کرد.
*استخرها به ایستگاههای پمپاژ آب تجهیز شوند
مدیر آب، خاک و امور فنی مهندسی جهاد کشاورزی گیلان نیز بر ضرورت آب کشاورزی استان و توجه ویژه به آبهای داخلی تأکید کرد.
احمد زارع، با بیان اینکه استخرها و آببندانهای گیلان باید احیا شود، افزود: استخرها باید به ایستگاههای پمپاژ آب تجهیز شوند.
*آب سد سفیدرود یک میلیارد و 700 میلیون متر مکعب کاهش یافته است
استاندار گیلان نیز با اشاره به اینکه 75 درصد شالیزارهای گیلان زیرپوشش شبکه سد سفیدرود هستند، اظهار کرد: 750 میلیون متر مکعب پشت سد سفیدرود رسوبگذاری شده است.
کیهان هاشمنیا افزود: تنظیم آب سد سفیدرود از 2.5 میلیون متر مکعب در بهترین شرایط به یک میلیارد و 700 میلیون متر مکعب کاهش پیدا کرده است.
وی به تفاوت اجرای کشاورزی در سال جاری بهویژه در بخش مربوط به شالیزار و برنج نسبت به سالهای گذشته اشاره کرد و افزود: امسال مشکل هدر رفت آب بسیار است و برای جبران آن مجبور شدیم از سد سفیدرود بیشتر برداشت کنیم.
استاندار گیلان با بیان اینکه پشت سد سفیدرود به اندازه تمام سدهای در حال احداث گیلان رسوب ایجاد شده است، تصریح کرد: آببندانها را برای جبران کاهش آب سد سفیدرود احیا کردیم ضمن اینکه از آبهای سطحی و چاهها بهرهبرداری میشود.
هاشمنیا آورده آب سد سفیدرود را 20 متر مکعب بر ثانیه دانست و خاطرنشان کرد: سال گذشته آورده آب سد سفیدرود 10 برابر سال جاری بود.
وی درباره سرریز شدن آب سد سفیدرود در سال جاری، گفت: کشاورزان تصور کمآبی را نمیکردند و امسال ذخیره برف در حوزه آبخیز سد سفیدرود نداشتیم.
استاندار گیلان با تأکید بر همکاری مدیریت حوزه آب گیلان با کشاورزان، یادآور شد: امسال کشاورزان پس از اطلاعرسانی به مسئولان کمک کردند و این امر را باید ادامه دهند.
وی خواستار مدیریت آب شالیزارها توسط کشاورزان شد و تصریح کرد: کشاورزان از پمپهای آب استفاده بیشتری کنند.
هاشمنیا به شرایط بدتر کمآبی در سال 93 اشاره کرد و متذکر شد: امسال 300 میلیون متر مکعب بیشتر از سال گذشته از سد سفیدرود برداشت شده است و کمآبی سال جاری به خشکسالی سال آینده منتقل میشود.
وی بر انتقال آب شرب شهرهای رشت، خمام، انزلی و ... از سد سفیدرود به سد آیتالله بهجت در سال 92 تأکید کرد و یادآور شد: این امر باید در مدت 20 روز آینده انجام شود.
استاندار گیلان، آبگیری سد آیتالله بهجت «سد شهر بیجار» را زمانبر خواند و خاطرنشان کرد: سال آینده 500 میلیون متر مکعب کمبود آب کشاورزی در گیلان داریم و از اکنون باید برای این مشکل تصمیمگیری شود./ج1